Ο αντισυστημικός ανθρωπότυπος

Πέτρος Παπασαραντόπουλος 11 Μαρ 2023

Στα χρόνια της κρίσης και των μνημονίων σταδιακά διαμορφώθηκε στην Ελλάδα ένας νέος ανθρωπότυπος, τον οποίο αποκαλούμε συμβατικά «αντισυστημικό».

Ο ανθρωπότυπος αυτός πίστευε ακράδαντα ότι την κρίση στην Ελλάδα την έφεραν τα μνημόνια και αποκήρυσσε μετά βδελυγμίας το πασιφανές πλέον ότι η κρίση έφερε τα μνημόνια. Στη συνέχεια, στην πύκνωση του πολιτικού χρόνου της τελευταίας δεκαετίας, υπέστη διαδοχικές μεταλλάξεις, ως χαμαιλέων.

Ενδεικτικά, μερικές από αυτές τις μεταλλάξεις είναι η άρνηση της ύπαρξης του κορωνοϊού, η άρνηση της αποτελεσματικότητας και της χρησιμότητας των εμβολίων, η υποστήριξη της Ρωσίας, όπως και του Πούτιν, η δικαιολόγηση της εισβολής στην Ουκρανία, ο ακραίος αντιδυτικισμός και αντιαμερικανισμός, η πολιτικοποίηση κάθε κοινωνικού ζητήματος ή προβλήματος, με χαρακτηριστικότερη περίπτωση τις αστείες καταγγελίες για τσιμεντοποίηση της Ακρόπολης.

Ολα αυτά με ένα περίβλημα θεωριών συνωμοσίας και συνωμοσιολογίας που, πέραν όλων των άλλων, υποστηρίζουν ότι οι επάρατοι ξένοι επιβουλεύονται τη χώρα αυτή στην οποία ζει ένας περιούσιος λαός.

Εχω υποστηρίξει ότι αυτός ο ανθρωπότυπος είναι περίπου το ένα τρίτο των κατοίκων αυτής της χώρας, με τα υπόλοιπα δύο τρίτα να κατανέμονται ισομερώς ανάμεσα σε εχέφρονες και αμφιρρέποντες. Πολιτικά είναι αριστεροδέξιος, με ιδιαίτερη διείσδυση στα δύο άκρα του πολιτικού φάσματος.

Η μεγάλη στιγμή του αντισυστημικού ανθρωπότυπου ήταν το δημοψήφισμα του 2015, όπου σχεδόν το σύνολο των αμφιρρεπόντων προσχώρησε στον αντισυστημισμό, με αποτέλεσμα το ΟΧΙ να συγκεντρώσει πάνω από το 60% των ψήφων. Αντιθέτως, η μεγάλη του ήττα ήταν με τη σύγκρουση για τους εμβολιασμούς, όπου στο τέλος της ημέρας οι αμετανόητα αντιεμβολιαστές δεν ξεπερνούσαν το 30%.

Οι παρατηρήσεις αυτές αποκτούν ιδιαίτερη επικαιρότητα μετά το τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη. Η θλίψη, η οργή και ο θυμός επισκίασαν κάθε άλλο πολιτικό και κοινωνικό γεγονός. Μοιάζει να έχουμε ένα reset and restart στην πολιτική ατζέντα.

Οπως ήταν αναμενόμενο, οι πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις του αντισυστημισμού δεν έχασαν την ευκαιρία. Επιτέλους είχαν νεκρούς. Σε μηδενικό χρόνο, πριν ακόμα τελειώσει το πένθος, διαδηλώσεις, απεργίες και καταλήψεις εμφανίστηκαν ξανά. Αξιοσημείωτο είναι ότι αυτές οι κινητοποιήσεις είναι ιδιαίτερα μαζικές, κάτι που μας επιτρέπει να εικάσουμε ότι σε αυτές συμμετέχει και ένα τμήμα από τους αμφιρρέποντες. Φαίνεται ότι ένα τμήμα της οργής των ενδιάμεσων μάλλον βλέπει θετικά τον αντισυστημισμό.

Εάν αυτή η προσχώρηση αποκτήσει μονιμότερο χαρακτήρα και μετασχηματιστεί σε ψήφο διαμαρτυρίας, τότε η χώρα θα βρεθεί μπροστά σε δυσεπίλυτα προβλήματα. Θα είναι σαν να γυρίζει πίσω στο 2012 ο ρους της Ιστορίας.

Είναι πιθανός αυτός ο αυτοχειριασμός; Οι υποστηρικτές αυτής της άποψης επικαλούνται μια σειρά από αυτοκτονικές επιλογές της ελληνικής κοινωνίας στην ιστορική της διαδρομή, με κορυφαίο παράδειγμα τις εκλογές του 1920.

Αντίθετα, οι αισιόδοξοι παραθέτουν μια σειρά από επιτεύγματα αυτής της χώρας, ιδίως στην περίοδο μετά τη μεταπολίτευση του 1974, που τους επιτρέπουν να ελπίζουν ότι οι εχέφρονες, οι υποστηρικτές της φιλελεύθερης δημοκρατίας, θα πείσουν τους περισσότερους από τους αμφιρρέποντες να αποκρούσουν τη σαγήνη του καταστροφικού λαϊκισμού και του αδιέξοδου αντισυστημισμού.

Σε αυτή τη σύγκρουση, πολλά θα κριθούν από τη στάση των πολιτικών δυνάμεων της χώρας. Οι νοσταλγοί του 2015 θα επιδιώξουν να καβαλήσουν το κύμα του θυμού και της οργής. Οι δυνάμεις της υπευθυνότητας έχουν ιστορική υποχρέωση να μην τους το επιτρέψουν.

Πηγή: www.tanea.gr