Μια επικίνδυνη ρητορεία

Πέτρος Παπασαραντόπουλος 22 Μαϊ 2021

Οι έντονες αντιδράσεις από τμήμα της εγχώριας Αριστεράς στην επίσκεψη της Προέδρου της Δημοκρατίας στον φράχτη του Εβρου είναι ενδεικτικές μιας ευρύτερης παθολογίας αυτού του πολιτικού χώρου σε σχέση με το πρόβλημα της μετανάστευσης, που σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, αλλά και στις ΗΠΑ, έχει λάβει εκρηκτικές διαστάσεις.
Η ρητορεία αυτή, μεσσιανικού χαρακτήρα, θεωρεί ότι όποιος διατυπώνει διαφορετικές απόψεις, ή επιφυλάξεις, για το μεταναστευτικό ζήτημα, ή τη φύλαξη των συνόρων, είναι εξ ορισμού ξενοφοβικός, ρατσιστής και κατά πάσα πιθανότητα φασίστας. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Γιάνης Βαρουφάκης θεωρεί ότι η εικόνα της ΠτΔ στον φράχτη είναι «αποκρουστική και ντροπιαστική», ενώ ο Νίκος Φίλης, υπερθεματίζει θεωρώντας ότι η επίσκεψη «λειτουργεί ως προπύργιο αντιπροσφυγικής και αντιμεταναστευτικής υστερίας και ως συμβολική επιβράβευση ρατσιστικών και εθνικιστικών στερεοτύπων».
Σύμφωνα με αυτή την αντίληψη, ευρύτατα διαδεδομένη στη λαϊκιστική Αριστερά της Ευρώπης, αλλά και των ΗΠΑ, οι όποιες επιφυλάξεις ή ενστάσεις για μια πολιτική ανοιχτών συνόρων δαιμονοποιούνται και καταγγέλλονται. Οπως χαρακτηριστικά επισημαίνουν οι Eatwell και Goodwin στο βιβλίο τους Εθνικολαϊκισμός, η εξέγερση εναντίον της Φιλελεύθερης Δημοκρατίας «απορρίπτουμε τον δημοφιλή ισχυρισμό ότι ο εθνικολαϊκισμός είναι απλώς καταφύγιο για ρατσιστές και ανθρώπους που καθοδηγούνται από έναν παράλογο φόβο του «άλλου». Αν και οι ρατσιστές αναμφίβολα προσελκύονται από τους εθνικολαϊκιστές, δεν ισχύει ότι όλοι όσοι ψηφίζουν γι αυτούς είναι ρατσιστές».Παρά τις προσδοκίες αυτής της ρητορείας για μετωπική σύγκρουση μεταξύ φασιστών και αντιφασιστών, τα δεδομένα τους διαψεύδουν. Δεν είναι τυχαίο ότι το 1958, πάνω από το 90% των Αμερικανών απέρριπταν τον γάμο μεταξύ μελών διαφορετικών εθνοτικών ομάδων. Σήμερα το 90% το εγκρίνει.
Μια δεύτερη συνέπεια αυτής της ρητορείας είναι η αγνόηση του πραγματικού προβλήματος που έχει προκαλέσει η μετανάστευση στις δυτικές κοινωνίες. Ενας ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός πολιτών αντιμετωπίζει την ανεξέλεγκτη μετανάστευση ως απειλή για την εθνική ταυτότητα. Αυτός είναι ο κύριος λόγος για την άνοδο των ακροδεξιών κομμάτων στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης. Ο κίνδυνος απώλειας της εθνικής ταυτότητας είναι, στην αντίληψη αυτή, μεγαλύτερος από τις όποιες απειλές στις θέσεις εργασίας. Οι λαϊκιστές και οι ακροδεξιοί καλλιεργούν αυτούς τους φόβους και τους μετατρέπουν σε πολιτικό πρόταγμα. Αρωγοί τους, εξ αντικειμένου, οι ακραίοι «δικαιωματιστές» της Αριστεράς που προκαλούν αντισυσπειρώσεις και κοινωνικές αντιδράσεις. Η ακραία ρητορική τους λειτουργεί ως μηχανισμός ομογενοποίησης ευρύτατων κοινωνικών στρωμάτων που αισθάνονται ότι χάνουν το έδαφος κάτω από τα πόδια τους. Η ακραία δαιμονοποίηση φοβικών αντιλήψεων είναι ο καλύτερος τρόπος για την εκλογική ενίσχυση της Ακροδεξιάς. Πρόκειται για τη γνωστή ανατροφοδότηση των άκρων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι αυτή η ρητορεία ενυπάρχει στη λαϊκιστική Αριστερά μόνον όταν είναι στην αντιπολίτευση. Οταν καλείται να ασκήσει εξουσία, ξεχνά όλα τα παραπάνω και δηλώνει, χωρίς δισταγμό, δια στόματος Αλέξη Τσίπρα, τον Νοέμβριο του 2015, πως όσοι ζητούν να φύγει ο φράχτης στον Εβρο «δεν έχουν ιδέα για το τι ακριβώς συμβαίνει».
Παρόμοια είναι και η στάση των αδελφοποιτών του ΣΥΡΙΖΑ Podemos στην Ισπανία, που συμμετέχουν στην κυβέρνηση του σοσιαλιστή Σάντσεθ, η οποία απέλασε σε μια ημέρα 4.800 μετανάστες από το Μαρόκο, με την υποστήριξη του Ισπανικού Κομμουνιστικού Κόμματος, που συμμετέχει στην κυβέρνηση σοσιαλιστών - Podemos, που δήλωσε ότι «η Ισπανία πρέπει να υπερασπιστεί την κυριαρχία της».Αλλωστε, η ασυμβατότητα θεωρία και πράξης είναι δομικό χαρακτηριστικό μιας εσχατολογικής ρητορείας χωρίς πραγματικό περιεχόμενο.

Πηγή: www.tanea.gr