Με ή χωρίς την Τρόικα

Αγγελική Σπανού 12 Νοε 2013

Στην ακρόαση των εκπροσώπων της Τρόικας που έγινε πρόσφατα ενώπιον της επιτροπής οικονομικών του ευρωκοινοβουλίου, “λογοδοσία” όπως αποδόθηκε στο εσωτερικό, η αντιπρόεδρος του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου Άννυ Ποδηματά, έκανε μια καίρια ερώτηση στον εκπρόσωπο της Κομισιόν, Σερβάς Ντερούζ. Η ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ, πρωταγωνίστρια στη δύσκολη μάχη για την επιβολή του φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, προσπάθησε να μεταφέρει τη συζήτηση από την τεχνοκρατική/λογιστική προσέγγιση, στην πολιτική, λέγοντας: «Μία ακόμη δύσκολη αξιολόγηση είναι σε εξέλιξη αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα. Γνωρίζουμε ότι η Ελλάδα θα επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα το 2013, δηλαδή νωρίτερα από το αναμενόμενο. Γνωρίζουμε επίσης ότι η Κομισιόν έχει αμφιβολίες για το κατά πόσο είναι βιώσιμο το πρωτογενές πλεόνασμα. Το πραγματικό ερώτημα όμως είναι, πώς θα διασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα του πρωτογενούς πλεονάσματος τα επόμενα χρόνια; Θα διασφαλιστεί με περισσότερα δημοσιονομικά μέτρα, με νέες περικοπές, δηλαδή με μεγαλύτερη αφαίρεση πόρων από την πραγματική οικονομία; Και θέλω να επαναλάβω αυτό που σας ρώτησαν και άλλοι συνάδελφοι, αν λαμβάνετε υπ? όψιν την κοινωνική και πολιτική διάσταση των μέτρων, δεδομένου ότι η σταθερότητα είναι προϋπόθεση της επιτυχίας του προγράμματος.»

Κι όμως, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν δεν έδειξε να βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Απάντησε με μεγάλη άνεση, λέγοντας μεταξύ άλλων ότι τα νέα μέτρα “είναι αναγκαία προκειμένου να καταστεί το ελληνικό χρέος βιώσιμο”, ξεκαθαρίζοντας όμως ότι “θα πρέπει να στοχεύσουν στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και στη βελτίωση της είσπραξης των φόρων”. Με άλλα λόγια, όχι περικοπές μισθών και συντάξεων, όχι νέοι φόροι, όχι άλλα βάρη στους ίδιους.

Ως προς την κοινωνική συνοχή, ο Σ. Ντερούς ήταν επίσης πολύ σαφής: “Ενδιαφερόμαστε πάρα πολύ, αλλά τα βάρη πρέπει να επιμεριστούν δίκαια. Γνωρίζουμε ότι όταν υπάρχει η αίσθηση μιας άνισης κατανομής των βαρών, αυτό είναι κακό για την οικονομία, κακό για το πρόγραμμα και υπονομεύει τη γενική πρόοδο ή υπονομεύει την πολιτική στήριξη. Έτσι, μια δίκαιη κατανομή των βαρών είναι το κλειδί, ξανά, η μάχη εναντίον της φοροδιαφυγής είναι το κλειδί”.

Κανείς δεν διαφωνεί με τον εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ούτε η κυβέρνηση ούτε η αντιπολίτευση, αλλά δεν πρόκειται να αναγνωρίσουν το δίκιο του επειδή έχει την έξωθεν κακή μαρτυρία, ως εκφραστής των δανειστών, αλλά επίσης επειδή δεν εξυπηρετεί το πολιτικό σύστημα η κατάρρευση του μύθου ότι η καταστροφή είναι εισαγόμενη. Δεν είναι η πρώτη φορά που οι πιστωτές λένε την αλήθεια, ότι η δημοσιονομική εξυγίανση μπορεί να έρθει μόνο μέσα από τη φορολόγηση του μαύρου αδήλωτου πλούτου και ότι η στοιχειώδης κοινωνική δικαιοσύνη είναι αναγκαία συνθήκη για τη διασφάλιση της ομαλότητας.

