Περιμέναμε πώς και πώς κάθε σκίτσο του και κάθε σελίδα του. Κατ’ ευθείαν από το Hara-Kiri, το L'Écho des Savanes, το Charlie Hebdo ή από τις ελληνικές αναδημοσιεύσεις του στη «Βαβέλ» ή το «Πάρα Πέντε». Παιδί του Μάη του ’68 είχε πάρει τελείως σοβαρά τα συνθήματα του: «Η φαντασία στην εξουσία», «Μη με απελευθερώνεις, θα το φροντίσω ο ίδιος», «Απαγορεύεται το απαγορεύειν». Σαν αποτέλεσμα δεν άφησε όρθιο ταμπού για ταμπού της εποχής. Είτε αφορούσε τις κοινωνικές συμβάσεις, τη θρησκεία, τη σχέση των φύλων, την πολιτική. Μαζί με τους «συντρόφους» του, τον Wolinski και τον Cabu, που δολοφονήθηκαν άγρια από τον ισλαμοφασισμό κατά την επίθεση στο Charlie Hebdo, ήταν από τους σκιτσογράφους εκείνους που ήταν πιο κοντά στις απόψεις του Μπαχτίν για τον καρναβαλικό τρόπο της αντιστροφής του «πάνω» και του «κάτω».

Κι όμως στην εποχή μας, την εποχή των «ριζικών ανατροπών», των «απελευθερωτικών κινημάτων» και της έξαρσης των «ταυτοτήτων» ελάχιστα από τα χιλιάδες σκίτσα ή τα stories του Jean Marc Reiser είναι δημοσιεύσιμα. Οι κατηγορίες του «ρατσισμού», του «σεξισμού» και πάει λέγοντας, τα έχουν εντάξει σε ένα άτυπο Index Librorum Prohibitorum, επαπειλούμενα και με κάποιο auto-da-fé. Ποιος θα αναλάμβανε να οργανώσει, πχ, σήμερα μια έκθεση του ιδιοφυούς αυτού σκιτσογράφου;

Τι συνέβη, με άλλα λόγια, και η -πολύ ορθά- κατάργηση κάποιων ταμπού της εποχής μας και οι απελευθερωτικές δυνάμεις που ξεπήδησαν οδήγησε στη συρρίκνωση -μέχρι και την οριστική απαγόρευση- του έργου κάποιων που ανέτρεπαν, μέσω του σαρκασμού τους, καίρια ταμπού του «κοινωνικού συντηρητισμού»; Και εντέλει πού έχουν τεθεί σήμερα τα όρια μεταξύ «βέβηλου», έστω, ανατρεπτικού σαρκασμού και της επιβολής μιας «ακραίας πολιτικής ορθότητας»;

Κι αν έχει δίκιο ο Μιχαήλ Μπαχτίν που υποστήριζε πως «Το βέβηλο γέλιο του καρναβαλιού δεν καταστρέφει, αλλά ανανεώνει. Δεν είναι αρνητικό, αλλά θετικά δημιουργικό. Είναι η γέφυρα ανάμεσα στο παλιό και το νέο», ποιος έχει αναλάβει σήμερα να κόψει τη «γέφυρα ανάμεσα στο παλιό και το νέο»;

Ώσπου να καταλήξουμε πάντως -μαζί κι εγώ- σ’ αυτούς τους προβληματισμούς μας (και μια που άρχισαν και οι βομβαρδισμοί με τις φωτό από τις διακοπές μας) ιδού ένα από τα ελάχιστα πια δημοσιεύσιμα σκίτσα του αγαπημένου μας Reiser.