Οι κάλπες συνάντησαν τα προγνωστικά, έτσι η ψηφοφορία ανάμεσα στους τ/κ στην κατεχόμενη Κύπρο για εκλογή «βουλευτών» έφερε σημαντικές ανακατατάξεις στους γενικότερους πολιτικούς συσχετισμούς. Σύμφωνα με ανταπόκριση του ΚΥΠΕ «με βάση τα τελευταία αποτελέσματα όπως ανακοινώθηκαν από το λεγόμενο γραφείο εφόρου εκλογών, το Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα καταγράφει ποσοστό 38,37%, ακολουθούμενο από το Κόμμα Εθνικής Ενότητας με 27,30 %, το Δημοκρατικό Κόμμα-Εθνικές Δυνάμεις με 23,11 %, το Κόμμα Κοινοτικής Δημοκρατίας με 7,43% και το Κόμμα Ενωμένη Κύπρος με 3,21%. Οπως διαμορφώνεται το αποτέλεσμα, το ΡΤΚ εκλέγει 21 «βουλευτές», το Κόμμα Εθνικής Ενότητας 14, το Δημοκρατικό-Εθνικές Δυνάμεις 12 και το Κόμμα Κοινοτικής Ενότητας 3».

Το ΡΤΚ ανέβασε θεαματικά το ποσοστά του, από το 29.34% το 2009 σε 38.37% στις 28 Ιουλίου, το ΚΕΕ τα μείωσε επίσης θεαματικά, από το 43.97% το 2009 στο 27.30% στις 28 Ιουλίου 2013. Οι αριθμοί δείχνουν μια πολύ σοβαρή μετακίνηση ψηφοφόρων, γεγονός που αποκαλύπτει ότι το τελευταίο διάστημα έχουν σημειωθεί σοβαρές ιδεολογικές ανακατατάξεις στην τ/κ κοινωνία. Οι αριθμοί σημαίνουν ζυμώσεις για σχηματισμό συνασπισμού εξουσίας μέσα σε 15 ημέρες καθώς κανένα κόμμα δεν έχει τον απαιτούμενο αριθμό «βουλευτών» για να σχηματίσει αυτοδύναμη «κυβέρνηση». Ο αναγκαίος αριθμός είναι 26 καθώς η «βουλή» αποτελείται από 50 μέλη. Τι μπορεί να γίνει;

Σενάριο πρώτο,

Σχηματισμός συνασπισμού από τα δύο πρώτα, τα παραδοσιακά μεγαλύτερα κόμματα, το ΡΤΚ και το ΚΕΕ. Το σενάριο αυτό δίνει ισχυρή βάση για συνεργασία και ευθεία υλοποίηση του «μνημονίου για την οικονομία» ανάμεσα στην Τουρκία και τα τ/κ κόμματα. Το σενάριο αυτό ευνοεί η Άγκυρα, καθώς δεν θέλει υπαναχώρηση από όσα προβλέπει το μνημόνιο σχετικά με τον περιορισμό των ελλειμμάτων και τις ιδιωτικοποιήσεις και έως τώρα ο Ι. Κουτσιούκ από το ΚΕΕ το έχει εφαρμόσει με σχετική επιτυχία. Στο ενδεχόμενο αυτό το ΡΤΚ ίσως θελήσει να προσθέσει τις 3 έδρες του ΚΚΕ καθώς διαθέτει διαφορετικά ιδεολογικά χαρακτηριστικά από εκείνα του ΚΕΕ.

Σενάριο δεύτερο,

Σχηματισμός συνασπισμού ανάμεσα στο πρώτο και το τρίτο κόμμα, ανάμεσα στο κεντροαριστερό ΡΤΚ και Δημοκρατικό Κόμμα-Εθνικές Δυνάμεις του Σερντάρ Ντενκτάς στο οποίο προσχώρησαν προεκλογικά στελέχη που αποχώρησαν από το ΚΕΕ με επικεφαλής τον επίδοξο αρχηγό του Καρίφ. Οι κοινωνικές δυνάμεις που εκφράζει το κόμμα Ντενκτάς παραμένουν ιδιαίτερα συντηρητικές και αυτό θα δυσκολέψει χειρισμούς του ΡΤΚ στο κυπριακό όσο και την εφαρμογή των αλλαγών που προβλέπει το πρωτόκολλο για την οικονομία.

Σενάριο τρίτο,

είναι εφικτός ένας συνασπισμός των τριών βασικών πολιτικών δυνάμεων στα κατεχόμενα; Αυτή τη στιγμή δεν τον ευνοούν οι δύο πρώτες δυνάμεις, αλλά θα δούμε με έργα αν πράγματι αυτό ισχύει.

Ο πρόεδρος του ΡΤΚ Ο. Γιορκαντζίογλου στις 30 Ιουλίου έθεσε ορισμένες βάσεις στην αναζήτηση φόρμουλας για συνεργασίες: «τα κριτήρια έχουν να κάνουν με την υλοποίηση μόνιμων οικονομικών μεταρρυθμίσεων, τη σύσταση μιας δίκαιης «κυβέρνησης» η οποία θα λειτουργεί στο πλαίσιο της διαφάνειας, τις πολιτικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις, τον εκδημοκρατισμό αλλά και την ομοσπονδιακή λύση του Κυπριακού».

