Η διαδικασία εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας λειτουργεί ως καταλύτης για την ανάγλυφη εμφάνιση των παθογενειών της ελληνικής κοινωνίας και του πολιτικού συστήματος, το οποίο μεθοδικά και με επιμονή τις εκτρέφει. Δεν αντιλαμβάνεται, ότι με τον τρόπο, με τον οποίο λειτουργεί, δρομολογεί μια αυτοκαταστροφική πορεία τόσο για το ίδιο όσο και για την κοινωνία. Ο δημόσιος διάλογος, με εμφυλιοπολεμική πολλές φορές ένταση, επικεντρώνεται μόνο στο αποτέλεσμα της διαδικασίας εκλογής Προέδρου και τις επιπτώσεις του στις πολιτικές εξελίξεις και την πορεία της χώρας σε αυτή την βίαιη περίοδο της κρίσης και δεν ασχολείται και με τα πραγματικά προβλήματα, τα οποία σε πολύ μεγάλο βαθμό εκπορεύονται από τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του πολιτικού συστήματος, τα οποία οδήγησαν στα αδιέξοδα, που αντιμετωπίζει ο τόπος.

Κατ΄αρχήν η έλλειψη μακροπρόθεμσου πολιτικού σχεδιασμού σε συνδυασμό με την απουσία διαλόγου και συναινετικής λογικής οδηγεί σε μια άκρως πολωτική αντιπαράθεση, η οποία βασίζεται σε φοβικά διλήμματα, που απευθύνονται στο θυμικό και όχι στη λογική σκέψη. Ταυτοχρόνως ευδοκιμούν οι ύβρεις, η λασπολογία και ο διχαστικός λόγος. Αυτά τα χαρακτηριστικά δε αφορούν στο σύνολο των κομμάτων, τα οποία συνθέτουν το πολιτικό σύστημα. Η κυβερνητική εκπρόσωπος μιλάει για πιστωτικό γεγονός σε περίπτωση μη εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας και προσφυγής στις κάλπες, ενώ η αξιωματική αντιπολίτευση δηλώνει, ότι ο πρωθυπουργός της χώρας είναι άξιος να προκαλέσει Bank run. Αυτή η καφενειακού επιπέδου πολιτική επικοινωνία φτάνει στο σημείο να αναφαίρεται με τέτοιο τρόπο στο διεθνές μοντέλο οικονομικής οργάνωσης, ως εάν η ενδεχόμενη πολιτική αλλαγή στην Ελλάδα θα μπορούσε να προκαλέσει τριγμούς και ανατροπές στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Αρκεί να λάβει κάποιος υπόψη του τη δήλωση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ότι «με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ εμείς θα παίζουμε το ζουρνά και οι αγορές θα χορεύουν. Και επειδή είμαι στην Κρήτη, εμείς θα παίζουμε τη λύρα και αυτές θα χορεύουν πεντοζάλι». Αυτό που δεν έχει πραγματοποιηθεί σε παγκόσμιο επίπεδο από τις κυβερνήσεις του συνόλου των κρατών και ιδιαιτέρως των ισχυρών παικτών σε πλανητικό πεδίο, θα το πετύχει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ παίζοντας λύρα κρητική. Λαϊκισμός του πιο απλοϊκού είδους. Το κακό όμως είναι, ότι αυτού του επιπέδου πολιτική ρητορική διαμορφώνει κλίμα στο εσωτερικό της χώρας, το οποίο δεν είναι τίποτε περισσότερο από αυταπάτες, ενώ ταυτοχρόνως τροφοδοτείται με «καύσιμη ύλη» και ένας ιδιόμορφος εθνικισμός, ο οποίος οδηγεί στην εσωστρέφεια.

