Στο άρθρο που δημοσιεύτηκε στη «Μ» την 01/04/2014 με τίτλο «Το face book και η πολιτική» ο συγγραφέας του επιχειρεί να θεμελιώσει την άποψη ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παίζουν τόσο περισσότερο καθοριστικό ρόλο στην καθημερινότητα, όσο λιγότερο δρουν «τα διαμορφωμένα και στέρεα κοινωνικά σύνολα» όπως γράφει, σύνολα που-κατά τον συγγραφέα πάντα-αποτελούν τον κόσμο των διαμεσολαβήσεων, δηλαδή τον κόσμο της αστικής* φιλελεύθερης δημοκρατίας.
.
Έχω διαφορετική άποψη που σήμερα πια μπορώ να την εκφράσω και να γίνει κτήμα πάρα πολλών ανθρώπων και αφορμή για προβληματισμό, ακριβώς λόγω της ύπαρξης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Από τα ίδια μέσα έγινε κτήμα μου η άποψη του αρθρογράφου πάνω στην οποία προβληματίζομαι πράγμα που θα ήθελε και ο ίδιος.
.
Ας παρατηρήσουμε τι μας δείχνει η πραγματικότητα.
.
Τα διαμεσολαβητικά σύνολα μεταξύ συλλογικότητας και ατομικότητας, μεταξύ δημοκρατικής εξουσίας και πολιτών είναι από τη φύση του συστήματος της φιλελεύθερης δημοκρατίας, αενάως διαμορφωνόμενα και μεταβαλλόμενα. Η στερεότητά τους ως αμεταβλητότητα και ακινησία, υπάρχει μόνον εκεί που δεν λειτουργεί η δημοκρατία. Στα ολοκληρωτικά δηλαδή συστήματα όπου δεν υπάρχουν π.χ. κόμματα παρά μόνον Το Κόμμα και Ο Ηγέτης, ως αυθεντίες που στα πλαίσια της απόλαυσης της απόλυτης εξουσίας τους, αποφασίζουν ποιά διαμορφωμένα και στέρεα κοινωνικά σύνολα είναι ακίνδυνα για την εξουσία τους.
.
Η κατανόηση των δημοκρατικών διαμεσολαβήσεων στα πλαίσια της φιλελεύθερης δημοκρατίας ως συνόλων διαμορφωμένων άπαξ διά παντός και όχι συνεχώς διαμορφωνόμενων, έχει την έδρα της σε μία ντετερμινιστική αντίληψη της πραγματικότητας, σύμφωνα με την οποία π.χ. ο αγρότης ή ο αστός, θα αντιλαμβάνονται και θα αυτοπροσδιορίζουν αιωνίως τον εαυτό τους ως αγρότη ή αστό.
.
Αλλά σχεδόν όλοι γνωρίζουμε ότι ο σημερινός αγρότης ή ο αστός, σε αντίθεση με τους αγρότες και τους αστούς της πρώιμης Νεωτερικότητας κατανοούν τον εαυτό τους με εντελώς διαφορετικό τρόπο, δηλαδή ταυτόχρονα ως αγρότη, αστό, καταναλωτή, μέλος κόμματος, χρήστη τεχνολογίας, επιχειρηματία, ψηφοφόρο, αρθρογράφο κλπ.
.
Αυτός ο συνεχώς διαφοροποιούμενος μα ταυτόχρονα συνεκτικός αυτοκαθορισμός των υποκειμένων τείνει να τα εντάσσει σε μία ανώτερη μορφή ατομικότητας, τη μορφή που ο Διαφωτισμός ονομάτισε και περιέγραψε με την έννοια του πολίτη, μιας δηλαδή πυρηνικής οντότητας δικαιωμάτων και υποχρεώσεων και κατά συνέπεια έχουσας ανάγκη ολοένα εξελισσόμενων μορφών διαμεσολαβήσεων, σε αντιστοιχία με την εξέλιξη των δικαιωμάτων και των αναγκών του.
.
Αυτά τουλάχιστον διατείνεται η διδασκαλία του Διαφωτισμού.
.
Η διαφοροποίηση η ανανέωση και ο εμπλουτισμός του κόσμου των διαμεσολαβήσεων συντελείται και για έναν άλλο σπουδαίο λόγο:
.
Επειδή τα εργαλεία που έχει στη διάθεσή της η φιλελεύθερη δημοκρατία συνεχώς αλλάζουν και μάλιστα στα πλαίσια της ανοικτής αγοράς (προϋπόθεσης της φιλελεύθερης δημοκρατίας) τίθενται στη διάθεση όλων πολύ γρήγορα ως εμπορεύματα.
