«Η Ευρώπη […] έχει ανάγκη […] από δουλειά και αίσθημα ευθύνης. Κι αυτό δεν αφορά μόνο τις χώρες και τις ηγεσίες τους, αλλά και καθέναν από εμάς ξεχωριστά. Φτάσαμε στο σημείο να θεωρούμε τον εφησυχασμό αρετή. Κι όμως, ο εφησυχασμός είναι η μεγαλύτερη δειλία. Το χειρότερο που μπορούμε να κάνουμε στα παιδιά μας είναι να τους μαθαίνουμε να σωπαίνουν. Στην αρχαία Ελλάδα, σε περιόδους κρίσεων και ρήξεων, επιβαλλόταν πρόστιμο σε όποιον πολίτη δεν έπαιρνε θέση. […] όταν αρνείσαι το δικαίωμα της συμμετοχής και της επιλογής, αρνείσαι την ελευθερία σου.» Αυτά δήλωσε –μεταξύ πολλών άλλων- η κα Αρβελέρ σε πρόσφατη συνέντευξή της…
Και πράγματι η Ευρώπη οφείλει να μην εφησυχάσει με τα αποτελέσματα των πρόσφατων ευρωεκλογών. Αναμφίβολα, η αυξημένη συμμετοχή αποτελεί μια ευχάριστη είδηση -ποσοστό ρεκόρ (50,5%), αγγίζοντας το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 20 ετών- , ωστόσο δεν θα βελτιώσει τη δημοκρατική νομιμότητα της ΕΕ από μόνη της.
Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Donald Tusk, υποστήριξε ότι η αυξημένη συμμετοχή αποδεικνύει ότι «η ΕΕ είναι μια ισχυρή, πανευρωπαϊκή δημοκρατία, για την οποία νοιάζονται οι πολίτες». Εντούτοις, είναι πολύ νωρίς να ισχυριστούμε ότι τα ευρωπαϊκά ζητήματα αποτέλεσαν τη μόνη κινητήρια δύναμη πίσω από την μεγάλη αυτή λαϊκή κινητοποίηση.
Με αυτά ως δεδομένα, η ίδια η Ένωση οφείλει να ενθαρρύνει ακόμη περισσότερο την ουσιαστική δημοκρατική συμμετοχή των πολιτών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, κάτι το οποίο πράττει βεβαίως τα τελευταία χρόνια, έχοντας αναπτύξει ένα σύνολο προγραμμάτων δράσης, πρωτοβουλιών και στρατηγικών προς την κατεύθυνση αυτή. Παράλληλα, πρέπει να ευθυγραμμιστεί άμεσα με τους φόβους και τις ανησυχίες των νέων της, δίνοντας χειροπιαστές λύσεις και συγκεκριμένα αποτελέσματα στα ζητήματα που τους απασχολούν πραγματικά (ανεργία και απασχόληση, κλιματική αλλαγή, μετανάστευση κτλ). Συναφώς, η συνεχής βελτίωση των τρόπων με τους οποίους η Ευρώπη έρχεται εγγύτερα στη νέα γενιά, πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα. Άλλως, η αισιοδοξία που δημιουργήθηκε από τις τελευταίες εκλογές δεν θα διαρκέσει για πολύ.
Σίγουρα οι πρόσφατες εκλογές απέδειξαν ότι υπάρχει μια κρίσιμη μαγιά που θα κτίσει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Σίγουρα όμως υπάρχουν περιθώρια για μεγαλύτερη εμπλοκή των πολιτών και ιδίων των νέων. Η πρόκληση είναι τώρα να αξιοποιηθεί αυτή η δυναμική και να υιοθετηθεί από τη μεριά της Ένωσης μια νέα προσέγγιση, με τους νέους να εντοπίζονται στον πυρήνα της και όχι στο περιθώριο. Είναι θέμα ουσίας για τη βελτίωση της ίδιας της δημοκρατίας.