Χρέος, έλλειμμα, κατανάλωση και προοπτικές.

Αθανάσιος Θεοδωράκης 13 Οκτ 2016

Τα τέσσερα βασικά οικονομικά μεγέθη που παρουσιάζονται στη συνέχεια με τους αντίστοιχους αριθμούς, δείχνουν την κατάσταση και τα όρια της ελληνικής οικονομίας. Παράλληλα δείχνουν την αναγκαιότητα άμεσης αλλαγής πορείας, αν θέλουμε να έχουμε μια θέση στη διεθνή και ευρωπαϊκή αγορά. Ας τα πάρουμε με τη σειρά κι ας δούμε τα σχόλια και τις πηγές τους.

-Δημόσιο χρέος 338 δις ευρώ

-Ιδιωτικό χρέος 200 δις ευρώ

-Εμπορικό έλλειμμα 348 δις ευρώ

-Κοινοτικές εισφορές 71,8 δις ευρώ

Η ανάλυση της εξέλιξης και των σχέσεων αυτών των μεγεθών μεταξύ τους χρειάζεται προσοχή, αφού αυτά δεν είναι απολύτως ουδέτερα. Είναι όμως μεγέθη που αντανακλούν την σύνθεση του ΑΕΠ κι εκεί είναι το κλειδί της υπόθεσης. Ο τομέας των υπηρεσιών καλύπτει  σήμερα πάνω από το 80% του ΑΕΠ κι αυτό δεν μπορεί να συνεχισθεί, η μεταποίηση και ο πρωτογενής τομέας πρέπει τώρα να κάνουν άλματα. Κι αυτό σημαίνει κατάλληλη δημόσια πολιτική για δημιουργία νέων επιχειρήσεων και θέσεων εργασίας.

Ας δούμε τα σχετικά σχόλια και τις πηγές τους. «Το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο της χώρας την τελευταία 15ετία ξεπέρασε το δημόσιο χρέος της Ελλάδας. Αυτό δείχνουν οι αριθμοί αφού το εμπορικό έλλειμμα της χώρας το διάστημα 2000-2015 έφθασε τα 348 δισ. ευρώ, την ώρα που το δημόσιο χρέος της Ελλάδας είναι στα 338 δισ. ευρώ. Και μπορεί τα νούμερα να μην είναι άμεσα συγκρίσιμα, όμως το ερώτημα είναι ποιο θα ήταν το δημόσιο χρέος της χώρας εάν δεν υπήρχε έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο και εάν οι εξαγωγές ήταν ίσες ή ξεπερνούσαν τις εισαγωγές. Σύμφωνα με στοιχεία του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων για τις ελληνικές εισαγωγές, οι έλληνες εισάγουν σχεδόν τα πάντα, ακόμα και βασικά είδη διατροφής. Από το 2000 έως και το 20015 πλήρωσαν σε άλλες χώρες 44,44 δισ. ευρώ για να αγοράσουν αυτοκίνητα, 42,29 δισ. ευρώ για φάρμακα, 23,03 δισ. ευρώ για ρούχα, 15,28 δισ. ευρώ για κρέας, 11 δισ. ευρώ για γάλα και γαλακτοκομικά, για δημητριακά 8,08 δισ. ευρώ, για φρούτα και λαχανικά 9,19 δισ. ευρώ και για παπούτσια 6,74 δισ. ευρώ.»

Σχετικά με το ιδιωτικό χρέος η εφημερίδα «Καθημερινή» σημειώνει «πως όλοι χρωστούν σε όλους και φυσικά όλοι μαζί στο Δημόσιο…Οι οφειλές του ιδιωτικού τομέα υπερβαίνουν το ΑΕΠ της χώρας και φτάνουν τα 200 δις ευρώ, ένα νούμερο που δεν θα μπορούσε να αποπληρωθεί στο ορατό μέλλον» (Καθημερινή, 9 Οκτ. 2016)

Οι κοινοτικές εισφορές ανήλθαν για την περίοδο 2000-2015 στο ποσό των 71,8 δις ευρώ από το 2000 μέχρ το 2015, περίπου 4,5 δις ευρώ για κάθε χρόνο («Καθημερινή» 9 Οκτ. 2016)