Βέβαια η αυτοκαταστροφική πορεία δεν έχει όρια. Η μία πλευρά απειλεί την άλλη και όλοι μαζί οδηγούν τη χώρα στο γκρεμό. Ήδη η αξιωματική αντιπολίτευση μιλάει για Ειδικό Δικαστήριο προκειμένου να λογοδοτήσουν οι υπεύθυνοι για το Μνημόνιο. Το οξύμωρο δε είναι, ότι ο νυν πρωθυπουργός, πριν αναλάβει την διακυβέρνηση της χώρας το κόμμα του μαζί με το ΠΑΣΟΚ, ήταν και αυτός αντιμνημονιακός. Στήριξε δε την προεκλογική του πορεία για την ανάληψη της διαχείρισης της κυβερνητικής εξουσίας στις αντιμνημονιακές του επαγγελίες. Οι ομοιότητες είναι πολλές. Όταν η ύψιστη αξία είναι η διαχείριση κυβερνητικής εξουσίας και όχι ο σχεδιασμός του μέλλοντος της χώρας και η διακυβέρνηση, τότε όλα θεωρούνται επιτρεπτά, ακόμα και οι απειλές μεταξύ των κομμάτων και των πολιτικών και η συνομωσιολογία. Ειδάλλως πως να εξηγήσει ο απλός πολίτης τη δήλωση του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ κ. Γιάννη Δραγασάκη, ότι «όταν συμβεί οτιδήποτε, η ευθύνη βαρύνει, όσους πυροδοτούν αυτό το κλίμα», με αφορμή μια επισήμανση του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος κατά τη διάρκεια τιμητικής εκδήλωσης της τράπεζας για τη συμπλήρωση 110 ετών από τη γέννηση του Ξενοφώντα Ζολώτα. Σύμφωνα με αυτήν ο Γιάννης Στουρνάρας είπε «οφείλω να επισημάνω, ότι η κρίση των τελευταίων ημερών λαμβάνει πλέον σοβαρές διαστάσεις, ότι η ρευστότητα στην αγορά μειώνεται με ταχύ ρυθμό, ότι ο κίνδυνος όχι μόνο ανακοπής της αναπτυξιακής πορείας, που μόλις ξεκίνησε, αλλά ο κίνδυνος μιας ανεπανόρθωτης βλάβης της ελληνικής οικονομίας είναι μεγάλος». Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ αναγκαστικά κάνει ένα λάθος, στην προσπάθεια του να απαλλάξει το κόμμα του από κάθε ευθύνη. Το λάθος του είναι, ότι δεν αποδέχεται ή δεν αντιλαμβάνεται, ότι και οι δύο πλευρές, κυβερνητική και αντιπολιτευτική, έχουν το μερίδιο ευθύνης, που τους αναλογεί. Και οι δύο καλλιεργούν αυταπάτες σε σχέση με την πορεία εξόδου από την κρίση. Εξάλλου δεν χρειάζεται να επιβεβαιώσει ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας τις αρνητικές επιπτώσεις της ατμόσφαιρας πολιτικής αβεβαιότητας λόγω της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας. Η Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου  και Επιχειρηματικότητας (Ε.Σ.Ε.Ε.) το αναφέρει ως αίτιο στις εκτιμήσεις για υποχώρηση του καταγεγραμμένου τζίρου των επιχειρήσεων λιανικής για το μήνα Δεκέμβριο του 2014, σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, κατά 5% έως 8%.

Και ενώ κονταροχτυπιούνται τα κυβερνητικά κόμματα με την αξιωματική αντιπολίτευση και τα υπόλοιπα κόμματα, εκτοξεύοντας συνεχώς απειλές και λάσπες (μέχρι και για απόπειρα χρηματισμού μιλάνε), μια πιο προσεκτική ματιά στον «πολιτικό» λόγο, που αρθρώνουν, αποκαλύπτει και ομοιότητες. Ύψιστη αξία για το πολιτικό σύστημα είναι το κομματικό και το ατομικό συμφέρον και όχι η πολιτική λειτουργία, η οποία βασίζεται σε αρχές και αξίες με ηθικό και κοινωνικό υπόβαθρο. Όλες οι πλευρές δηλώνουν αντιμνημονιακές. Η κυβερνητική πλευρά θεωρεί το μνημόνιο «αναγκαίο κακό» για την διάσωση της χώρας, από το οποίο μας απάλλαξε η προσπάθεια, που κατεβλήθη από την κυβέρνηση και την κοινωνία. Αντιμνημονιακή είναι και η αντιπολίτευση. Μόνο που αυτή δεν θα υπέγραφε το μνημόνιο. Τώρα, το πως θα το έκανε αυτό, χωρίς να επιστρέψει η χώρα στη δραχμή και να βγει από την ευρωζώνη, δεν το συγκεκριμενοποιεί. Βέβαια ούτε και η κυβερνητική πλευρά είχε σχέδιο. Η Τρόϊκα ουσιαστικά σχεδίασε την ακολουθητέα πορεία.

Ένα άλλο κοινό χαρακτηριστικό είναι η άρνηση πραγματοποίησης μεταρρυθμίσεων, οι οποίες είναι αναγκαίες, ώστε η χώρα να εκσυγχρονισθεί και να αποκτήσει προοπτική σε μια άκρως ανταγωνιστική παγκοσμιοποιημένη πραγματικότητα. Όλες οι πλευρές μιλάνε για την ανάγκη απαλλαγής από το πελατειακό σύστημα. Όμως στην πράξη αυτό αφορά στο αντίπαλο στρατόπεδο. Κανένα κόμμα δεν θέλει να έχει πολιτικό κόστος θίγοντας ψηφοφόρους του. Το ίδιο ισχύει και για τις συντεχνίες, των οποίων τα συμφέροντα δεν θίγονται εύκολα.

