Από τη συμβατική ιδεολογική μεταφυσική, στην ψηφιακή επανάσταση

Ευάγγελος Αλεξανδρής 15 Ιουν 2020

Όταν βίωνα έφηβος τις πειρατικές εκπομπές στη δεκαετία του 70 και του 80, στην Ελλάδα και μετά στην Ιταλία, κατασκεάζοντας με τα χέρια μου, ως εξειδικευμένος ηλεκτρονικός μικρούς και μεγάλους πομπούς σε μεσαία, βραχέα και FM για να είμαι στον αέρα, ονειρευόμουν να μπω στον κόσμο της γνώσης και να είμαι ένας σύνδεσμος μεταξύ των γνώσεων που έχω στη διάθεσή μου, ειδικά με τη μορφή πολιτικών και κοινωνικών πληροφοριών σε ασφυκτικά περιβάλλοντα τότε και με λίγη προσωπική ελευθερία έκφρασης, που χαρακτηριζόταν έντονα από έντονη κρατική και κομματική προπαγάνδα. Η φιλοδοξία μου ήταν να μεταδώσω γεύση ελευθερίας!


Συνειδητοποίησα ότι το να ενεργώ ως διαμεσολαβητής στο κοινό έχει νόημα μόνο αν μπορούσα να έχω πρόσβαση στις διαθέσιμες γνώσεις, με έγκυρο, τεκμηριωμένο τρόπο, να ενημερώνομαι από αναγνωρισμένες πηγές και με επιστημονικά ελεγμένους για να κάνω τα "μηνύματά μου" αξιόπιστα, αδιαμφισβήτητα, έγκυρα.


Από την εποχή των πανεπιστημιακών μου σπουδών, όλη τη δεκαετία του 80 και τις επόμενες δεκαετίες με την ιδιότητα του επαγγελματία της επικοινωνίας, κατάλαβα καλά ότι για να ενημερώνω και να επικοινωνώ ορθά και αποτελεσματικά, έπρεπε να ενημερώνομαι επιστημονικά, για να παρακολουθώ πρώτα τις επιστημονικές δημοσιεύσεις που διατίθενται σε χαρτί, αγοράζοντας επιμελώς έως και 7.000 τόμους κειμένων και περιοδικών, (υλικό κρυμμένο σήμερα σε χαρτοκιβώτια στη σοφίτα) και στη συνέχεια, να χρησιμοποιώ τα υπερκειμένα διαθέσιμα στον παγκόσμιο ιστό (web), τα οποία είναι όλο και πιο χρήσιμα για άμεση έρευνα και επεξεργασία.


Γνωρίζουμε ότι τα τελευταία 40 αυτά χρόνια η ποσότητα της ανθρώπινης γνώσης πολλαπλασιάστηκε με γεωμετρική πρόοδο, δεδομένου ότι κάθε 2 χρόνια η ανθρώπινη γνώση διπλασιάζεται. Η εκθετική ανάπτυξη της ύλης που διατίθεται σήμερα στο Διαδίκτυο είναι τρομακτικά μεγάλη, χαώδης, όπως οι γαλαξίες του σύμπαντος μας όπου ερευνούν οι ανιχνευτές μας δορυφόροι για τη λήψη δεδομένων προς επεξεργασία στη Γη και πώς οι νανοτεχνολογίες μάς επιτρέπουν να παρατηρούμε τον ενδοκυτταρικό και υποατομικό μικρόκοσμο.


Η ουσία της επικοινωνίας για μένα είναι να βρίσκω χρήσιμες πηγές για τη χρήση εργαλείων επικοινωνίας ανάδρασης με άλλους χρήστες Ιστού, γιατί έξω από αυτήν την ψηφιακή πραγματικότητα είναι αδύνατο να υπάρχουμε πλέον χωρίς να περιθωριοποιήσουμε τον εαυτό μας στην κοσμική άγνοια. Θεωρώ, ωστόσο, ότι η συντριπτική πλειοψηφία των χρηστών του Διαδικτύου το καθιστούν μέσον παιχνιδιάρικο, εφήμερο, επιφανειακό, διασκεδαστικό και μόνο για χόμπι, χασομέρι. Το διδακτικό προσωπικό, για παράδειγμα, αντιστέκεται στην πλήρη ένταξή του στην ψηφιακή χρήση, αρνείται την εφαρμογή στη διδασκαλία καθώς και την εξ αποστάσεως μάθηση, επειδή δεν έχει τη βασική εκπαίδευση και δεν καταλαβαίνει τα ωφέλη της πλήρους χρησιμότητας.


