Το ΠΑΣΟΚ ως η αυριανή αξιωματική αντιπολίτευση

Θόδωρος Σούμας 11 Φεβ 2024

Ο Νίκος Ανδρουλάκης βρίσκεται λίγο πριν τη στιγμή, μέσω των ευρωεκλογών, που πιθανά θα κερδίσει εκλογικά τη δεύτερη θέση, της εν δυνάμει αξιωματικής αντιπολίτευσης, στην ελληνική πολιτική σκηνή. Άρα πρέπει να προσέξει δύο και τρεις φορές περισσότερο από πριν την πολιτική και το ύφος που προτείνει. Είναι αλήθεια πως απέφυγε, με πονηριά, να πέσει σε παγίδες. Έχει τη δική του πολιτική γραμμή, υιοθετεί επιλογές για τις οποίες προβλέπει και πιστεύει πως θα ωφελήσουν το κόμμα του και τον ίδιο. Επέλεξε να μην εμφανίσει παρά μόνο νέα άφθαρτα στελέχη, του βγήκε· επέλεξε να μην προβάλλει τους Βενιζέλο, Σημίτη, Λοβέρδο και του βγήκε, επέλεξε τη γραμμή του διμέτωπου αγώνα, δηλαδή ούτε με τη ΝΔ, ούτε με τον ΣΥΡΙΖΑ, του βγήκε κι αυτή η τακτική. Άφησε τον ΣΥΡΙΖΑ να σαπίσει και να διασπαστεί από μόνος του και να ξεπέσει έτσι στην τρίτη εκλογική θέση… Σχετικά με την ενδεχόμενη συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ και τη Νέα Αριστερά, ο Νίκος Ανδρουλάκης έχει ανοίξει τη συζήτηση για την ανασύνθεση και συνεργασία της κεντροαριστεράς με τους δικούς του όρους, περιγράφοντας το πλαίσιό τους: Όχι συγκόλληση κομμάτων και σε κάθε περίπτωση θα αφορά τις εξελίξεις "μετά τις ευρωεκλογές", οπότε θα έχει προηγηθεί η λαϊκή ετυμηγορία και θα έχουν "καταγραφεί οι συσχετισμοί δυνάμεων".  Δεν ξέρουμε αν οι επιλογές του Ανδρουλάκη θα του βγουν ευνοϊκές και τυχερές μέχρι τέλους, μα θέτει στους άλλους με αυστηρότητα τους όρους του.

Ο Ανδρουλάκης περιμένει, παρομοίως, την κυβέρνηση Μητσοτάκη να σαπίσει κι αυτή με τον χρόνο από τις ολιγωρίες, την κούραση, τα λάθη, τη φθορά, την οκνηρία και τις ανεπάρκειές της, σαν υπερώριμο φρούτο. Αμφιβάλλουμε όμως εάν αυτό επαρκεί σαν στρατηγική γιατί ο Μητσοτάκης και αρκετοί υπουργοί του (Πιερρακάκης, Κ.Χατζηδάκης, Χρυσοχοΐδης, Κεραμέως, Γεωργιάδης, Δένδιας, Σκέρτσος, είναι ενεργητικοί κι επιθετικοί· οι μισοί, σχεδόν, προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ!).

Ίσως κάτι δεν πάει πολύ καλά στο ύφος, στη ρητορική, στα συνθήματα  και στην πολιτική φυσιογνωμία του Ν.Ανδρουλάκη και της νέας, ηγετικής ομάδας του, δείχνουν κάπως φθαρμένα, ξαναχρησιμοποιημένα και παλιωμένα. Το στυλ τους μάλλον μοιάζει με παλιοκαιρίσια πολιτικά φαινόμενα, φερμένα από τη ρόδινη, υπεραισιόδοξη, «χρυσή» πασοκική εποχή του ’80 και του ’90, την εποχή των αγωνιστών και δημοκόπων πρασινοφρουρών, ενώ έχουμε πια διανύσει σχεδόν το ένα τέταρτο του 21ου αιώνα. Ο παραδοσιακός, πασοκτζήδικος αντιδεξιός λόγος του Ν.Ανδρουλάκη, όταν η κεντροδεξιά-φιλελεύθερη κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει στις γραμμές της πολλούς σοσιαλδημοκράτες από το ΠΑΣΟΚ, φαντάζει μπαγιάτικος, ξαναζεσταμένο φαΐ.