Η σύνθεση του ΑΕΠ. Η ALPHA BANK παρουσιάζοντας από την πλευρά της στοιχεία και προοπτικές  γαι την ελληνική οικονομία σημειώνει: « Καθώς η ελληνική οικονομία εξέρχεται από την ύφεση στο δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους με τον ρυθμό αναπτύξεως να λαμβάνει εκ νέου θετικό πρόσημο, σε ετήσια βάση, μετά από τέσσερα τρίμηνα που κινήθηκε σε αρνητικό έδαφος, είναι σκόπιμο να αναλύσουμε τους παράγοντες που θα προσδιορίσουν τόσο το μέγεθος όσο και τη διάρκεια της ανακάμψεως: Πρώτον  (η πορεία της ιδιωτικής επενδυτικής δαπάνης…), δεύτερον (η βελτίωση των συνθηκών ρευστότητας …) και τρίτον, η μεταστροφή της δομής του εγχώριου ακαθάριστου προϊόντος από τα μη διεθνώς εμπορεύσιμα προς στα διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθά θα προσδιορίσει σε μεγάλο βαθμό τη διάρκεια αυτής της νέας αναπτυξιακής δυναμικής. Ο αναπροσανατολισμός της παραγωγικής μηχανής αποτελεί αναγκαία συνθήκη για το δυναμισμό μιας μικρής ανοικτής οικονομίας σε συνθήκες αδυναμίας της εγχώριας ιδιωτικής καταναλώσεως. Κατά συνέπεια, ο σχεδιασμός κινήτρων για την ενίσχυση της εξαγωγικής δράσης θα πρέπει να αποτελέσει κεντρικό στόχο της οικονομικής πολιτικής. (http://www.tovima.gr/finance/article/?aid=834713).

Αν λάβουμε υπόψη ότι το εμπορικό έλλειμμα είναι διαχρονικό πρόβλημα, δεν χρειάζονται περισπούδαστες αναλύσεις για να καταλάβει κανείς ότι δανειζόμαστε συνεχώς για να εισάγουμε αγαθά και στη συνέχεια δανειζόμαστε για να πληρώσουμε τις νέες εισαγωγές καθώς και τα χρέη που δημιουργήσαμε. Φαύλος κύκλος που δεν μπορεί να αντιστραφεί χωρίς ραγδαία μείωση της κατανάλωσης εισαγομένων και αναγκαστική ανασύνθεση του ΑΕΠ. Η επισήμανση της Τράπεζας είναι κρίσιμη κι αυτό σημαίνει ριζική αλλαγή πολιτικής με στροφή στην επιχειρηματικότητα, ξεκινώντας από τον πρωτογενή τομέα και τη μεταποίηση με κατάλληλα εργαλεία. Ούτε ο τουρισμός είναι η λύση για την Ελλάδα αν εισάγουμε συνεχώς τα βασικά αγαθά για την κάλυψη των καταναλωτικών αναγκών. Η τόνωση της κατανάλωσης συνεπώς δεν είναι λύση, το αντίθετο μάλιστα, κάτι τέτοιο δεν συνιστά βιώσιμη ανάπτυξη, «καθώς μια αύξηση της κατανάλωσης θα αυξήσει και τις εισαγωγές». (Ν. Βέττας, Γ. Δ/ντής  του ΙΟΒΕ, «Καθημερινή» 9 Οκτ. 2016)

Η κατάσταση είναι έκρυθμη και γι αυτό απαιτείται σχέδιο εθνικής ανασυγκρότησης με έκτακτα μέτρα και βεβαίως με στόχους και στρατηγική. Αυτό το σχέδιο θα αφορά τα πάντα, την πολιτική, την οικονομία, την διοίκηση, και την κοινωνία, δηλ. και τις συμπεριφορές μας ως καταναλωτών, επιχειρηματιών, υπαλλήλων, παραγωγών και ως φορολογουμένων πολιτών. Με ευχολόγια και συστηματική μετάθεση των προβλημάτων στο μέλλον  δεν υπάρχει λύση.