Εάν η απώλεια του 25% του ΑΕΠ της χώρας ήταν ένα ισχυρό σοκ για την οικονομία και τα νοικοκυριά της χώρας, πολλαπλασιάστε αυτό τον αντίκτυπο στη νιοστή, για να αντιληφθείτε το μέγεθος των επερχόμενων δυσκολιών, οικονομικών και μη στη χώρα με τη φυγή των νέων και ταλαντούχων συμπολιτών μας, επιστημόνων και εργαζομένων καλά εκπαιδευμένων που μεταναστεύουν μαζικά για το εξωτερικό.

Μπορεί τα επιτόκια των δεκαετών κρατικών ομολόγων να αρχίζουν σιγά σιγά να μειώνονται, ωστόσο η φυγή του πιο δραστήριου παραγωγικά ανθρώπινου κεφαλαίου συνεχίζεται αμείωτα και το κενό που αφήνει γίνεται κάθε ημέρα και πιο αισθητό στη χώρα. Πρόκειται ενδεχομένως για τη μεγαλύτερη κυριολεκτικά αποεπένδυση που βιώνει η χώρα μεταπολιτευτικά, εδώ και 40 χρόνια.

Αντί να κλαίμε όμως πάνω από το χυμένο γάλα, που δεν βοηθά κανένα, και σίγουρα όχι τους Έλληνες που φεύγουν, ας κάνουμε μία προσπάθεια να καταλάβουμε τα βαθύτερα αίτια του προβλήματος και κυρίως τις να εστιάσουμε στις βιώσιμες λύσεις που πρέπει να επεξεργαστούμε ώστε να κάνουμε στην πράξη πιο εφικτή και ομαλή την επιστροφή τους.

Και για να μη τα παρουσιάζουμε όλα μαύρα, ας ξεκινήσουμε από τη παραδοχή ότι ένα ποσοστό των νέων που αναζητά εργασία στο εξωτερικό, το αποφασίζει για λόγους επαγγελματικής κινητικότητας, απόκτησης γνώσεων και εμπειριών, και δεν συνδέει την απόφασή του αυτή με την οικονομική κρίση που χτύπησε τη χώρα. Το αληθινό πρόβλημα έγκειται ότι το ποσοστό των νέων που σήμερα φεύγουν από τη χώρα μας υπερβαίνει τη φυσιολογική κινητικότητα και με βάση στοιχεία της Eurostat διαμορφώνεται γύρω στο 8%  έναντι 4% που αποτελεί το μέσο κοινοτικό όρο.

Όμως γιατί αναζητούν ευκαιρίες οι νέοι εκτός Ελλάδας;

Το βασικότερο πρόβλημα είναι η ανεργία αλλά και οι χαμηλές αμοιβές στον ιδιωτικό τομέα εξ αιτίας βασικά της πίεσης που ασκεί στους μισθούς η ανεργία σε αντιδιαστολή με την απασχόληση  τους στο εξωτερικό και με υψηλότερους μισθούς. Ταυτόχρονα, λύση δεν  μπορεί να αποτελεί η απορρόφηση τους στον δημόσιο τομέα με όρους αντιπαραγωγικούς και αντιαναπτυξιακούς που έφεραν τη χώρα στη χρεοκοπία και τους εργαζομένους σε εργασιακό τέλμα.

Η λύση για τους νέους επιστήμονες και όλους τους εργαζόμενους γενικότερα, είναι η δημιουργία ενός εύρωστου ιδιωτικού τομέα, που δίνει έμφαση στην ανάπτυξη και την καινοτομία, με ισχυρό θεσμικό πλαίσιο και ελεγκτικούς μηχανισμούς για τήρηση της εργατικής νομοθεσίας, που παρέχει στους εργαζόμενους ικανοποιητικές απολαβές και καλό εργασιακό περιβάλλον, και επίσης κίνητρα για αύξηση της παραγωγικότητας και επαγγελματικής ανέλιξης των εργαζομένων. Και από την άλλη, οι νέοι επιστήμονες θα συμβάλλουν με τις καινοτομίες και τη μεθοδικότητά τους στην αύξηση της παραγωγικότητας, της οικονομίας και της παραγωγής νέου πλούτου για τη χώρα.

Και επιτέλους είναι τώρα η ώρα να μιλήσουμε ανοικτά και χωρίς στρουθοκαμηλισμούς και δήθεν ιδεολογικά ταμπού για τη άμεση διασύνδεση του Πανεπιστημίου, με την έρευνα, την καινοτομία και τον ιδιωτικό τομέα. Με όρους διαφάνειας, καινοτομίας, εκπαίδευσης και εφαρμοσμένης γνώσης στην πράξη. Αντί να δαιμονοποιούμε τον ρόλο του Ιδιωτικού τομέα στα Πανεπιστήμια, ας δούμε πως μπορούμε να κάνουμε τη σχέση win-win για όλους, με όρους καινοτομίας, παραγωγικότητας, ανταγωνισμού, ξεκινώντας από ένα κατάλληλο και σύγχρονο θεσμικό περιβάλλον που θα ευνοεί την ανάπτυξη αυτής της σχέσης. Έχουμε άλλωστε τόσα καλά παραδείγματα από το εξωτερικό από τα οποία μπορούμε να παραδειγματιστούμε και να τα εφαρμόσουμε στον τόπο μας.

