Ε όχι και “για πρώτη φορά”!
Ουδέποτε έχω σχολιάσει την επιχειρησιακή διαχείριση πυρκαγιών. Έχοντας ζήσει ως νομάρχης Μαγνησίας (1995-2002) μεγάλες και δύσκολες πυρκαγιές, γνωρίζω πόσο επισφαλές είναι να κρίνει κανείς χωρίς γνώση όλων των δεδομένων. Δεν θα το κάνω ούτε και τώρα – πάντως η κλιματική κρίση, το «δύσβατο του εδάφους» και το «φαινόμενο της κηλίδωσης» (μετάδοση των δασικών πυρκαγιών με καύτρες) δεν μπορεί να αποτελούν το μόνιμο άλλοθι. Αυτό που θέλω απλώς να επισημάνω είναι η ανάγκη να μπει ένα χαλινάρι σε εκείνο το μονότονα επαναλαμβανόμενο “για πρώτη φορά”.
Διαβάζω, επί παραδείγματι, ότι, με βάση τον νέο αντιπυρικό σχεδιασμό του κ. Στυλιανίδη, επρόκειτο να χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση της μεγάλης πυρκαγιάς στο δάσος της Δαδιάς –ίσως και να χρησιμοποιήθηκε ήδη- η μέθοδος του «αντιπυρός», για πρώτη, τάχα, φορά στην Ελλάδα. Τι είναι το «αντιπύρ»; Είναι η μέθοδος με την οποία δημιουργούνται αντιπυρικές ζώνες, καίγοντας κομμάτια του ίδιου του δάσους, ώστε η φωτιά να φτάσει και να σταματήσει στις ήδη καμένες εκτάσεις.
Τώρα, το κατά πόσο ισχύει το «για πρώτη φορά», αρκεί να πω ότι εδώ και δυόμιση περίπου δεκαετίας, στα πρώτα ακόμη χρόνια της νομαρχιακής μου θητείας, όχι μόνον πρωτοάκουσα –και ομολογώ ότι σοκαρίστηκα μέχρι να μου το εξηγήσουν- αλλά και πρωτοείδα να εφαρμόζεται αυτή η μέθοδος. Ήταν σε μια μεγάλη πυρκαγιά στο Νότιο Πήλιο. Η φωτιά κάλπαζε με ασύλληπτη ταχύτητα και οι τότε έχοντες την επιχειρησιακή ευθύνη αποφάσισαν, ως έσχατο μέσον, να εφαρμόσουν -με μεγάλη μάλιστα επιτυχία- το σύστημα «η φωτιά σβήνει με φωτιά», όπως το έλεγαν. Προφανώς η μέθοδος αυτή ούτε επινοήθηκε τότε, ειδικά για το Πήλιο, ούτε και εφαρμόστηκε σ’ εκείνη την πυρκαγιά για πρώτη φορά, υποθέτω ούτε και για τελευταία. Η δασοπυρόσβεση είναι ολόκληρη επιστήμη• δεν είναι παίρνουμε μια μάνικα και ρίχνουμε νερό. Και τα στελέχη της δασικής υπηρεσίας, η οποία μέχρι το 1998 είχε την ευθύνη της δασοπυρόσβεσης, γνώριζαν πολύ καλά (και) τη συγκεκριμένη μέθοδο. Θεωρώ αυτονόητο ότι η γνώση αυτή πέρασε και στα στελέχη της Πυροσβεστικής, στην οποία μεταβιβάστηκε από το 1998 η επιχειρησιακή ευθύνη της δασοπυρόσβεσης.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι στις δύο και πλέον αυτές δεκαετίες θα έχουν βρεθεί νέες τεχνικές, ότι η πρόβλεψη των μετεωρολογικών συνθηκών, την οποία προϋποθέτει η εφαρμογή της μεθόδου του «αντιπυρός», θα γίνεται με σαφώς μεγαλύτερη ακρίβεια και ότι με την πρόσφατη ΚΥΑ λογικά θα βελτιώθηκαν οι όροι και οι προϋποθέσεις χρήσης φωτιάς από την Πυροσβεστική στις περιπτώσεις ακραίων δασικών πυρκαγιών. Το μόνο πάντως σίγουρο είναι ότι η μέθοδος του «αντιπυρός» δεν περίμενε τον κ. Στυλιανίδη για να γίνει γνωστή και να εφαρμοστεί στην Ελλάδα.