Μεταναστευτικό: υπάρχει άλλος τρόπος...

Παναγιώτης Ιωακειμίδης 14 Ιουλ 2025

Τα μέτρα που υιοθετεί η κυβέρνηση για την αντιμετώπιση των αυξημένων αφίξεων προσφύγων και μεταναστών στην Κρήτη από Αν. Λιβύη (αναστολή χορήγησης ασύλου, επιστροφές, φυλακίσεις, κ.λπ), άλλες σχετικές εξαγγελίες (όπως για το μενού των κρατουμένων σε κλειστά κέντρα, περικοπή  επιδομάτων, κλπ.) αλλά και η ρητορική που τα συνοδεύει (υβριδική απειλή, εισβολή, κ.α.) οδηγούν τη χώρα στην κατηγορία των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την πλέον σκληρή (απάνθρωπη;)  προσέγγιση στη μεταναστευτική πολιτική (αν και  χωρίς σταθερά αποτελέσματα). Η ρύθμιση  για την αναστολή εξέτασης αιτημάτων ασύλου καταγγέλλεται από πολλές πλευρές ως αντίθετη με το διεθνές δίκαιο, την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, πακέτο κανονισμών, νέων και παλαιών, για τη μετανάστευση – Σύμφωνο για τη Μετανάστευση, κ.α.).  Η ρύθμιση  στηρίζεται σε επιχειρηματολογία που θεωρεί τις αυξημένες  ροές μεταναστών/προσφύγων ως περίπου  απειλή για «τη ζωή του έθνους» και χρειάζεται ως εκ τούτου προσφυγή  σε κήρυξη κατάστασης πολιορκίας με επίκληση του άρθρου. 15 της ΕΣΔΑ!  (όλους αυτούς τους παραλογισμούς επεσήμανε  ο καθηγητής Ε. Βενιζέλος με τον εύστοχο και εμβριθή λόγο του). Υπάρχει βέβαια και μια άλλη, εναλλακτική  προσέγγιση στο μεταναστευτικό/ προσφυγικό  ζήτημα που την εξέφρασε ο πρωθυπουργός της Ισπανίας Π. Σάντσεθ με ένα άλλο ήθος και  λόγο. «Η Ισπανία» είπε «υπήρξε χώρα αποστολής μεταναστών. Σήμερα είναι χώρα υποδοχής και όσοι φθάνουν εδώ με τις προσπάθειές τους συνεισφέρουν στην οικοδόμηση μιας καλύτερης Ισπανίας». Αυτή δεν είναι λίγο πολύ  και η περίπτωση της Ελλάδας;

Το πρόβλημα όμως της Κρήτης είναι πραγματικό. Και εδώ ανακύπτουν ορισμένα ερωτήματα. Πρώτον, πού είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση και η αλληλεγγύη για την αντιμετώπιση μιας έκτακτης κατάστασης/κρίσης;  Πέρα από μια γραφειοκρατική δήλωση αναγνώρισης του προβλήματος, παντελώς απούσα. Ενώ τα επίσημα κείμενά της περιγράφουν το άσυλο ως «θεμελιώδες δικαίωμα και νομική υποχρέωση που απορρέει από το διεθνές δίκαιο». Και το νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση προβλέπει ένα μηχανισμό αλληλεγγύης (έστω κι αν δεν ισχύει ακόμα. Θα ισχύσει από 1.7.2026). Η   Ευρωπαϊκή Επιτροπή αγνόησε «το πρόβλημα Κρήτη» ενώ τα έκανε θάλασσα στη διαχείριση του στρατάρχη Χαφτάρ και Αν. Λιβύης.  Δεύτερον, η  Ελλάδα  κατέφυγε ευθύς αμέσως στο ακραίο πυρηνικό όπλο της αναστολής της εξέτασης αιτήσεων ασύλου έξω από το διεθνές δίκαιο. Χωρίς να ζητήσει  προηγουμένως τη συνδρομή αλληλεγγύης της Ένωσης στην αντιμετώπιση του προβλήματος – κρίσης όπως προβλέπουν οι Συνθήκες και κανονισμοί.  Ενδεχομένως να μην υπήρχε  η δέουσα ανταπόκριση στο ελληνικό αίτημα. Αλλά στην περίπτωση αυτή η προσφυγή στις «έκνομες λύσεις» θα είχε τεθεί σε διαφορετικό πλαίσιο. Με άλλα λόγια, υπήρχε άλλος σύννομος τρόπος αντιμετώπισης του προβλήματος που δεν αξιοποιήθηκε. Ίσως γιατί δεν κατανοείται   ότι  η  κλιμάκωση της  σκληρότητας στο μεταναστευτικό/προσφυγικό (μέχρι ποινικοποίησης του φαινομένου)  δεν αποδίδει.

Αλλά γενικά υπάρχει   ένα συνολικό πρόβλημα στην άσκηση της ευρωπαϊκής πολιτικής που εκδηλώνεται συχνά. Στις Βρυξέλλες η Ελλάδα έχει δύο ικανότατους πρέσβεις (Γ. Βράιλα, Ευθ. Κωστόπουλο) με ομάδα έμπειρων στελεχών.  Στο Μέγαρο Μαξίμου όμως  υπάρχει ο Mr. Europe με συνολική θεώρηση του ευρωπαϊκού γίγνεσθαι και της ευρωπαϊκής πολιτικής; Ο αντίστοιχος δηλαδή (αείμνηστος)  Ν. Θέμελης της εποχής Κ. Σημίτη – της καλύτερης εποχής της Ελλάδας στην ΕΕ; Δεν υπάρχει. Όθεν και τα προβλήματα και ελλείμματα...

Πηγή: www.tanea.gr