Η διάχυση της γνώσης, της καινοτομίας, των ιδεών και της μεθοδικότητας από τα Πανεπιστήμια προς τον κόσμο της εργασίας, και ταυτόχρονα η «εκπαίδευση» των φοιτητών στον κόσμο της εργασίας, μόνο θετικό αντίκτυπο μπορούν να έχουν στην οικονομία, στην παραγωγή, στο ΑΕΠ μιας χώρας. Αντί οι καινοτόμες ιδέες να στοιβάζονται ως papers και μελέτες στα συρτάρια των Πανεπιστημίων, γιατί να μη τις βοηθήσουμε να βρουν το δρόμο τους στην εργασία και την επιχειρηματικότητα και τελικά την κοινωνία;

Όταν η μεγάλη πλειονότητα των ελληνικών επιχειρήσεων είναι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, γίνεται εύκολα κατανοητό ότι δεν έχουν επαρκείς πόρους για να επενδύσουν στην  έρευνα και την καινοτομία  για να απασχολήσουν νέους επιστήμονες.  Αυτό που χρειάζεται ο ιδιωτικός τομέας είναι εύκολη πρόσβαση στην καινοτομία και την έρευνα, απευθείας επικοινωνία με τα Πανεπιστήμια και τα Ερευνητικά Κέντρα που θα του δώσουν καινοτόμες λύσεις και θα τονώσουν την παραγωγικότητά του. Διασύνδεση των Πανεπιστημίων και των επιχειρήσεων σε ένα “οικοσύστημα” όπου η καινοτομία και η επιχειρηματικότητα θα επικοινωνούν απρόσκοπτα και οι σχέσεις τους θα ρυθμίζονται από ένα σαφές θεσμικό πλαίσιο με κανόνες που με τη σειρά του θα τροφοδοτεί μία νέα κουλτούρα στις επιχειρήσεις και την πανεπιστημιακή κοινότητα και θα βοηθά στην αύξηση της απασχόλησης, ειδικά στους νέους επιστήμονες. .

Ενώ και ο Δημόσιος τομέας θα επωφελείται, μέσω της αύξησης της παραγωγικότητάς του και της αναβάθμισης των υπηρεσιών που προσφέρει στους πολίτες, φροντίζοντας για την περαιτέρω διάχυση της καινοτομίας στην οικονομία, στην κοινωνία, στη σχέση του με τους πολίτες, αλλά και τους εργαζομένους στο δημόσιο.

Αντί για την πρόσληψη δημόσιων υπαλλήλων στο δημόσιο, που με βάση το οικονομικά της χώρας θα αργήσει πολύ, ας σκεφθούμε τη λύση να έχουμε πιστοποιημένους επιστήμονες υψηλής εξειδίκευσης, με πλήρη δικαιώματα εργασίας και ικανοποιητικές αμοιβές, που θα μπορούν να αξιοποιούνται από το δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα για την παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών, με την εποπτεία και το ρυθμιστικό ρόλο του Δημοσίου.

Σκεφθείτε πόσο πιο εύκολη θα ήταν η συναλλαγή του πολίτη με το δημόσιο, επιλέγοντας για τη δουλειά του πιστοποιημένους επιστήμονες – επαγγελματίες μέσα από σχετικό μητρώο, και το κράτος να επεμβαίνει ρυθμιστικά και αποτρεπτικά με ποινές για όσους παραβιάζουν τη νομοθεσία.

Αυτή η διαδικασία αποτελεί μια τομή, μια προοδευτική μεταρρύθμιση που θα ενισχύσει τα Πανεπιστήμια, τον ιδιωτικό τομέα και το Δημόσιο με τελικό αποτέλεσμα την αύξηση της απασχόλησης  και την ανακοπή του brain drain ώστε αυτό στο ορατό μέλλον να γίνει  brain gain.

Το Κίνημα Αλλαγής στο “Πρόγραμμα Ελλάδα” ενσωματώνει όλα τα παραπάνω σε συνδυασμό με ενισχυμένα φορολογικά και ασφαλιστικά κίνητρα γα την απασχόληση των νέων στον ιδιωτικό τομέα, ώστε να δώσει προοπτική και ουσιαστικά κίνητρα για την επιστροφή όσων νέων επιστημόνων και άλλων άξιων επαγγελματιών θέλουν να εργασθούν να προσφέρουν και να ζήσουν στη χώρα μας.