Ο Ανδρουλάκης έχει τον στόχο το ΠΑΣΟΚ να γίνει δεύτερο κόμμα στις ευρωεκλογές και πιθανότατα θα τον πετύχει. Ο Ν.Ανδρουλάκης πρέπει όμως, έτσι κι αλλιώς να καταστήσει πιο πειστική, πεπειραμένη κι αποτελεσματική την ηγετική του ομάδα, καθώς και τον πολιτικό λόγο του, ενόσω ο ΣΥΡΙΖΑ υπό την ηγεσία του Κασσελάκη, συναντά μεγάλα προβλήματα και δυσχέρειες που τον βραχυκυκλώνουν συνεχώς και ρίχνουν τα ποσοστά του. Το ΠΑΣΟΚ πρέπει, μπορεί και οφείλει να λειτουργήσει αύριο, με σοβαρότητα ως αξιωματική αντιπολίτευση, αν βάλει την εκσυγχρονιστική λογική – το ίδιο κάνει κι ο Κ.Μητσοτάκης – και τον σοσιαλδημοκρατικό ορθολογισμό να δουλέψουν και αν ο πρόεδρός του εκμοντερνίσει και εκσυγχρονίσει τη στοχοθεσία και τη συνθηματολογία του, εάν δεν αναμασάει πλέον ξεπερασμένα συνθήματα του παρελθόντος και έτοιμες συνταγές. Αν συγκροτήσει και ιεραρχήσει τη λίστα των επειγόντων κοινωνικών, οικονομικών, εισοδηματικών, καθημερινών, βιοτικών, πολιτικών κι εθνικών προβλημάτων που απασχολούν τον ελληνικό λαό και τον κάνουν να αγωνιά για τον βίο του. Εάν συναρθρώσει εναλλακτικές, ρεαλιστικές κι υλοποιήσιμες λύσεις για τα μεγάλα, σύγχρονα, κοινωνικά, οικονομικά κι εθνικά προβλήματα που είναι απαραίτητο να επιλυθούν. Βλέπουμε πως, πρόσφατα, επιδιώκει να συγκροτήσει εν μέρει μια τέτοια στοχοθεσία, ένα λογικό, ρεαλιστικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και βελτιώσεων και την ορθολογική, πραγματιστική υλοποίησή τους. Στο θέμα του νέου νομοσχεδίου για τον γάμο και τις νομικές κι οικονομικές συνθήκες της ζωής των ομοφυλόφιλων και τους νέους, απαραίτητους εξοπλισμούς των ενόπλων δυνάμεων, έδειξε ρεαλισμό (ενώ παρεμπιπτόντως η Νέα Αριστερά που καλεί σε κεντροαριστερή ενότητα, ατυχώς, καταψήφισε). Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να καταθέτει εναλλακτικές και αξιόπιστες προτάσεις για τα μεγάλα ζητήματα της καθημερινότητας, της κοινωνίας, της εργασίας, της οικονομίας, της στέγασης, της παιδείας, της υγείας, των δικαιωμάτων όλων των Ελλήνων πολιτών ισότιμα (ομοφυλόφιλων, γυναικών, τρανς, κ.α.) και της νεολαίας.

Νέες δημαγωγίες, νέες σπατάλες και ακοστολόγητες «γενναίες» υποσχέσεις και παροχές δεν πείθουν και δεν περνούν πλέον, δεν συγκεντρώνουν πολλά θύματα-υποστηρικτές ανάμεσα στα καταφρονεμένα, μη προνομιούχα κοινωνικά στρώματα. Υπάρχουν αρκετοί φτωχοί, μα σήμερα, που η ελληνική οικονομική κατάσταση έχει βελτιωθεί, δεν είναι αποβλακωμένοι από τον φόβο και το μίσος, ώστε να παρασύρονται από τον κάθε λαϊκιστή δημαγωγό στυλ Τσίπρα και Βαρουφάκη.

Το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ δεν δείχνει να επωφελείται πάρα πολύ, ικανοποιητικά, από τη μεγάλη εκλογική πτώση των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ, μάλλον λόγω της πολιτικής ακαμψίας του πολιτικού λόγου του και της ρητορικής του· και διότι το κοινωνικοπολιτικό στυλ και το image του, η εξωτερική εικόνα του δεν είναι θελκτικά, αλλά δείχνουν πεπαλαιωμένα. Βλέπουμε δυστυχώς να επωφελείται από τη φθορά του ΣΥΡΙΖΑ, το οπισθοδρομικό, δογματικότατο κι εκτός τόπου και χρόνου, σοβαρά  αρτηριοσκληρωτικό ΚΚΕ, που κινείται στα …σύννεφα, σε μια μακρινή, παράλληλη πραγματικότητα.