Αλλά η πολιτική τάξη στη μεγάλη πλειοψηφία της βολεύεται με τη δαιμονοποίηση της Τρόικας και την καλλιέργεια απλοϊκού, άρα επικίνδυνου, αντιευρωπαϊσμού. Διεξάγεται ένας ιδιότυπος ανταγωνισμός ανάμεσα στη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ για το ποιος θα απαλλάξει πιο γρήγορα τη χώρα από το μνημόνιο. Ο Α. Σαμαράς θα το υπερβεί, ο Α. Τσίπρας θα το ακυρώσει κι όλα αυτά θα γίνουν πάρα πολύ γρήγορα, είναι θέμα λίγων μηνών. Ο πρώτος θα τα καταφέρει μόλις βάλει “το πλεόνασμα στο μαντήλι του”. Ο δεύτερος σχεδόν μεταφυσικά, με την ψήφο του ελληνικού λαού.

Η αλήθεια είναι ότι και σήμερα γίνονται πράγματα στη βάση ενός εθνικού σχεδίου, πέρα από το μνημόνιο και ερήμην της Τρόικας. Για παράδειγμα, δεν αποτελεί όρο της δανειακής σύμβασης, ούτε προαπαιτούμενο για την εκταμίευση δόσης, ότι οι ιδιοκτήτες ΙΧ θα πληρώνουν μεγαλύτερο φόρο για το αυτοκίνητό τους από ό,τι αν είχαν σκάφος αναψυχής. Με πολυετή καθυστέρηση θεσπίζεται τώρα “τέλος παραμονής και πλόων” που θα ισχύσει από το 2014. Για σκάφη επτά και οκτώ μέτρων η επιβάρυνση είναι 200 ευρώ ετησίως, για σκάφη οκτώ με δέκα μέτρων 300 ευρώ. Γενικώς, φορολογικά, συμφέρει να έχεις σκάφος, αλλά δεν είναι εύκολο να μπορεί κανείς να καλύψει τα έξοδα συντήρησης, κίνησης και φύλαξής του.

Σύμφωνα με την εταιρία Wealth-X της Σιγκαπούρης, σε συνεργασία με την ελβετική επενδυτική τράπεζα UBS, η παγκόσμια ελίτ βελτίωσε τη θέση της μέσα στην κρίση. Αυτό συνέβη και στην υπερχρεωμένη χώρα μας. Ο αριθμός των δισεκατομμυριούχων αυξήθηκε παγκοσμίως κατά 880 άτομα. Κάπου 2.170 άνθρωποι έχουν σήμερα στην κατοχή τους χρηματική περιουσία άνω του ενός δισ. δολαρίων, με τα συνολικά τους περιουσιακά στοιχεία να έχουν υπερδιπλασιαστεί κατά την περασμένη πενταετία, από 3,1 σε 6,5 τρισ. δολάρια. Για την Ελλάδα, η οποία διανύει τον έκτο χρόνο ύφεσης, η έρευνα αναφέρεται σε 505 πολίτες με χρηματική περιουσία που υπερβαίνει τα 30 εκ. δολάρια. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, οι πιο πλούσιοι Έλληνες κατάφεραν να αυξήσουν τη συνολική τους περιουσία κατά 20%.

Αυτό είναι ένα πραγματικό success story. Να γίνονται οι πλούσιοι πλουσιότεροι σε μια χώρα που καταλήγει όλο και φτωχότερη. Δεν μας χρειαζόταν το μνημόνιο για να το πετύχουμε. Και βέβαια δεν πρόκειται για έργο της Τρόικας. Αρκούσε η εθνική προσπάθεια.

Ο νέος δήμαρχος της Νέας Υόρκης, Μπιλ ντε Μπλάζιο, πέτυχε έναν εκλογικό θρίαμβο με την υπόσχεση ότι θα αμβλύνει τις εκρηκτικές ανισότητες στην πόλη που έχει τους περισσότερους δισεκατομμυριούχους στον κόσμο, αλλά το 21% του πληθυσμού της ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Δεσμεύτηκε για φόρους στο μεγάλο κεφάλαιο, με τους οποίους θα χρηματοδοτήσει προγράμματα κοινωνικής στήριξης για όσους την έχουν ανάγκη. Είναι Δημοκρατικός, δεν είναι κομμουνιστής, και μιλάμε για τη μητρόπολη του καπιταλισμού, όχι για τη Βενεζουέλα του Τσάβες.