.
Μόνο σε ανελεύθερα καθεστώτα όπου οι διαμεσολαβήσεις-αν υπάρχουν-λειτουργούν ως γυμνά ονόματα-ακόμα και με ταυτόχρονη ύπαρξη αγοράς, βλέπουμε την εξουσία να απαγορεύει κατά το δοκούν αυτά τα εργαλεία. Περίπτωση απαγόρευσης του Twitter από τον Ταγίπ Ερντογάν.
.
Αυτό ακριβώς είναι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στις μέρες μας. Εργαλεία στα χέρια των πολιτών, που ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις μας για εκσυγχρονισμό και εκδημοκρατισμό των διαμεσολαβητικών συνόλων.
.
Εργαλεία που εξελίσσουν τη φιλελεύθερη δημοκρατία χωρίς να αρνούνται ή να καταργούν δόκιμες διαμεσολαβήσεις όπως αυτές που ο αρθρογράφος αναφέρει. Φυσικά υπάρχει και η πλευρά της κακής χρήσης των εργαλείων που επινοεί ο άνθρωπος. Αλλά θέλουμε να πιστεύουμε ότι ο Λουδιτισμός, γνωστός και ως τεχνολογικός ντετερμινισμός έννοια που αποδίδει στην τεχνολογία κάθε αιτιότητα των συμβαινόντων είναι πια παρελθόν. Η «Διαύγεια», το «Open gov.», το face book, το Twitter, το ίδιο αυτό εδώ το φιλόξενο site της «Μ» είναι εργαλεία δημοκρατίας και όχι αποξένωσης όπως λανθασμένα πιστεύει ο αρθρογράφος, εργαλεία στην υπηρεσία συλλογικοτήτων και μεμονομένων ατόμων.
.
Η συνέχεια του άρθρου του είναι αποκαλυπτική.
.
Γράφει: Αυτός που βρίσκεται στο facebook δεν ξεχνά μόνο την ιδιωτικότητά του. Ξεχνά κυρίως ότι ο άνθρωπος είναι ένα σύνολο σχέσεων και αφήνεται στη ροή των ξεχωριστών στιγμιαίων αναρτήσεων. Στο Διαδίκτυο υπάρχουν μόνο στιγμές, όπου τα άτομα-μονάδες παρασέρνονται από τη ροή φαντασιακών ποταμών. Στο Διαδίκτυο ο καθένας είναι μονάδα που δεν γίνεται άτομο, ενώ στην πολιτική ζωή το άτομο γίνεται κοινωνία. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ακόμη και ο στοχαστικός ή κριτικός λόγος παρασέρνεται από την κενότητα του «αρέσω – δεν αρέσω».
.
Εδώ πια πρόκειται για κρεσέντο δαιμονοποίησης.
.
Αυτή αρχίζει με την αυθαίρετη αντιδιαστολή διαδικτύου και πολιτικής ζωής που καταλήγει βέβαια στην ταυτολογία ότι αφού στο διαδίκτυο δεν υπάρχει πολιτική ζωή, η πολιτική ζωή υπάρχει μόνο μέσα…. στην πολιτική ζωή!
.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι για τον αρθρογράφο κατά μονοσήμαντο και αναπόδραστο τρόπο, ο τόπος όπου το υποκείμενο μετατρέπεται σε «ξένο». Και δεν το υποστηρίζει αυτό έστω κατά την αφοριστική ρήση του McLuhan ότι «διαμορφώνουμε τα εργαλεία που στη συνέχεια μας διαμορφώνουν», αλλά κατά μία δογματική βεβαιότητα ότι όποιος χρησιμοποιεί π.χ. το face book δεν είναι τελικά τίποτα άλλο από μία απουσία ή αν θέλετε μία αφαίρεση, ένας πολτός χωρίς ιδιότητες.
.
Αλλά τότε όσοι γράφουμε στο μέσον κοινωνικής δικτύωσης π.χ. «Μεταρρύθμιση» αδυνατούμε να εκφράσουμε στοχαστικά και κριτικά τις απόψεις μας αφού είμαστε υποχρεωτικά και απόλυτα παρασυρμένοι από την κενότητα (σύμφωνα με τα ίδια τα λόγια του αρθρογράφου) του αρέσω-δεν αρέσω.
.
