Σε συμφωνία κατέληξαν Ευρωπαϊκή Ένωση και Τουρκία για το προσφυγικό στις Βρυξέλλες. Ως εκ τούτου, μετανάστες οι οποίοι εισέρχονται παράτυπα στα ελληνικά νησιά από την Τουρκία από τα μεσάνυχτα του Σαββάτου προς την Κυριακή 20 Μαρτίου θα αρχίσουν να επαναπροωθούνται νομίμως στο τουρκικό έδαφος πιθανότατα από τις 4 Απριλίου.
Την ικανοποίησή τους για την επίτευξη συμφωνίας εξέφρασαν σε κοινή συνέντευξη τύπου ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και ο Τούρκος πρωθυπουργός, Αχμέτ Νταβούτογλου.
Ο Τούρκος πρωθυπουργός χαρακτήρισε «ιστορική» τη σημερινή ημέρα, καθώς η συμφωνία Ευρώπης-Τουρκίας θα βοηθήσει στην καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης.
Απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων σε σχέση με την κριτική που δέχεται η Τουρκία για τις συνθήκες παραμονής των προσφύγων στη χώρα, δήλωσε «περήφανος» για τα προσφυγικά κέντρα και κάλεσε όποιον έχει αμφιβολίες να επισκεφθεί τους καταυλισμούς. Πρόσθεσε δε, ότι οι Τούρκοι πολίτες ζουν σε αρμονία με τους πρόσφυγες χωρίς ρατσισμό και ξενοφοβία. Κληθείς να σχολιάσει τις αιχμηρές δηλώσεις Ερντογάν κατά της Ευρώπης, ο Α. Νταβούτογλου είπε πως η πραγματικότητα έχει «διαφορετικά πρόσωπα». Η μία πραγματικότητα, εξήγησε, της Ευρώπης είναι η ηγεσία της, με την οποία εργάζεται «χέρι-χέρι» και η οποία επιθυμεί να βρει μια λύση όχι προς συμφέρον της αλλά για ανθρωπιστικούς σκοπούς. Η άλλη πραγματικότητα πρόσθεσε, στην οποία αναφέρεται ο Τούρκος πρόεδρος είναι αυτή των Ευρωπαίων πολιτικών αλλά και χωρών που προσπαθούν να εμποδίσουν τους πρόσφυγες να έρθουν στην Ευρώπη, κάνοντας μάλιστα αναφορά σε συγκριμένες συμπεριφορές ακόμα και επιθετικές.
Ο πρόεδρος Τουσκ, αφού χαρακτήρισε με τη σειρά του πρωτοποριακή τη συμφωνία ως προς τις σχέσεις της ΕΕ με την Τουρκία, θέλησε να απαντήσει στον πρωθυπουργό της Τουρκίας για το «άλλο πρόσωπο» της Ευρώπης, σημειώνοντας πως «η Ευρώπη είναι ο βασικότερος προορισμός για τους πρόσφυγες γιατί αποτελεί την πιο ανοιχτή και ανεκτική ήπειρο» και έτσι θέλει να παραμείνει. Από την πλευρά του ο Ζ.Κ. Γιούνκερ απάντησε πως καλό θα ήταν να αποφεύγονται «υπερβολικές δηλώσεις».
Τι προβλέπει η συμφωνία, σύμφωνα με την κοινή ανακοίνωση των δύο πλευρών
– Ολοι οι παρανόμως εισερχόμενοι από την Τουρκία στην Ελλάδα από τις 20 Μαρτίου θα επιστρέφονται στην Τουρκία, βάσει του ευρωπαϊκού και διεθνούς δικαίου. Το μέτρο θα έχει προσωρινό χαρακτήρα, με στόχο να μπει τέλος στην παράνομη διακίνηση ανθρώπων και να αποκατασταθεί η δημόσια ασφάλεια. Οσοι φθάνουν σε ελληνικά νησιά θα ταυτοποιούνται διεξοδικά και οι αιτήσεις ασύλου θα εξετάζονται από τις ελληνικές αρχές, βάσει της Οδηγίας για τις Διαδικασίες Ασύλου, σε συνεργασία με τα Ηνωμένη Εθνη. Τουρκία και Ελλάδα, με βοήθεια από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, θα αναλάβουν όσες αμοιβαίες διατυπώσεις χρειάζονται.
– Για κάθε Σύρο ο οποίος θα επιστρέφεται στην Τουρκία από τα ελληνικά νησιά, ένας άλλος ομοεθνής του θα επανεγκαθίσταται από την Τουρκία στην Ε.Ε., βάσει των κριτηρίων του ΟΗΕ. Προτεραιότητα θα έχουν όσοι δεν έχουν προσπαθήσει ποτέ να εισέλθουν παράνομα στην Ε.Ε.. Η Ευρώπη σημειώνει ότι θα δημιουργήσει 72.000 θέσεις για μετεγκαταστάσεις (18.000 παλιές θέσεις και 54.000 καινούργιες)
– Η Τουρκία θα λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για αποφυγή της παράνομης μετανάστευσης, είτε μέσω θαλάσσιας, είτε μέσω χερσαίας οδού, προς την Ε.Ε. και θα συνεργαστεί προς αυτή την κατεύθυνση με τα γειτονικά κράτη.
– Οταν οι παράτυπες ροές μεταξύ Τουρκίας και Ε.Ε. θα έχουν σταματήσει ή τουλάχιστον μειωθεί εξαιρετικά, θα δημιουργηθεί μηχανισμός μετεγκατάστασης σε εθελοντική βάση, με εθελοντική συμμετοχή όσων κρατών – μελών επιθυμούν.
– Θα υπάρξει επιτάχυνση του οδικού χάρτη για την κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους πολίτες που επιθυμούν να ταξιδέψουν στην Ε.Ε. θα επιταχυνθεί, με ορίζοντα τα τέλη Ιουνίου 2016, υπό την προϋπόθεση ότι η Αγκυρα θα εκπληρώσει το σύνολο των προαπαιτούμενων δράσεων.
– Η Ε.Ε., σε στενή συνεργασία με την Τουρκία, θα επιταχύνει την εκταμίευση των 3 δις. ευρώ για τις εγκαταστάσεις των προσφύγων στην Τουρκία έως τα τέλη Μαρτίου. Οταν οι εν λόγω πόροι θα τελειώνουν και η τουρκική πλευρά θα έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της, θα κινηθεί διαδικασία εκταμίευσης άλλων 3 δισ. Μέχρι το τέλος του 2018.
– E.Ε. και Αγκυρα χαιρετίζουν την αναβαθμιζόμενη τελωνειακή ένωση των δύο πλευρών.
– Οι δύο πλευρές επαναβεβαιώνουν τη δέσμευσή τους για επανενεργοποίηση της διαδικασίας ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε. Χαιρετίζουν το άνοιγμα του κεφαλαίου 17 και επισημαίνουν ότι το κεφάλαιο 33 θα ανοίξει εντός του εξαμήνου της ολλανδικής προεδρίας.
– Ε.Ε. και Άγκυρα θα εργαστούν από κοινού για τη βελτίωση της ανθρωπιστικών συνθηκών στη Συρία, ειδικά σε περιοχές κοντά στα σύνορα με την Τουρκία, ώστε να μπορούν οι τοπικοί πληθυσμοί να ζουν εκεί με ασφάλεια.
Το αγγλικό κείμενο της συμφωνίας