Εξάλλου το συνδικαλιστικό κίνημα λειτουργεί ως προέκταση του πολιτικού. Τα συνδικάτα παίρνουν γραμμή από τα κόμματα. Δεν υπάρχουν αυτόνομες δομές, οι οποίες εκφράζουν το κοινωνικό συμφέρον και διαλέγονται με το πολιτικό σύστημα χωρίς εξαρτήσεις από αυτό.

Στην Ελλάδα οι μεταρρυθμίσεις σημαίνουν πλήρη ανατροπή κατεστημένων δομών και επιτάχυνση της κοινωνικής δυναμικής. Αυτό βέβαια απαιτεί συγκρούσεις με παγιωμένες λογικές ακινησίας και προσκόλλησης σε μη λειτουργικές μορφές κοινωνικής οργάνωσης. Ουσιαστικά θα αμφισβητηθεί το μοντέλο κοινωνικής οργάνωσης. Θα πρέπει να γίνουν δομικές αλλαγές, οι οποίες σε μεγάλο βαθμό θα προκαλέσουν κοινωνικές αναταράξεις. Για να μην προκληθεί χάος, θα πρέπει να πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις. Κατ΄αρχήν θα πρέπει τα κόμματα να μπορούν να διαλέγονται, να συγκλίνουν και να συναινούν στην ακολουθητέα μεταρρυθμιστική πολιτική. Ταυτοχρόνως θα πρέπει οι δομές της κοινωνίας πολιτών, απαλλαγμένες από τον άκρατο κομματισμό που τις διακρίνει μέχρι τώρα, να διαβουλεύονται τόσο με το πολιτικό σύστημα όσο και με τις τοπικές κοινωνίες, ώστε οι όποιες μεταρρυθμίσεις αποφασίζεται να πραγματοποιηθούν, να γίνονται κατανοητές ως προς την λειτουργικότητα τους στο μέγιστο δυνατό βαθμό. Με αυτό τον τρόπο οι πιθανές κοινωνικές αναταράξεις θα είναι διαχειρίσιμες στο πλαίσιο των δημοκρατικών κανόνων, χωρίς να αγνοείται η έκφραση της ελεύθερης βούλησης των πολιτών. Αυτό είναι εφικτό, εάν ενημερώνονται χωρίς να χειραγωγούνται με την καλλιέργεια ανέφικτων φαντασιώσεων.

Για να γίνουν αυτά πραγματικότητα όμως, είναι ανάγκη άμεσης προτεραιότητας η επανεκκίνηση του πολιτικού συστήματος, το οποίο απαλλαγμένο από τις ιδεοληψίες και την ακινησία, που το διακρίνουν, θα μετατραπεί σε ένα σύστημα σύγχρονων πολιτικών δομών, οι οποίες διαθέτουν μηχανισμούς σχεδίασης πολιτικής, που είναι σε θέση να προσεγγίσουν και να κατανοήσουν την παγκοσμιοποιημένη πραγματικότητα της εποχής μας. Και αυτό πρέπει να γίνει άμεσα. Δεν υπάρχει χρόνος πλέον. Με την ίδια εκσυγχρονιστική λογική πρέπει να κινηθούν και τα άλλα κοινωνικά συστήματα (οικονομικό ενημέρωσης, εκπαίδευσης, υγείας κ.λ.π.). Ειδάλλως η αυτοκαταστροφική πορεία θα συνεχισθεί. Είναι όμως το πολιτικό προσωπικό και τα κόμματα ικανά να κάνουν την αναγκαία πολιτική επανεκκίνηση; Η μέχρι τώρα εμπειρία δείχνει, ότι βιώνουν την πραγματικότητα ως μία διάσταση του εικονικού τους μικρόκοσμου, χωρίς να συνειδητοποιούν, που οδηγούν τη χώρα με τις αποφάσεις τους. Με αυτά τα δεδομένα η πολιτική επανεκκίνηση μετατρέπεται σε δύσκολο εγχείρημα. Και οι εκλογές ή οι κορώνες «τη λύση θα δώσει ο λαός» είναι η λαϊκίστικη εκδοχή της δημοκρατίας στην εποχή της γνώσης σε συνδυασμό με την πολυπλοκότητα της πραγματικότητας, η οποία δεν γίνεται αντιληπτή σε όλες της τις διαστάσεις από τον απλό πολίτη στις τοπικές κοινωνίες. Η έννοια Λαός αποκτά περιεχόμενο και δημοκρατική διάσταση, όταν οι πολίτες έχουν πλήρη και πολυδιάστατη γνώση της πραγματικότητας, ώστε να είναι σε θέση να κρίνουν και να λειτουργούν πολιτικά ως συλλογικό υποκείμενο. Ειδάλλως παραμένουν στο επίπεδο της μαζικής κοινωνίας, η οποία πορεύεται ανάλογα με τις κατευθύνσεις και τις αξίες της καταναλωτικής κοινωνίας του θεάματος.