Να λοιπόν που την ίδια στιγμή που ο αρθρογράφος εκφράζει στοχαστικά και κριτικά τις απόψεις του στην «Μ» υποστηρίζει ότι αυτό δεν γίνεται επειδή βρίσκεται δικτυωμένος στη «Μεταρρύθμιση»!
.
Είναι φανερό ότι αν έγραφε το ίδιο άρθρο σε μία εφημερίδα θα εξέφραζε στοχαστικά και κριτικά τις απόψεις του!
.
Έ αυτό είναι η ουσία τη δαιμονοποίησης.
.
Ακολουθεί ένα τσιτάτο από τον Χάιντεγκερ σύμφωνα με τον οποίο «κάθε ένας είναι ο Άλλος και κανένας δεν είναι ο ίδιος» παρατιθέμενο από τον αρθρογράφο ως δόγμα αιώνιας-και αυτό-ισχύος για να στερεώσει την άποψή του για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ξεχνώντας ότι ο Χάιντεγκερ δεν είχε ούτε καν φανταστεί την ύπαρξη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
.
Γι αυτό όμως, η επιλογή αναφοράς στο θεωρητικό σύμπαν του Χάιντεγκερ είναι πιθανόν αποκαλυπτική ενός βαθύτερου δικού του ανορθολογισμού στον οποίο αξίζει να σταθούμε λίγο περισσότερο στα περιορισμένα πάντα πλαίσια ενός άρθρου στη δαιμονική «Μ».
.
Συγκεκριμένα, ο Χάιντεγκερ είναι γνωστός για τις αντιτεχνολογικές του απόψεις, απόψεις που προϋπήρχαν μεν στα πλαίσια αλληλοδιαπλοκής Μύθου και Λόγου (Νίτσε) στη Γερμανική κοινωνία, αλλά κυριάρχησαν μεταξύ των διανοουμένων στην Γερμανία, στις συνθήκες εξαθλίωσης του λαού της μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο και τις ταπεινωτικές επανορθώσεις στις οποίες υποχρεώθηκε.
.
Οι θεμελιώδεις αυτές αιτίες άνοιξαν στον σπουδαίο διανοητή το δρόμο ώστε όχι μόνο να προσχωρήσει στη γνωστή αντιτεχνολογική θεώρηση της πραγματικότητας όπως αυτή γλαφυρά αποτυπώνεται στα κείμενά του ως καταγγελία του τεχνολογικά πρωτοπόρου Αμερικανού «δαίμονα» εξομοιωμένου μάλιστα με τον μπολσεβίκο αδελφό του (ναι αυτό πίστευε ο Χάιντεγκερ για όσους αναγνώστες δεν είναι καθόλου εξοικειωμένοι με τη μελέτη του φαινομένου του Αντιδιαφωτισμού) αλλά και να μετατραπεί σε ανοικτό υποστηρικτή του Χίτλερ, όπως και άλλοι σπουδαίοι Γερμανοί διανοητές.
.
Αν το face book υπήρχε ως τεχνολογικό εργαλείο στην εποχή του Χάιντεγκερ, η απάντησή του-στην υποθετική ερώτηση αν ήταν πιθανότερο η εξουσία να το καταργήσει στην Σοβιετική Ένωση ή στην Αμερική-θα ήταν στη δεύτερη.
.
Ο Σταλινικός ζόφος για όλους τους πρωτοφασίστες διανοουμένους, Σμίτ, Γιούνγκερ, Σπένγκλερ, Βαν ντεν Μπρουκ, και φυσικά τον Χάιντεγκερ ήταν μικρότερης σημασίας πρόβλημα για την ανθρωπότητα απ’ ότι «…η λαχανιασμένη βιασύνη που δείχνουν οι Αμερικανοί στην εργασία-το καθαυτό ελάττωμα του Νέου Κόσμου-έχει αρχίσει ήδη να μολύνει τη γηραιά Ευρώπη με την αγριότητά της και να τη σκεπάζει με μια εντελώς τερατώδη έλλειψη πνευματικότητας…» όπως υποστηρίζει ο Νίτσε, πνευματικός πρόδρομός τους στο έργο του «Η χαρούμενη επιστήμη» εκδόσεις Νησίδες.
.
Ο Χάιντεγκερ ζητούσε από την Γερμανία να σώσει την Ευρώπη από αυτή την «τερατώδη έλλειψη πνευματικότητας του Νέου Κόσμου». Αλλά αυτή ήταν η Γερμανία του Χίτλερ!
.
.
