Ο ψηφιακός μετασχηματισμός της βιομηχανίας και ο αυτοματισμός, η ψηφιοποίηση της οικονομίας και η τεχνητή νοημοσύνη έχουν ήδη αρχίσει να επιφέρουν συστημικές αλλαγές στην παραγωγή, την απασχόληση και τις κοινωνικές δομές παγκοσμίως.
Η υγεία, οι μεταφορές, η τραπεζική, το εμπόριο και οι υπηρεσίες είναι κλάδοι που θα αλλάξουν ραγδαία ενώ μακροπρόθεσμα κανένα επάγγελμα δεν θα μείνει ανεπηρέαστο.
Πρόκειται για μία αλλαγή παραδείγματος , η οποία αναμένεται, σύμφωνα με μελέτη της McKinsey, να πυροδοτήσει ανάπτυξη της παραγωγικότητας που μπορεί να φτάσει από 0,8 έως 1,4% παγκοσμίως, ενώ μόνο η τεχνητη? νοημοσυ?νη εκτιμα?ται, σύμφωνα με έρευνα της Accenture ο?τι θα προσθε?σει 12,8 τρισ. ευρω? στην παγκο?σμια οικονομι?α ε?ως το 2030, αυξάνοντας κατά περίπου 14% το παγκο?σμιο ΑΕΠ.
Παρόλα αυτά, το νέο αυτό βιομηχανικό ρεύμα αναμένεται να έχει διασπαστικές συνέπειες στον τομέα της απασχόλησης. Οι εκτιμήσεις σχετικά με το βαθμό ανεργίας και ενδοεργασιακής μετατόπισης που θα επιφέρει η νέα συνθήκη ποικίλουν. Ενδεικτικά, σύμφωνα με έρευνα του ΟΟΣΑ σε 32 χώρες του, περι?που το 14% των θέσεων απασχόλησης των χωρών αυτών (δηλαδή 66 εκατ. εργαζόμενοι), ει?ναι ιδιαι?τερα επιρρεπείς στον αυτοματισμό.
Πολλές χώρες της Ευρώπης όπως η Γερμανία και η Γαλλία οργανώνουν ήδη εθνικά σχέδια δράσης για την 4η Βιομηχανική Επανάσταση. Αντίθετα, η Ελλάδα αδρανεί. Σύμφωνα μάλιστα με τον δείκτη DESI που καταγράφει την ψηφιακή και κοινωνική ανάπτυξη στην ΕΕ, η χώρα μας βρίσκεται στις τρεις τελευταίες θέσεις όλων των κρατών-μελών, μαζί με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία.
Και μολονότι η συζήτηση σχετικά με το στόχο της στρατηγικής που θα επιτρέψει να αξιοποιηθούν προς όφελος όλων τα αναπτυξιακά οφέλη του αυτοματισμού έχει αρχίσει να απασχολεί κυβερνήσεις και λοιπούς φορείς ανα τον κόσμο, στην Ελλάδα είναι ελλιπής, αν όχι ανύπαρκτη.
Το ΔΙΚΤΥΟ ασχολείται κατα προτεραιότητα με το θέμα με σειρά επιστημονικών εκδόσεων και εκδηλώσεων. Και διεθνών συνεργασιών.
Η προσπάθεια συνεχίζεται με ένα υψηλού επιπέδου event, με κεντρικό ομιλητή τον Henning Kagermann, πρόεδρο της Γερμανικής Ακαδημίας Επιστημών και Παγκόσμιο Αντιπρόσωπο της Πλατφόρμας Industrie 4.0, της Γερμανικής Κυβέρνησης, με το οποίο το think tank φιλοδοξεί να ενημερώσει επιχειρηματίες, πολιτικούς και διάφορους φορείς για τις ψηφιακές αλλαγές, τις θεσμικές μεταρρυθμίσεις και τον απαραίτητο συντονισμό των δράσεων για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που έρχονται.
H Plattform Industrie 4.0 έχει ως βασικό στόχο τη διασφάλιση και προώθηση της θέσης της Γερμανίας στην κορυφή της διεθνούς βιομηχανικής πυραμίδας. Σκοπός της Πλατφόρμας είναι η προώθηση της ολιστικής κατανόησης των προκλήσεων και των προοπτικών της 4ΒΕ και του αναγκαίου διαλόγου και συνεργασίας της κυβέρνησης με τις επιχειρήσεις, τα συνδικάτα και την ακαδημαϊκή κοινότητα, προκειμένου να επιτευχθούν οι αναγκαίες δομικές ψηφιακές αλλαγές και του κατάλληλο πλαίσιο που θα επιτρέψει την διατήρηση της γερμανικής οικονομίας και βιομηχανίας στην κορυφή.
Το παράδειγμα της γερμανικής προσέγγισης στα ζητήματα της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης, καταδεικνύει ότι οι κυβερνήσεις θα πρε?πει να επιδιω?ξουν την δημιουργι?α ενο?ς πολυμετοχικου? μοντε?λου διακυβε?ρνησης (multistakeholder governance model). Μια δομη?, δηλαδη?, που θα επιτρε?πει σε ε?να ευρυ? δι?κτυο δρώντων, ο?πως οι βιομηχανι?ες, τα ερευνητικα? ινστιτούτα, τα συνδικάτα και οι κυβερνητικε?ς υπηρεσι?ες, να συμμετε?χουν στον δια?λογο, την λη?ψη αποφα?σεων και την υλοποι?ηση προγραμμα?των κοινου? (εθνικου?) σκοπου?. Η κουλτούρα συνεργασίας και η δημιουργία συναίνεσης φαίνεται να είναι καθοριστικά για την χάραξη αποτελεσματικής πολιτικής σχετικά με ένα ρεύμα του οποίου η επίδραση δεν έχει ίσως προηγούμενο στην ανθρώπινη ιστορία.
Η Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση θα φέρει τεράστιες διαφοροποιήσεις στην οικονομική και πολιτική ανάπτυξη των κρατών. Εν πολλοίς, ο βαθμός της ανάπτυξης αυτής θα καθοριστεί από την ικανότητα τους να αλλάξουν ή να επικαιροποιήσουν τους αντίστοιχους θεσμούς τους. Tα κράτη που θα το καταφέρουν είναι πιθανό να αξιοποιήσουν το ρεύμα της ΤΒΕ με τις λιγότερες δυνατές αρνητικές επιπτώσεις. Όσες χώρες πάλι μείνουν θεσμικά αδρανείς, το πιθανότερο είναι να οδηγηθούν σε οικονομική στασιμότητα.