Δεν με ενθουσιάζει πως ο δήμαρχος Αθηναίων κ.Χ.Δούκας θέλει να ξανακάνει αυτοκινητόδρομο της Βασ.Όλγας με σκοπό να ρολάρουν ανεμπόδιστα και γρήγορα, στη γύρω περιοχή, τα αυτοκίνητα, θεωρώ σημαντικότερο να κινούνται χωρίς δυσκολίες οι πεζοί κάτοικοι στον τόπο τους και να πεζοπορούν άνετα. Θέλει να ξηλώσει τον πεζόδρομο δίπλα στις στήλες του Ολυμπίου Διός, δηλαδή στη Βασιλίσσης Όλγας, ενώ θα έπρεπε να βρει τρόπο να τον ενώσει με τον πεζόδρομο της Διονυσίου Αεροπαγίτου και την Πλάκα. Τουλάχιστον είμαστε όλοι υπέρ της διπλής ανάπλασης στον Ελαιώνα & στον Βοτανικό, καθώς και στη λεωφ.Αλεξάνδρας. Υπέρ του γκρεμίσματος του γηπέδου ποδοσφαίρου του ΠΑΟ στην Αλεξάνδρας, με την επακόλουθη κατασκευή ενός μεγάλου πάρκου στα πέριξ που θα συναντά τους δενδροφυτευμένους πρόποδες του Λυκαβηττού. Ελπίζω να είμαστε όλοι υπέρ της τάσης για συνένωση των πεζόδρομων και υπέρ των πεζοδρομήσεων που θα μετατρέψουν την Αθήνα από αυτοκινητούπολη σε πόλη φιλική για τους πεζούς και όχι το αντίστροφο, και ας αργούν τα ΙΧ να φτάσουν στον προορισμό τους (οι οδηγοί ας κάνουν τον «κόπο» να στριμώχνονται λιγάκι και να παίρνουν το μετρό ή το λεωφορείο). Ελπίζουμε ο Χ.Δούκας να υιοθετήσει τον φιλικό προς τον πεζό κάτοικο ή εργαζόμενο πολίτη, τον ήρεμο, οικολογικό δρόμο. Δεν μου άρεσε το ότι ο δήμαρχος ζήτησε να πάει ο σταθμός του μετρό στην πλατεία Εξαρχείων 200μ πιο κάτω και δεξιά λες και είναι τόσο απλό, σαν να μετακομίζεις περίπτερο.

Και γιατί ο δήμαρχος Αθηναίων να γνωμοδοτεί για τις καταλήψεις των ΑΕΙ από τους ακροαριστερούς και αριστερούς, επειδή θα επιτραπούν τα ιδιωτικά πανεπιστήμια από τον Πιερρακάκη; Νομίζω πως λόγω της καλής συνεργασίας του με τον Ν.Ζαχαριάδη του ΣΥΡΙΖΑ ίσως σκέφτεται πως θα μπορέσει μελλοντικά να ενσαρκώσει ο ίδιος τη συνεργασία ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ σαν αυτή του Δήμου της Αθήνας (όπως ακούγεται από πολλούς πως πρέπει να υποστηριχτεί, ιδίως στον ΣΥΡΙΖΑ που συνέχεια πέφτει εκλογικά, δες την πρόταση Ζαχαριάδη, Ραγκούση και Θεοχαρόπουλου να ενταχτεί ο ΣΥΡΙΖΑ στο Ευρωπαϊκό σοσιαλιστικό κόμμα, δηλαδή στην «Προοδευτική Συμμαχία Σοσιαλιστών και Δημοκρατών», πρόταση η οποία είναι θετική, και κατά συνέπεια ο ΣΥΡΙΖΑ να έρθει πιο κοντά στο ΠΑΣΟΚ). Ας μην ξεχνάμε πως ο σημερινός ΣΥΡΙΖΑ έχει πολλά στελέχη, μέλη και ψηφοφόρους που προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ, αυτό πιθανά κάτι προοιωνίζει για το πολιτικό μέλλον των δύο, σε χοντρές γραμμές κεντροαριστερών, αντιπολιτευόμενων τη ΝΔ, παρατάξεων. Η ηγεσία Κασσελάκη, που έχει χαρακτηριστικά φιλικά προς το επιχειρείν, όπως φάνηκε στην ομιλία του στον ΣΕΒ, δεν είναι πολύ απωθητική κι εκφοβιστική για τους πασοκίτες, που συνήθισαν να υπάρχουν σε ένα αστοδημοκρατικό, λαϊκιστικό «νεοσοσιαλιστικό» κόμμα, και δεν αισθάνθηκαν ποτέ άνετα με τη φυσιογνωμία των νεοκομμουνιστών και νεομαρξιστών αριστερών της ριζοσπαστικής, συριζαίικης αριστεράς. Θα μου απαντήσετε πως ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ έθεσε στην πρώτη σειρά προτεραιότητας των συνεργασιών του, τη συμμαχία με την αριστερότερη απ’ τον ΣΥΡΙΖΑ, «Νέα Αριστερά». Αυτό εξηγείται μάλλον επειδή πρόκειται για μια μικρή δύναμη του 2,5%, που μπορεί να ελπίζει πως θα αφομοιώσει ένα μέρος της ή θα την αδρανοποιήσει.