Παρόμοια με το παραπάνω Νιτσεϊκό απόσπασμα, χαρακτηριστικά βιβλικής ρητορικής έχει και η δαιμονοποίηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τον αρθρογράφο της «Μ».Οι αφορισμοί του κινούνται μέσα στο γνωστό φαουστικό σύμπαν του τεχνολογικού τέρατος που λέγεται face book και υπό τον αυτοματισμό μιας ανεξήγητης ντετερμινιστικής κοινωνικής μηχανικής, θα στραφεί κατά του δημιουργού του.
.
Όλα τα παραπάνω αγαπητοί αναγνώστες προσπαθούν να αντικρούσουν απόψεις σοβαρές, θεμελιωμένες και επεξεργασμένες, σχετικά με θεωρητικά ζητήματα για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
.
Αλλά παρακάτω στο άρθρο φαίνεται ότι όσα υποστήριξε ο αρθρογράφος ήταν απλά η εισαγωγή για κάτι άλλο:
.
Γράφει: Δημοκρατική πολιτική όμως χωρίς διαμεσολάβηση δεν υπάρχει. Πολιτικοί σχηματισμοί που εμφανίζονται στο διαδίκτυο και στους τηλεοπτικούς δέκτες όπως το ελληνικό Ποτάμι, είναι αντιπολιτικοί σχηματισμοί. Αυτοί ακυρώνουν την ουσία της πολιτικής. Όσοι στρατεύονται σ’ αυτούς τους σχηματισμούς το κάνουν όχι γιατί έχουν κοινά συμφέροντα και σχετικώς σταθερές αξίες, αλλά γιατί ζουν σ’ ένα ρευστό κόσμο, σ’ ένα κόσμο όπου το διαδίκτυο από υπερπολύτιμο μέσο γνώσης, έρευνας και δημοσιοποίησης στοιχείων μετατρέπεται σε μηχανή κατανάλωσης ψευδεπίγραφων και ρευστών πολιτικών, ιδεολογικών, καλλιτεχνικών, ερωτικών και άλλων σχέσεων. Σ’ αυτόν τον κόσμο ο κριτικός λόγος υποκαθίσταται από τα τιτιβίσματα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Ο ξένος έτσι ολοκληρώνεται αγγίζοντας την τέλεια ξενότητα ή ρευστότητα.
Η απάντηση στην κρίση της πολιτικής δεν θα έρθει από τον ρευστό κόσμο των διαδικτυακών ξένων «φίλων», αλλά μέσα από την εκ νέου ανακάλυψη του κόσμου των διαμεσολαβούμενων σχέσεων μεταξύ ανθρώπων και πραγμάτων. Ας το προσέξουν αυτό όσοι αναζητούν στο διαδίκτυο τηλεοπτικά Ποτάμια που θα «ξεπλύνουν» την αδεξιότητα και τη διαφθορά του υπάρχοντος πολιτικού συστήματος.
.
Προσέξτε λοιπόν αγαπητοί φίλοι γιατί ο αρθρογράφος μπήκε στον κόπο να γράψει το άρθρο του. Για να μας προειδοποιήσει ότι:
.
-«Το Ποτάμι» είναι αντιπολιτικός σχηματισμός γιατί είναι κατασκεύασμα της δαιμονικής εκδοχής του διαδικτύου.
.
-«Το Ποτάμι» ακυρώνει την ουσία της πολιτικής για τον ίδιο λόγο.
.
-Μην στρατευθείτε λοιπόν στο Ποτάμι (και κυρίως μην το ψηφίσετε) γιατί θα ζείτε σ’ ένα ρευστό κόσμο, γεμάτο από ψευδεπίγραφες και ρευστές πολιτικές, ιδεολογικές, καλλιτεχνικές, ερωτικές και άλλες (sic) σχέσεις.
.
-Μην κοιτάζετε καν προς Ποτάμι μεριά γιατί έτσι θα ολοκληρωθεί η τέλεια ξενότητά σας που θα σας καταντήσει ένα άθυρμα μέσα σε μία κοινωνία ρευστού φόβου όπως αναφέρει ο Ζ. Μπάουμαν.
.
-Ψηφίστε καλύτερα ΔΗΜΑΡ (θα πρόσθετα εγώ έτσι αυθαίρετα) για να ξανα-ανακαλύψετε τον κόσμο των ακίνητων διαμεσολαβήσεων μιας ακίνητης αριστεράς σε μια ακίνητη δημοκρατία, σε έναν δυστυχώς για όλους μας (και για τον αρθρογράφο), διαρκώς κινούμενο κόσμο.
