Μεγάλες διαμαρτυρίες εκδηλώνονται στις περισσότερες Δυτικές χώρες κατά του Ισραήλ, συχνά μάλιστα εξελίσσονται σε αντιεβραϊκές δράσεις. Οι ανεπτυγμένες κοινωνίες δεν αντέχουν εικόνες πολεμικών καταστροφών ούτε θύματα μεταξύ αμάχων. Σημαντικός πάντως παράγων για το δράμα που εκτυλίσσεται είναι η σύνθεση της ισραηλινής κυβέρνησης.
Μετά τις εκλογές του 2022, 13 κόμματα εγκαταστάθηκαν στην ισραηλινή Βουλή, εκ των οποίων τα 6 στηρίζουν την κυβέρνηση. Η πλειοψηφία σχηματίζεται από το μεγάλο δεξιό κόμμα που ήρθε πρώτο στις εκλογές (23.4%) και 5 μικρά εξτρεμιστικά σεχταριστικά κόμματα: δύο ακροδεξιά υπερεθνικιστικά (συνολικά 10.8%), ένα θρησκευτικό παραδοσιακό (8.2%), ένα ακροδεξιό θρησκευτικό και ένα εθνικιστικό κεντρώο. Η αντιπολίτευση περιλαμβάνει δύο κεντρώα κόμματα (17.8 % και 9.1 %), ένα θρησκευτικό (5.9 %), ένα συντηρητικό (4.5%), ένα αραβικό (4.1 %), ένα αραβοϊσραηλινό (3.75%) και το, πρώην μεγάλο, Εργατικό κόμμα (3.7 %). Οι φτωχές επιδόσεις των φιλοαραβικών κομμάτων, παρόλο που ο παλαιστινιακός πληθυσμός φθάνει το 21% και έχει εκλογικά δικαιώματα, συνδέονται με μειωμένο ενδιαφέρον για τις δημοκρατικές διαδικασίες.
Η πολυδιάσπαση της Βουλής είναι αποτέλεσμα του εκλογικού συστήματος της απλής αναλογικής. Με όριο εισόδου 3.25 %, ελάχιστα μικρά κόμματα μένουν εκτός. Έτσι, ο κάθε φιλόδοξος ηγετίσκος φτιάχνει το δικό του ή διασπά κάποιο μεγαλύτερο κόμμα. Η ισραηλινή κοινωνία, με πολύπλοκη θρησκευτική παράδοση και σε διαρκή κρίση επιβίωσης, παρασύρεται εύκολα προς εξωφρενικές αδιέξοδες απόψεις ομάδων περιθωριακών και αδιάλλακτων.
Μετά την τρομοκρατική επίθεση, το Ισραήλ είχε σοβαρή δικαιολογία να ξεκινήσει ένα πόλεμο, που όμως διεξάγεται με υπερβολικά σκληρό τρόπο. Ένας μετριοπαθέστερος κυβερνητικός συνασπισμός θα ήταν συνεπής σε διεθνείς κανόνες και ανοικτός σε λογικές λύσεις, αποφεύγοντας επιπτώσεις σε αμάχους και αναπόφευκτες παγκόσμιες διαμαρτυρίες. Τα μεγάλα πολυσυλλεκτικά κόμματα έχουν κουλτούρα συναίνεσης και ξεπερνούν τον φανατισμό των λεπτών διαφορών, ενώ οι συγκλίσεις στα σύγχρονα ζητήματα δεν λείπουν. Ο πρωθυπουργός, έχει μεν θέματα με την δικαιοσύνη, πιθανώς επηρεάζεται και από το πένθος για τον συνταγματάρχη αδελφό του που σκοτώθηκε το 1976 στην αεροπειρατεία του Έντεμπε, αλλά είναι έμπειρος πολιτικός που γνωρίζει πώς να φέρει βιώσιμα αποτελέσματα. Όμως τα κομματίδια εκβιάζουν για να απορριφθεί κάθε συμβιβαστική λύση, απειλώντας να ρίξουν την κυβέρνηση.
Μια χώρα ανήκει στη νεωτερικότητα αν έχει δημοκρατία, κοσμικότητα, πολιτική και οικονομική ελευθερία, κράτος δικαίου, ανεκτικότητα, μετριοπάθεια στις διαμάχες. Ο κυβερνητικός συνασπισμός στο Ισραήλ, εξαρτημένος από φανατικές εθνικιστικές και θρησκευτικές σέχτες, είναι ένα σπάνιο αλλά ενδεικτικό παράδειγμα για το πώς κράτη της νεωτερικότητας μπορεί να στραφούν προς ακραίες πολιτικές.
Τα δημοκρατικά πολιτεύματα δεν απαγορεύουν την έκφραση ακραίων απόψεων, χρειάζονται όμως θεσμικά εργαλεία αυτοπροστασίας. Ένα κατάλληλο εκλογικό σύστημα παρεμποδίζει τους μικρούς πολιτικούς σχηματισμούς από το να αποκτούν δυσανάλογη εξουσία και να παγιδεύουν το κράτος. Λιγότερο καταστροφικό να εκτονώνεται ο θυμός τους στον δρόμο, παρά να διαφεντεύουν τα κέντρα των αποφάσεων. Με ένα σύστημα αρκετά ενισχυμένης αναλογικής ή με ένα όριο εισόδου τουλάχιστον 5%, οι εκλογές του 2022 πιθανώς θα έδιναν μια ισραηλινή Βουλή με 5-6 κόμματα και θα απουσίαζαν όλα σχεδόν τα εθνικιστικά ή θρησκευτικά κομματίδια. Ένας μετριοπαθέστερος κυβερνητικός συνασπισμός θα μπορούσε ευκολότερα να οδηγήσει τον πόλεμο σε αποδεκτή συμβιβαστική λύση.
Πηγή: www.tanea.gr