Αναδιάταξη εξωτερικής πολιτικής

Παναγιώτης Ιωακειμίδης 20 Μαϊ 2025

Η  περασμένη εβδομάδα  συμπύκνωσε  τις πλέον καταλυτικές  αλλαγές σε ότι αφορά το ρόλο των ΗΠΑ, τη Μ. Ανατολή και Ισραήλ,  Ουκρανία και Ευρώπη, Τουρκία,  άμυνα, κ.α. . Οι αλλαγές αυτές επιβάλλουν    αναδιατάξεις/διορθώσεις  στην εξωτερική  πολιτική της χώρας  σε πέντε τουλάχιστον περιοχές:

1. Ευρωπαϊκή άμυνα. Η Ελλάδα αποδέχτηκε τη στρεβλή αντίληψη της Επιτροπής η οποία θεωρεί ότι η κοινή άμυνα για την Ευρώπη συνεπάγεται απλά και μόνο περισσότερα όπλα/εξοπλισμούς (Rearm Europe). Ενώ η κοινή άμυνα είναι κάτι πολύ περισσότερο όπως εγγύηση συνόρων, αμοιβαία συνδρομή, Ευρωπαϊκές μονάδες δράσης. Και αντί  να θέσει όλα αυτά τα ζητήματα (που ανταποκρίνονται στα συμφέροντά της), στη σχετική συζήτηση/διαπραγμάτευση περιορίσθηκε στην πτυχή (που ενδιαφέρει κυρίως τη Γαλλία) δηλαδή τη χρηματοδότηση της πολεμικής βιομηχανίας. Μείζον λάθος. Μια χαμένη ευκαιρία. ισως.

2. Θέση Τουρκίας. Η Τουρκία παίζει  ήδη  στο  ρόλο υπερδύναμης . Ενώ η  Ελλάδα   εμφανίζεται επιεικώς αμήχανη απέναντι της. Και αντιδρά επιχειρώντας  να σταματήσει την είσοδο της   στην Ευρωπαϊκή άμυνα. Μείζον λάθος επίσης. Ορισμένα κέντρα  της εξωτερικής πολιτικής  φαίνεταινα θέλουν ως υπερδύναμη στην περιοχή τις ΗΠΑ  ή (και)  το Ισραήλ. Η πραγματικότητα όμως κινείται προς διαφορετική κατεύθυνση. Υπερδύναμη αναδεικνύεται η Τουρκία (με τις ευλογίες και των ΗΠΑ/Τραμπ) με ευρύτερο διεθνή ρόλο  Οι ΗΠΑ πολιτικά  συρρικνώνουν το ρόλο  (και εν μέρει  τον εκχωρούν στην Τουρκία). Αυτό δεν αρέσει φυσικά καθόλου στην Αθήνα.   Το αποτέλεσμα είναι να οδηγούμαστε σε μπερδεμένες αντιφατικές πολιτικές με πλέον προβληματική το να προσπαθούμε να σταματήσουμε την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή άμυνα.  Ενώ οποιαδήποτε ορθολογική εκτίμηση  λέγει ότι η παρουσία της Τουρκίας εντός Ευρωπαϊκών πλαισίων και ιδιαίτερα εντός του Ευρωπαϊκού αμυντικού συστήματος  με αιρεσιμότητες  εξυπηρετεί τα πάγια ελληνικά συμφέροντα.Και στη λογική αυτή θα πρέπει να ενταχθεί και η επίλυση των Ελληνοτουρκικών διαφορών (σε ένα μεγάλο bargain ίσως).  Γι αυτό ακριβώς το λόγο. Κ. Καραμανλής, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, Κ. Σημίτης απέδιδαν υψηλή σημασία στην ενσωμάτωση της Τουρκίας στις Ευρωπαϊκές διαδικασίες.   

3. Συμμαχία με Ισραήλ. Η Ελλάδα εξακολουθεί να εναγκαλίζεται το Ισραήλ ως στρατηγικό της εταίρο, κυρίως απέναντι στην Τουρκία. Αυτή ήταν μια εσφαλμένη  προσέγγιση ευθύς εξ αρχής. Είναι πολύ περισσότερο τώρα. . Η δραματική αναδιάταξη της σχέσης ΗΠΑ – Ισραήλ την καθιστά ίσως και επιζήμια για τα ελληνικά συμφέροντα . Οι ΗΠΑ/Τραμπ ευνοούν ένα ευρύτερο ρόλο της  Τουρκίας  στην περιοχή, με το Ισραήλ «στα μέτρα του».( Από μια διαφορετική,  άποψη :  δεν είναι δυνατόν αυτή την περίοδο  Ελλάδα και Κύπρος να σκέπτονται σοβαρά συγκληση τριμερους με το Ισραήλ ενω διαπραττει θηριωδίες στη Γάζα. Ανηθικότητα.  )

4. Αυξημένοι εξοπλισμοί. Η Ελλάδα έχει προφανώς ασπασθεί την άποψη ότι περισσότεροι εξοπλισμοί σημαίνουν και περισσότερη ασφάλεια. Δεν διδάσκεται τίποτα από τις εμπειρίες Ουκρανίας/Ρωσίας, Ισραήλ/Γάζας, κλπ Περισσότεροι εξοπλισμοί μπορεί να σημαίνουν ακριβώς το αντίθετο: περισσότερη ανασφάλεια για μια σειρά από λόγους.

5. Τέλος εσφαλμένες επιλογές (υπόθεση Μπελέρη, κ.λπ) έχουν οδηγήσει σε διάσταση τη σχέση Ελλάδας – Αλβανίας αλλά και σε συρρίκνωση της επιρροής μας στην όλη περιοχή των Δ. Βαλκανίων (ενώ αντίθετα έχει διευρυνθεί ο ρόλος της Τουρκίας). Τα αποτελέσματα των εκλογών στην Αλβανία που ανέδειξαν ως νικητή για τέταρτη φορά τον σοσιαλδημοκράτη Έντι Ράμα μπορούν να διαβασθούν και ως ήττα της ελληνικής στρατηγικής . Χρειάζεται επομένως μια ουσιαστική διόρθωση της πολιτικής μας για την περιοχή. Και γενικότερα.

Πηγή: www.tanea.gr