.
-Και κυρίως (για τους νεώτερους αναγνώστες) μην ξανακάνετε «φίλους» στο face book αφού η μαμά σας σας έχει πει τόσες φορές, να μη μιλάτε με αγνώστους.
.
Τι δείχνει η κατάληξη του άρθρου;Ότι αρχική και μοναδική πρόθεση του αρθρογράφου ήταν μέσω θεωρητικών αναφορών να προσδώσει κύρος στην κατηγορία ότι «Το Ποτάμι» είναι φτου κακά!
.
Αυτό ήταν όλο.Ώδυνεν όρος και έτεκεν μύν!
.
Οι υψιπετείς αναφορές σε κορυφαίους διανοητές, η βαρύγδουπη χρήση θεωρητικής ορολογίας, το district warning για την αποξένωσή μας μέσα στο δαιμονικό σύμπαν των διαδικτυακών αναρτήσεων, κατέληξαν σε έναν ανέστιο, βιαστικό, πρόχειρο επίλογο-λίβελο κατά του «Ποταμιού» που όλως τυχαίως φαίνεται να λεηλατεί δημοσκοπικά το εκλογικό κοινό της όψιμης κομματικής προτίμησης του αρθρογράφου, που φυσικά αποτελεί αποκλειστικό και απαράγραπτο δικαίωμά του.
.
Αν άλλες ήταν οι προθέσεις του μπορεί και να κάναμε τον κόπο να αναφερθούμε και στο τι πραγματικά εννοεί κατά τη γνώμη μας με τον όρο «Ρευστός Φόβος» ο Ζ. Μπάουμαν (εκδόσεις Πολύτροπον) ως υπέρμαχος της Νεωτερικότητας, σε αντιδιαστολή με τους μεταμοντέρνους αντιΔιαφωτιστές τύπου π.χ. Μπωντριγιάρ (Το Υποκείμενο και το Αντίγραφό του, εκδόσεις Ροές) που μέσω των ίδιων περίπου με τον Μπάουμαν επισημάνσεων καταλήγουν σε πολέμιους και της Νεωτερικότητας και του Ορθού Λόγου.
.
Αλλά αφού τελικά η ταμπακιέρα ήταν…. «Το Ποτάμι» όλα αυτά είναι πολυτέλεια.
.
Πολύ περισσότερο που δεν θα το ψηφίσω αφού έχω αποφασίσει να ψηφίσω την ΕΛΙΑ, πιστεύοντας ότι συγκεντρώνει περισσότερες πιθανότητες από τα άλλα κόμματα να μετεξελιχθεί σε έναν πυρήνα γύρω από τον οποίο μελλοντικά θα συγκροτηθεί ένας ισχυρός συναινετικός εκσυγχρονιστικός χώρος, χωρίς κρυφές ατζέντες, χωρίς προσωπικές ιδιοτέλειες και κυρίως χωρίς δαιμονοποιήσεις.
.
Που θα περιλαμβάνει προφανώς και το Ποτάμι και την ΔΗΜΑΡ και τον φιλελεύθερο χώρο. Κάνε άλμα πιο γρήγορο από τη φθορά όπως γράφει και αυτός ο μεγαλοαστός ο Ελύτης.
.
*Η χρήση από τον αρθρογράφο του όρου αστικής, για τη φιλελεύθερη δημοκρατία, προφανώς του χρειάζεται για να την ορίσει σε αντιδιαστολή με κάποια άλλη μορφή φιλελεύθερης δημοκρατίας που μπαίνω στον πειρασμό να διερωτηθώ μήπως είναι η σοσιαλιστική, μήπως η συμμετοχική, μήπως η ηλεκτρονική, μήπως η μελαγχολική, ή μήπως η άμεση;
.
Και αν στην αστική δημοκρατία τα μέσα παραγωγής είναι ιδιωτική ιδιοκτησία, ενώ στη σοσιαλιστική είναι κρατική ιδιοκτησία, στην ηλεκτρονική δημοκρατία τίνος ιδιοκτησία είναι τα μέσα παραγωγής;
.
Τι φρονεί επ’ αυτού Το Ποτάμι; Παρακαλώ η απάντηση να μου δοθεί αρμοδίως, μόνον από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, για να μην παίρνουμε θάρρητα και ο καθείς που θέλει να μου απαντήσει αρχίσει να μου χτυπάει το κουδούνι εντελώς αδιαμεσολάβητα.