Οι συνεδριάσεις της Βουλής στο τέλος Ιουλίου 2025 με θέμα την σύσταση εξεταστικής και προανακριτικής επιτροπής σε σχέση με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ ουσιαστικά «έκρουσαν τον κώδωνα κινδύνου» τόσο ως προς το περιεχόμενο της δημοκρατικής λειτουργίας όσο και ως προς το χαμηλό επίπεδο των κομμάτων και του πολιτικού προσωπικού.
Ήδη έγινε εμφανές, ότι ο εκφερόμενος πολιτικός λόγος και ο διάλογος, που αναπτύσσεται, στερούνται περιεχομένου και προοπτικής, με αποτέλεσμα να απειλείται η ομαλή και βιώσιμη πορεία της ελληνικής κοινωνίας προς το μέλλον, ενώ παράλληλα διαμορφώνονται μη λειτουργικές συνθήκες σε σχέση με την δυναμική της εξέλιξης, η οποία διαπερνάται από την διαφθορά.
Δυστυχώς η κοινοβουλευτική δημοκρατία τώρα δεν λειτουργεί. Δεν στηρίζεται σε αξίες, αλλά υπηρετεί το συστημικό και το κομματικό συμφέρον και όχι το κοινωνικό. Πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι τοποθετήσεις και η ψηφοφορία για την σύσταση προανακριτικής επιτροπής με «διαδικαστικές ακροβασίες» στις 30.7.2025.
Ουσιαστικά κυριάρχησαν συνθήκες ακραίας πόλωσης και έντασης στο πλαίσιο της συζήτησης και της ψηφοφορίας σε σχέση με την ακολουθητέα πορεία στην υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ και την αντιμετώπιση της διαφθοράς (υποτίθεται), χωρίς να συνδέεται με το σύστημα κοινωνικής οργάνωσης και λειτουργίας, το οποίο πλέον παράγει διαφθορά και κοινωνικές ανισότητες τέτοιας έκτασης, που απειλείται η κοινωνική συνοχή και η οικοδόμηση λειτουργικής και υγιούς δυναμικής στην δημοκρατική λειτουργία με ταυτόχρονη συμμετοχή των πολιτών.
Η δημοκρατική δυναμική ταυτίζεται με την ανάπτυξη ουσιαστικού διαλόγου για την κοινωνική πορεία προς το μέλλον με βάση τεκμηριωμένο, κοστολογημένο και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, τον οποίο όχι μόνο καταθέτουν τα κόμματα στο πλαίσιο του κοινοβουλίου, αλλά τον επικοινωνούν παράλληλα στις τοπικές κοινωνίες με στόχο την ενημέρωση των πολιτών.
Αυτό, που γίνεται όμως, κινείται σε διαφορετική κατεύθυνση. Οι χαρακτηρισμοί των πολιτικών μεταξύ τους στον κοινοβουλευτικό δάλογο έχουν τοξικό φορτίο. Για παράδειγμα ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ είπε, ότι η δικογραφία για τον ΟΠΕΚΕΠΕ «περιγράφει μια καθετοποιημένη γαλάζια συμμορία». Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ κατηγόρησε την κυβέρνηση, ότι η πρόταση της για εξεταστική έγινε για «να κουκουλώσει, να συγκαλύψει την δικογραφία» και «να φιμώσει την Δικαιοσύνη, για να μην υλοποιηθεί η πρόταση της Εισαγγελίας». Από την πλευρά της κυβέρνησης εκφράζονται κατηγορίες, ότι τα κόμματα της αντιπολίτευσης, που διαχειρίσθηκαν κυβερνητική εξουσία από το 1998 και μετά (δηλαδή ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ), φοβούνται, ότι θα αποκαλυφθεί και η δική τους ευθύνη για τον ΟΠΕΚΕΠΕ.
Βέβαια στο πλαίσιο της συζήτησης ο υπουργός Δικαιοσύνης έφτασε στο σημείο να κατηγορήσει την αντιπολίτευση, ότι προσπαθεί να υποσκάψει την στρατηγική συμμαχία της Ελλάδας με το Ισραήλ για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα της Τουρκίας. Ο ευτελισμός του εκφερόμενου λόγου δεν έχει πλέον όρια. Περιττό να αναφερθούν και χαρακτηρισμοί, όπως γυμνοσάλιαγκας και ακαθαρσία, που έγιναν από πρόεδρο κόμματος της αντιπολίτευσης.
Ενδιαφέρον όμως έχει η επισήμανση του Ευάγγελου Βενιζέλου, ότι η κυβέρνηση «παραβίασε την διάταξη 70Α του κανονισμού της Βουλής, που προβλέπει την δυνατότητα συμμετοχής βουλευτή στην ψηφοφορία με επιστολική ψήφο μόνο, όταν μετέχει σε αποστολή της κυβέρνησης ή της Βουλής στο εξωτερικό ή συντρέχει κατάσταση εγκυμοσύνης ή λοχείας ή όταν ισχύουν περιορισμοί λόγω πανδημίας». Πρέπει δε να τονισθεί, ότι πολλοί βουλευτές της κυβερνητικής παράταξης ψήφισαν με επιστολική ψήφο, χωρίς να συντρέχουν οι προβλεπόμενοι λόγοι.