Η ψηφοφορία έδωσε μερικά πολύ ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά σχετικά με την συμπεριφορά των ψηφοφόρων στις 28 Ιουλίου:

Α) Το πιο εντυπωσιακό: Ο ηγέτης του ΚΕΕ Ι. Κουτσιούκ δεν κατάφερε να επανεκλεγεί στη θέση του «βουλευτή» Λευκωσίας. Ήδη ανακοίνωσε την παραίτησή του από την ηγεσία του ΚΕΕ και ζήτησε εκλογή νέου ηγέτη από έναν από τους εκλεγέντες «βουλευτές». Η εφαρμογή του οικονομικού προγράμματος που επέβαλε η τουρκική κυβέρνηση «ταυτίστηκε» με τον Ι. Κουτσιούκ στην «πρωθυπουργία». Έτσι πλήρωσε το τίμημα στην άσκηση μιας διαφορετικής πολιτικής που θα εφαρμόσουν, καταγγέλλοντάς την, οι διάδοχοί του.

Β) Οι συζητήσεις πριν την ψηφοφορία κινήθηκαν γύρω από την οικονομία και τις αλλαγές που προβλέπει το «μνημόνιο» Ερτογάν-Κουτσιούκ. Ο Τ. Ερτογάν στις 17 Ιουλίου 2010 μπροστά στον Ι. Κουτσούκ καθόρισε το πλαίσιο της νέας οικονομικής πολιτικής: «αν δεν αφήσετε τις παλιές συνήθειες και συνεχίσετε να λέτε «όχι εγώ δεν θέλω να ψαρέψω ψάρι, θέλω μόνο το ψάρι», αυτή η κατάσταση θα συνεχιστεί. Αν δει κανείς τα χρήματα που δίνει η Τουρκία στην ΤΔΒΚ, θα διαπιστώσει ότι κάθε χρόνο το ποσό αυξάνεται. Το 2002 δόθηκαν 200 εκ. δολάρια και σήμερα δίνουμε 600». Ο Τ. Τσιτσέκ ερμήνευσε τον Ερτογάν: «είναι πιο εύκολο να βρεθεί νερό στην έρημο παρά να πεισθεί η «κυβέρνηση»…οι ιδιωτικοποιήσεις λιμανιών και του αεροδρομίου Λευκονοίκου έπρεπε να γίνουν εδώ και καιρό….νευριάζω με κάποια πράγματα που κάνετε. Η Τουρκία δεν μπορεί να δώσει περισσότερα χρήματα…». ( Λ. Λάρκου, ηλ. βιβλίο «Οι Τ/Κ σε αναζήτηση», 2003-2010)

Γ) Το δικαίωμα ψήφου φτάνει στις 172.804 χιλιάδες. Σύμφωνα με την «Κίπρις» (30/7) 23 «βουλευτές» εκλέγονται για πρώτη φορά. Δεκαεπτά «βουλευτές» είναι ιατροί. Στους 50 μόνο 4 είναι γυναίκες. Η οριζόντια ψήφος περιλαμβάνεται στη σχετική πρακτική σε συνδυασμό με φραγμό στο 5% για είσοδο στην κατανομή εδρών. Σύμφωνα με την «Γενί Ντουζέν», «22,901 ψηφοφόροι επέλεξαν να χρησιμοποιήσουν την οριζόντια ψήφο και αυτό φαίνεται να είναι ένας από τους παράγοντες της ήττας του ΚΕΕ».

Δ). Το ΡΤΚ φαίνεται να βρίσκει στο πρόσωπο της Σιμπέλ Σιμπέρ λύσεις μακράς πνοής. Για δύο μήνες στη θέση της «πρωθυπουργού» κατάφερε να εκλεγεί στην πρώτη θέση στη λίστα του ΡΤΚ στην επαρχία Λευκωσίας, ξεπερνώντας ουσιωδώς τον πρόεδρο του κόμματος αυτού.

Ε) Τι σημαίνει η νίκη του ΡΤΚ σχετικά με το κυπριακό; Ο ηγέτης του ΡΤΚ Ο. Γιορκαντζίογλου είπε τα εξής μιλώντας στη «Ζαμάν» στις 30 Ιουλίου: «Ο Έρογλου πρέπει να είναι ειλικρινής σχετικά με την επίλυση. Έως τώρα ήταν απρόθυμος. Ανησυχώ σχετικά με την ειλικρίνειά του. Θα εργαστούμε με τον Έρογλου εάν κατανοήσει το πρόγραμμά μας, αλλιώς θα αποτύχουμε να φτάσουμε σε λύση… Τα δύο μέρη (ε/κ και τ/κ πλευρά) πρέπει να ευθυγραμμιστούν με τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί στο παρελθόν. Καλώ τα δύο μέρη σε ανεκτικότητα. Ο Έρογλου πρέπει να ευθυγραμμισθεί με τις δεσμεύσεις αυτές. Εξαιτίας της στάσης του χάσαμε χρόνο για να λύσουμε το κυπριακό».

Στ) Τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας βεβαιώνουν ότι δεν ισχύει το γνωστό «η Άγκυρα διατάζει και οι τ/κ εκτελούν». Οι τ/κ διαθέτουν ποσότητες αυτονομίας και τις αξιοποιούν. Η νίκη του ΡΤΚ συνιστά μια πραγματικά θετική εξέλιξη παραμονές ζυμώσεων στο κυπριακό. Είναι πολύ πιθανό ο τ/κ διαπραγματευτής στις συνομιλίες να προέρχεται από το κόμμα αυτό, καθώς ήδη ο πρόεδρος Αναστασιάδης διόρισε τον πρέσβη Α. Μαυρογιάννη στη θέση του διαπραγματευτή εκ μέρους της ε/κ πλευράς.