Η «κατάποση της σφυρίχτρας» και μερικές διέξοδοι
Όταν ακόμα κι ένας “μανιακός” με το θέμα, όπως ο υπογράφων, βαριέται εδώ και καιρό να ασχοληθεί και να γράψει για την πολυθρύλητη υπόθεση της ανασυγκρότησης του «ενδιάμεσου χώρου» είναι προφανές πως κάτι τρέχει.
Το βασικό πρόβλημα είναι πως οι διαδικασίες που έχουν ακολουθηθεί έως τώρα δεν έχουν κατωρθώσει να εμπνεύσουν τους πολίτες στους οποίους υποτίθεται πως απευθύνονται–και είναι πολλοί. Το θέμα έχει κουράσει, για να μην πω πως έχει μετατραπεί στο συντομότερο ανέκδοτο.
Από την κούραση, όμως, ως την… απόγνωση υπάρχει μεγάλη απόσταση, η οποία δυστυχώς διανύθηκε, όπως έδειξαν οι τελευταίες εξελίξεις. Με τις διαδοχικές διαρροές τις ανταλλαγές επιστολών και τις εκατέρωθεν «ταβανόπροκες». Η κορύφωση ήρθε με το αιφνίδιο σφύριγμα λήξης της όλης διαδικασίας από την κ. Γεννηματά, μια προσωπική ενέργεια που, εκτός των άλλων, δεν αντιστοιχούσε στο πολιτικοηγετικό της εκτόπισμα.
Υπάρχει άραγε περίπτωση να ξανακολλήσει το γυαλί;
Πριν διατυπωθούν μερικές ιδέες για την επίτευξη αυτού του στόχου είναι χρήσιμη μια εκτίμηση για τους λόγους που είχαν οδηγήσει στην κούραση από τις σχετικές διαδικασίες. Ο πρώτος και κυριότερος, έχει να κάνει με την έως τώρα απουσία ενός θελκτικού «αφηγήματος» για το από που έρχεται, που πάει και που θέλει να οδηγήσει τη χώρα ο υπό συγκρότηση φορέας. Η αξιόλογη δουλειά της κοινής επιτροπής προφανώς και δεν κάλυψε αυτό το κενό. Εξακολουθεί να απουσιάζει μια αναστοχαστική αφήγηση για τις πλευρές της μεταπολιτευτικής πορείας που μας οδήγησαν στη μεγάλη κρίση, για τα χρόνια της κρίσης και της πορείας που ακολουθήθηκε, καθώς και οι κεντρικές καθοδηγητικές ιδέες για την έξοδο απ’ αυτήν. Οι ιδέες αυτές δεν εξαντλούνται φυσικά σε επιμέρους προγραμματικές προτάσεις αλλά προϋποθέτουν την ιχνογράφηση ενός σχεδίου για τη μεταμνημονιακή και μετασυριζική Ελλάδα, καθώς και της αντάξιας για την κρισιμότητα των στιγμών ενωτικής πρωτοβουλίας που θα το υποστηλώσει.
Ο δεύτερος λόγος γι αυτό που αποκαλέσαμε κούραση είναι πως στις διαφαινόμενες υποψηφιότητες απουσίαζε εκείνο το ηγετικό πρόσωπο που θα μπορούσε να εμπνεύσει και να συνεγείρει, καλύπτοντας, μέσα από τα χαρακτηριστικά της ταυτότητάς του, και ορισμένα από τα προαναφερθέντα κενά. Ήταν μια επιπλέον κρίσιμη αιτία για το σύρσιμο της υπόθεσης.
Με δεδομένα αυτά τα προβλήματα στις έως τώρα διεργασίες καμιά πλευρά δεν δικαιούται να εμφανίζεται πως κατέχει την απόλυτη αλήθεια για τη σωτηρία του χώρου.
Από την κούραση, όμως, φτάσαμε πια στην απόγνωση την οποία δημιούργησαν οι τελευταίες εξελίξεις. Και η απόγνωση απειλεί να ματαιώσει κάθε προσπάθεια
Για να μη συμβεί αυτό προέχει να… καταπιεί η κ. Γεννηματά τη σφυρίχτρα με την οποία κήρυξε τη λήξη του παιχνιδιού.
Έπειτα υπάρχουν δύο εκδοχές διεξόδου:
1) Να γίνουν μερικά βήματα πίσω από τις δύο πλευρές και να ξαναπιάσουν το νήμα της συζήτησης από κει που το άφησαν. Άλλωστε, είναι προφανές πως οι διαφορές κάθε άλλο παρά αγεφύρωτες είναι. Δε θα οδηγηθούμε σ’ ένα ιδανικό αποτέλεσμα αλλά θα είναι καλύτερο από το… πολύνεκρο ναυάγιο.
2) Να γίνουν αρκετά βήματα πίσω σε σχέση με τους αρχικούς σχεδιασμούς και αντί για τη δημιουργία ενός ή άλλου είδους ενιαίου φορέα να ακολουθηθεί μια γιαβάς γιαβάς πορεία συντονισμού. Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να διακηρυχθεί από τώρα η κοινή εκλογική κάθοδος του χώρου π.χ. ως «Προοδευτικής Συμμαχίας”, με τις λεπτομέρειές να διευκρινίζονται στη συνέχεια. Παράλληλα να αποφασιστεί ο –εδώ και τώρα- πλήρης συντονισμός των δύο κοινοβουλευτικών ομάδων, μια πανελλαδική εκστρατεία με κοινές εκδηλώσεις σε όλη τη χώρα για συζήτηση του πορίσματος της Κοινής Επιτροπής, καθώς, επίσης, ο περαιτέρω διάλογος για το σχέδιο και τη στρατηγική για την επόμενη μέρα. Τέλος, να ανακοινωθεί πως σε εύλογο χρόνο πριν από τις εκλογές θα εκλεγεί από τους πολίτες ο υποψήφιος πρωθυπουργός της Προοδευτικής Συμμαχίας. Μια διαδικασία αρκετά διαφορετική από την εκλογή ηγέτη το αμέσως προσεχές διάστημα και όσον αφορά τα πρόσωπα που ενδέχεται να είναι υποψήφια και όσον αφορά την προσέλευση των πολιτών που μπορεί σ’ αυτή την περίπτωση να είναι μεγαλύτερη.
Υπάρχει, βέβαια, και η εκδοχή να μη γίνει τίποτα απ’ όλα αυτά. Να επικρατήσει η… απόγνωση και ο καθείς να βαδίσει το μοναχικό του δρόμο του, με ορισμένες απώλειες. Σ’ αυτή την περίπτωση η μία πιθανή κατάληξη είναι η σχεδόν βέβαιη εκλογική συντριβή του χώρου ως σύνολο, με δεδομένη και την πολύμηνη άκαρπη προσπάθεια ενιαίας έκφρασής του. Η δεύτερη και ευκταία εκδοχή θα ήταν η υπέρβαση του αδιεξόδου και των πρωταγωνιστών του, με την ανάληψη ενωτικής πρωτοβουλίας από πρόσωπα που δε μετείχαν ενεργά στις καντρίλιες της αποτυχημένης προσπάθειας και αποτελούν πολύτιμες εφεδρείες.