Ουσιαστικά καταγράφεται κρίση θεσμών και πολιτικής λειτουργίας, την οποία το πολιτικό σύστημα προσπαθεί να αξιοποιήσει επικοινωνιακά για την αποκόμιση εκλογικού οφέλους, χωρίς ο πολιτικός λόγος του να έχει περιεχόμενο και προοπτική. Κυριαρχούν οι χαμηλού επιπέδου «πολιτικές τσαχπινιές» και η λαϊκιστική οπτική της εργαλειοποίησης του θυμικού στους πολίτες με στόχο την διαμόρφωση άποψης και στάσης χωρίς την ενεργοποίηση του ορθολογισμού.
Δεν είναι τυχαίο γεγονός, ότι η διαφημιστική λογική διαπερνά τον εκφερόμενο πολιτικό λόγο. Με αυτό τον τρόπο όμως δεν καλύπτεται το κενό περιεχομένου με πολιτική και κοινωνική προοπτική στο πλαίσιο της πορείας προς το μέλλον. Για αυτό δεν αντιμετωπίζονται τα ανθρωπογενή γενεσιουργά αίτια των ανισορροπιών, αλλά γίνεται μόνο διαχείριση τους με επιδίωξη την άμβλυνση των επιπτώσεων τους.
Πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η λειψυδρία, η οποία απειλεί την χώρα. Στις 18 Ιουλίου 2024 τα αποθέματα νερού για την κάλυψη των αναγκών στην Αττική ήταν 770 εκατομμύρια κυβικά. Σήμερα τα αποθέματα είναι 517 εκατομμύρια κυβικά (δηλαδή 240 εκατομμύρια κυβικά λιγότερα από την προηγούμενη χρονιά την ίδια ημέρα). Οι δε ετήσιες ανάγκες υπερβαίνουν τα 400 εκατομμύρια κυβικά.
Πως θα αντιμετωπισθούν τα γενεσιουργά αίτια της ξηρασίας και της λειψυδρίας και ποιά θα είναι η διαχείριση τους μέχρι να ομαλοποιηθούν οι συνθήκες; Πρέπει δε να τονισθεί, ότι, εάν δεν γίνουν άμεσα παρεμβάσεις, το καλοκαίρι του 2026 η Αττική θα έχει μεγάλο πρόβλημα. Ανάλογες συνθήκες έχουν διαμορφωθεί και σε άλλες περιοχές της χώρας.
Στην Θεσσαλία ο Πηνειός ποταμός έχει μετατραπεί σε «ρυάκι» λόγω της ανομβρίας, με αποτέλεσμα να ξεσηκώνονται οι αγρότες, διότι δεν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες άρδευσης των καλλιεργούμενων εκτάσεων. Ουσιαστικά θα πληγεί με βίαιο τρόπο ο πρωτογενής τομέας και θα υπάρξουν επιπτώσεις και στην επισιτιστική επάρκεια, ενώ παράλληλα θα ανέβουν οι τιμές των τροφίμων και θα διευρυνθούν οι κοινωνικές ανισότητες.
Είναι δε λυπηρό, ότι σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής μόνο το 21,92% των πολιτών σε πανελλαδικό επίπεδο και το 22,66% των κατοίκων της Αττικής έχουν επαρκή ενημέρωση για το ζωτικής σημασίας πρόβλημα της λειψυδρίας.
Αντί ο πολιτικός διάλογος στη Βουλή να κυριαρχείται από ολοκληρωμένα με μακροπρόθεσμη οπτική σχέδια των κομμάτων για τέτοια προβλήματα, τα οποία διαμορφώνουν μη βιώσιμες συνθήκες, εξαντλείται σε «πολιτικές τσαχπινιές» και πολύ χαμηλού επιπέδου εκφορά λόγου για θέματα, όπως είναι το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ ή οι ψευδείς πιστοποιήσεις για βιολογικά προϊόντα, χωρίς να αντιμετωπίζονται τα γενεσιουργά αίτια της διαφθοράς. Όλα τα κόμματα και το πολιτικό προσωπικό ηθικολογούν, χωρίς να καταθέτουν ολοκληρωμένο σχεδιασμό για την ριζική αντιμετώπιση της και να διαλέγονται με στόχο την πρόσδωση προοπτικής στην κοινωνική πορεία.
Η δυναμική, που αναπτύσσεται όχι μόνο στο πολιτικό αλλά και στο κοινωνικό πεδίο, έχει φτάσει σε «σημείο καμπής» και πρέπει να αναληφθούν οι ευθύνες από όλους. Το σύστημα κοινωνικής οργάνωσης και λειτουργίας, το οποίο παράγει τις πολύ επικίνδυνες συνθήκες για την βιωσιμότητα και την ευημερία χωρίς ανισότητες, πρέπει να αποκτήσει λειτουργική και μακροπρόθεσμη προοπτική με την συνδρομή όλων και ιδιαιτέρως της κοινωνίας πολιτών, ως εκφραστή του ανθρώπινου και του κοινωνικού συμφέροντος, καθώς και της επιστημονικής κοινότητας, με την συμβολή της οποίας θα γίνει σύγχρονος πολυδιάστατος και μακροπρόθεσμος σχεδιασμός