Όπως έγραψε πρόσφατα ο Economist, στην περίπτωση των εθνοτικών συγκρούσεων στα Βαλκάνια είναι πάντοτε δύσκολο να εντοπίσει κάποιος με ακρίβεια τα πραγματικά αίτια τους και ως εκ τούτου να κάνει ακριβή επιμερισμό ευθυνών. Η κατάσταση επί του πεδίου είναι περίπλοκη και διαπλεκόμενη με πολλούς παράγοντες. Η περίπτωση του Κοσόβου μαρτυρεί του λόγου το αληθές. Το Κόσοβο για πολλοστή φορά από το 2008 όταν μονομερώς ανακήρυξε την ανεξαρτησία του ( UDI) βρίσκεται και πάλι στο χείλος ένοπλης σύγκρουσης με τη Σερβία, σύγκρουση, που προσπαθούν να αποτρέψουν ΝΑΤΟ/KFOR, Ευρωπαική Ένωση, ΗΠΑ. Λόγω αναταραχών( οδοφράγματα, κ.λπ) στη Σερβική κοινότητα στο Β. Κόσοβο ( 120.000 άτομα,6%, σε συνολικό πληθυσμό, περίπου 1,8 εκ), ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάντερ Βούτσιτς έθεσε «σε κατάσταση ύψιστης μάχιμης ετοιμότητας τις ένοπλες δυνάμεις και αστυνομία της χώρας» προκειμένου, όπως είπε, «να διαφυλάξει τους Σέρβους και τη Σερβία». Η χειρότερη κλιμάκωση( αν και μάλλον δεν θα τολμήσει εισβολή για να συγκρουσθεί με το ΝΑΤΟ/KFOR).
Τα βαθύτερα δομικά αίτια της κρίσης μπορούν να συνοψισθούν:
Πρώτον, το Βελιγράδι ακολουθεί μια εθνικιστική, εντελώς αδιέξοδη πολιτική μη αναγνωρίζοντας την πολιτική πραγματικότητα επί του πεδίου. Και η πραγματικότητα είναι ότι το Κόσοβο κατέστη μονομερώς μεν νομίμως δε (απόφαση ΔΔΧ-2013) ανεξάρτητο κράτος από το 2008 (ως συνέπεια εν πολλοίς της πολιτικής της Σερβίας απέναντί του). Και η διεθνής κοινότητα στην πλειοψηφία της (περίπου 100 χώρες) έχει αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του. Ανάμεσά τους και οι εικοσι-δύο από τις εικοσι-επτά χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Στις πέντε χώρες που για ειδικούς λόγους δεν έχουν αναγνωρίσει περιλαμβάνεται και η Ελλάδα αλλά «μόνο κατ’ όνομα» (λόγω κάποιας οιονεί ομοιότητας με το UDI των Τουρκοκυπρίων, αν και πρόκειται για εντελώς διαφορετικές περιπτώσεις). Άλλωστε μόλις πρόσφατα ο υπ. Εξωτερικών Ν. Δένδιας επισκέφθηκε την Πρίστινα στηρίζοντας την ανεξαρτησία και Ευρωπαική προοπτική του Κοσόβου. Επομένως όσο πολιτικά δύσκολο κι αν είναι, το Βελιγράδι οφείλει να λάβει τη ρεαλιστική απόφαση: να αποδεχθεί το Κόσοβο ως ανεξάρτητο κράτος ( έστω κιαν δεν το αναγνωρίσει τυπικώς διπλωματικά άμεσα) , κάτι που αποτελεί άλλωστε και προϋπόθεση για την ένταξη της Σερβίας στην ΕΕ. Ο γόρδιος δεσμός του προβλήματος δεν λύνεται με ημίμετρα. Κόβεται με την αποδοχή/αναγνώριση.
Δεύτερον, η αποδοχή θα πρέπει να συνοδεύεται με πρόσθετες εγγυήσεις για τα δικαιώματα των Σέρβων εντός Κοσόβου. Όχι με αλλαγή συνόρων αλλά με ευρύτερη αυτονομία που θα μπορούσε να φθάσει μέχρι και την ομοσπονδία. Ενώ η Πρίστινα θα πρέπει να εγκαταλείψει άπαξ και διά παντός την οποιαδήποτε συζήτηση (που αφήνει να υφέρπει- δύσκαμπτος πρωθυπουργός Αλ. Κούρτι) για «Μεγάλη Αλβανία» με συνένωση στο μέλλον και άλλα επικίνδυνα ιδιαίτερα τώρα που στοχεύει σε ένταξη στην ΕΕ( υπέβαλε ήδη αίτηση) .
Τρίτον, εδώ υπεισέρχεται ο ρόλος της Ρωσίας (και δευτερευόντως της Κίνας). Οι δύο αυτές χώρες δεν έχουν ως γνωστόν αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του Κοσόβου στηρίζοντας την πολιτική της Σερβίας. Ειδικά η Ρωσία επενδύει σημαντικά στην επέκταση της επιρροής της στα Βαλκάνια μέσω κυρίως της Σερβίας αξιοποιώντας για το σκοπό αυτό και το ζήτημα του Κοσόβου. Η Πρίστινα μάλιστα υποπτεύεται ότι η τρέχουσα αναταραχή είναι έργο της Μόσχας. Πολύ πιθανόν. Και για όσο η ΕΕ δεν επιταχύνει την ένταξη των Δυτικοβαλκανικών χωρών τόσο θα βρίσκει πρόσφορο έδαφος η Ρωσία για τη πολιτική της.
Πηγή: www.tanea.gr