Λένε, «πες μου τους φίλους σου, να σου πως ποιος είσαι». Και φυσικά ισχύει.
Έχω, λοιπόν, πολλούς φίλους που αυτοτοποθετούνται στον κεντρώο- φιλελεύθερο χώρο. Πολλοί- οι περισσότεροι - από αυτούς προέρχονται από τον χώρο της Αριστεράς και της Σοσιαλδημοκρατίας… Πολλοί- οι περισσότεροι- επέλεξαν να στηρίξουν τον Κυρ. Μητσοτάκη (όχι τη ΝΔ, μου διευκρινίζουν) και έχουν σοβαρά επιχειρήματα για την επιλογή τους αυτή. Και φυσικά, δεν περιμένουν κάποια ανταλλάγματα, καθώς οι περισσότεροι είναι ή ήταν επιτυχημένοι επαγγελματίες και τώρα συνταξιούχοι.
Απόλυτα σεβαστή η επιλογή τους, όταν μάλιστα σκέφτομαι πως κάποιοι από αυτούς πέρασαν στα νιάτα τους κάποια χρόνια σε φυλακές και εξορίες, αλλά και στα κολαστήρια του ΕΑΤ-ΕΣΑ για τις αριστερές ιδέες τους…
Όμως, η ζωή είναι μια διαρκής εξέλιξη και οι ανήσυχοι άνθρωποι- όπως οι φίλοι μου- δεν φοβούνται να αναθεωρούν τις ιδέες και απόψεις τους και να προχωρούν. Να αμφισβητούν, να αναζητούν, και να παρακολουθούν τις εξελίξεις… Νιώθουν σαν τα ποδήλατα που πάντα πρέπει να προχωρούν μπροστά... Και τους θαυμάζω γιαυτό!
Η αυτοτοποθέτησή τους στο χώρο του φιλελεύθερου Κέντρου, οφείλεται στο γεγονός ότι στην πορεία τους συνειδητοποίησαν ότι η μεγαλύτερη κατάκτηση της ανθρωπότητας είναι αυτό που χαρακτηρίζεται δυτικός πολιτισμός, η φιλελεύθερη δημοκρατία, που εκτός των άλλων σημαίνει ελεύθερη σκέψη και σεβασμός και ανεκτικότητα στις διαφορετικές απόψεις και ιδέες. Ιδιαίτερα αυτοί που βρέθηκαν στα λαγούμια του σταλινισμού και του διγματισμού.
Ο φιλελευθερισμός στηρίζεται στην ελευθερία της έκφρασης και στην πίστη ότι η ανταλλαγή απόψεων, ακόμα και αντιθετικών, οδηγεί σε πρόοδο και κατανόηση. Ένας γνήσιος φιλελεύθερος υπερασπίζεται το δικαίωμα των άλλων να διαφωνούν και απορρίπτει τον εξαναγκασμό ή την επιβολή ιδεών. Προσεγγίζει τον διάλογο με επιχειρήματα, όχι με προκατάληψη, και επιδιώκει τον διάλογο και τη σύνθεση, όχι τη σύγκρουση.
Όμως να κάτι που με ενοχλεί με ορισμένους από τους φίλους μου.
Στις συναντήσεις μας ή παρακολουθώντας τις αναρτήσεις τους στα ΜΚΔ, διαπιστώνω, πως η επιλογή τους να στηρίξουν τον Κυριάκο Μητσοτάκη, τους οδηγεί συχνά να υποστηρίζουν απόλυτες θέσεις…
Δεν αντέχουν την κριτική που ασκείται στην διακυβέρνηση Μητσοτάκη και ιδιαίτερα στον ίδιο τον πρωθυπουργό. Επιχειρούν να τον θέτουν συνεχώς εκτός κάδρου για οτιδήποτε στραβό συμβαίνει στη χώρα επί των ημερών του (τηλεφωνικές υποκλοπές, ΟΠΕΚΕΠΕ κλπ). Ακόμη και κάποιοι από αυτούς που ασκούν κριτική, την ασκούν «εξ απαλών ονύχων». Σε αντίθεση με την οξεία και αμείλικτη κριτική που ασκούν στα κόμματα της αντιπολίτευσης και ιδιαίτερα στο ΠΑΣΟΚ.
Πολλές φορές σκέφτομαι πως η οικονομική κρίση και ο διχαστικός λόγος και ο φανατισμός που επέβαλε κυρίως ο ΣΥΡΙΖΑ, άλλαξαν τους όρους του διαλόγου και της πολιτικής αντιπαράθεσης σε όλο το φάσμα του δημοκρατικού τόξου. Επηρέασαν ακόμη και τους φιλελεύθερους φίλους μου. Ξέρετε, σε περιόδους κρίσεων, είναι πολύ εύκολο να παρασύρεσαι στα άκρα, να βλέπεις εχθρούς και όχι πολιτικούς ή ιδεολογικούς αντιπάλους, στην πεποίθηση πως κατέχεις την απόλυτη αλήθεια και να αναζητάς αυθεντίες που δεν κάνουν ποτέ λάθη.
Είναι, όμως, αυτό χρήσιμο για μια δυτική φιλελεύθερη δημοκρατία;
Ο φιλελευθερισμός θεμελιώνεται στην ελευθερία της σκέψης, την αυτονομία και την αμφισβήτηση της αυθεντίας — ακόμα κι όταν προέρχεται «εκ των έσω». Η τυφλή αποδοχή θέσεων, μόνο και μόνο επειδή εκφράζονται από «τους δικούς μας», αντιβαίνει στο πνεύμα της φιλελεύθερης σκέψης.
Όταν αποφεύγεις να ασκείς κριτική στους δικούς σου, δεν βοηθάς ούτε αυτούς, ούτε και την ίδια τη δημοκρατία.
Διότι αυτό που μάθαμε, στη διαδρομή της ζωής μας είναι πως η ειλικρινής κριτική βοηθά στην αποφυγή του δογματισμού και προάγει τη συνεχή εξέλιξη των ιδεών. Ένας φιλελεύθερος δεν φοβάται να εντοπίζει λάθη, ασυνέπειες ή παρεκκλίσεις, ακόμα κι αν προέρχονται από τους συμμάχους του.