Το Διαδίκτυο δεν είναι απλώς ένα «εργαλείο», όπως πιστεύουν εσφαλμένα, είναι ακριβώς μια νέα άυλη πολυδιάστατη κουλτούρα, η οποία οδηγεί σε μια νέα εποχή, της τέταρτης μεταβιομηχανικής επανάστασης, όπου ο πλούτος δεν υπάρχει πλέον σε υλική μορφή που μεταμορφώνεται για να παράγει υπεραξία, αλλά παρέχει διαδραστικές πληροφορίες προς το άτομο και την κοινότητα, δημιουργεί ανθρώπινη επικοινωνία κατάλληλη για τον έλεγχο της φύσης στην οικολογική, φιλοσοφική, κοινωνική, πολιτική σφαίρα, επανασχεδιάζοντας ένα νέο μελλοντικό κοινωνικό κράτος νέου δικαίου, βασισμένο σε ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο και νομική διακρατική σύμβαση. Τα ρομπότ θα συνεισφέρουν στο μέγιστο και θα εργάζονται για εμάς στο μέλλον, αφήνοντάς μας ελεύθερους να απολαύσουμε με ειρήνη τον χρόνο της ζωής μας για να την χαρούμε με όλες τις αισθήσεις.


Αλλά για να φτάσουμε εκεί χρειαζόμαστε τη δέσμευση όλων μας να καθοδηγήσουμε γρήγορα τη σημερινή κοινωνία έξω από τα κλισέ του παρελθόντος, τους στερεοτυπικούς παραδοσιασμούς σε αρχαϊκές, παλιές, αναχρονιστικές και αντιπαραγωγικές ιδεολογίες και ιδεοληψίες και να απαλλαγούμε από αλυσίδες κάθε είδους, να βγούμε από τη σπηλιά του Πλάτωνα των ιδεολογικών σκιών και ειδώλων.


Δυστυχώς, ο δρόμος εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται στην κοινωνική αδράνεια, καθώς οι μάζες εδώ στην Ελλάδα και σε μεγάλο μέρος του σημερινού κόσμου προτιμούν την αποδέσμευση από τον ψηφιακό κόσμο, αντιδρούν σήμερα με την τεχνοφοβία όπως χθες με την ξενοφοβία, στην εποχή του εθνικισμού και του αιώνιου φυλετισμού και του σπηλαίου σκιών που έχουμε στις πλάτες μας.


Εγώ προσωπικά επέλεξα να ακολουθήσω τον δύσκολο, επίπονο μονοπάτι της διαρκούς απελευθέρωσης, ακολουθώντας τον καλύτερο δυνατό τρόπο χρήσης και παραγωγής του νέου ψηφιακού πολιτισμού, ως επεξεργαστή παραδοσιακών γνώσεων, αυξάνοντάς το απεριόριστα με τη δημιουργικότητα που προσφέρει η επιστημονική έρευνα και οι εφαρμογές των τεχνολογιών επικοινωνίας.


Ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης σήμερα είναι πολύ κοντά μας, αν θέλουμε να τους πλησιάσουμε και το ΖΩΟΝ ΠΟΛΙΤΙΚΟΝ (κοινωνικό ζώο, άνθρωπος μέλος της κοινότητας) είναι εξαιρετικά εύκολο για όλους μας, αναζητώντας τον τρόπο απελευθέρωσης προς ανώτερη γνώση, προς τα αρχέγονα ιδανικά που φαντάστηκαν ως αιώνια και αναλοίωτα οι φιλόσοφοι και ποτέ προσβάσιμα τελικά από τον ατελή άνθρωπο. Έχουμε και το βοήθημα της ελληνικής γλώσσας που επιτρέπει αυτή την επαφή καλύτερα από κάθε άλλο λαό της Οικουμένης, ας το χρησιμοποιήσουμε για την ψηφιακη αναγέννησή μας.


Σήμερα μπορούμε να παραμείνουμε διαδικτυακά μέλη σε οριζόντια και άμεση ελεύθερη σχέση, όχι πια ιεραρχημένη και μεταφυσική ανελεύθερη και να αναζητήσουμε το νόημα της ζωής μας αναδιαμορφώνοντας τον κοινό πολιτισμό και τις αξίες μας μαζί, συζητώντας στον ψηφιακό κόσμο, εκμεταλλευόμενοι τις ευρείες νέες επιστημονικές γνώσεις με έναν πολύ εύκολο και πολύ κερδοφόρο τρόπο για να δικαιώσουμε τις φιλοδοξίες μας για επιβίωση σε έναν ολοένα μικρότερο και στενότερο παγκοσμιοποιημένο πλανήτη, σε μια συνεχώς αυξανόμενη ανθρωπότητα που έγινε αφόρητη απειλή για το απειλούμενο σε αυτοκαταστροφή οικοσύστημα, στην εποχή του Ανθρωποκενίου.