Είναι εντυπωσιακό, για την ποιότητα της δημοκρατίας μας, ότι το ενδεχόμενο ενός δημοψηφίσματος για ένα μείζον θέμα, όπως ο τεμαχισμός και η πώληση ενός τμήματος της ΔΕΗ και του δικτύου της, είναι «ταμπού» και δεν συζητείται σοβαρά από την κυβέρνηση… Τι καλύτερο όμως από μια προσφυγή στην κοινωνία, για να αποφασίσει η ίδια και όχι π.χ. οι συνδικαλιστές της ΔΕΗ ή μια οριακή κοινοβουλευτική πλειοψηφία, για ένα σημαντικό θέμα, όταν προβλέπεται και είναι επιτρεπτή από το Σύνταγμά μας η σχετική διαδικασία; Είναι πολύ προτιμότερο από τις «καταλήψεις» των εργοστασίων, τα πιθανά «μπλακ άουτ», τα μονομερή συλλαλητήρια κλπ. Και εν τέλει, αυτό είναι ένα νέο πνεύμα πολιτικής διαχείρισης, σε αντίθεση με πρακτικές του παρελθόντος.
Προφανώς, ο ΣΥΡΙΖΑ, την κίνησή του αυτή, την εντάσσει στη γενικότερη στρατηγική ευρύτερων συνεργασιών που επιδιώκει τον τελευταίο καιρό. Σωστή η διαπίστωση, πλην όμως πολιτικά θεμιτή. Γιατί θεσμικά είναι επιτρεπτή. Γιατί και στην Ευρώπη γίνονται τέτοια δημοψηφίσματα. Γιατί είναι σωστό, για τέτοια θέματα, να δίνεται ο λόγος άμεσα στην κοινωνία. Και γιατί είναι καλύτερη λύση από οποιονδήποτε πολιτικό «εκβιασμό» ή «κλείσιμο του διακόπτη». Ας πάμε επιτέλους από τη «δημοκρατία των συνδικαλιστών» στην «άμεση δημοκρατία της κοινωνίας», όπου χρειάζεται και χωρίς βέβαια υπερβολές. Από εκεί και πέρα, οι «δίκες προθέσεων» εντάσσονται στις επικοινωνιακές και κομματικές σκοπιμότητες των πολιτικών δυνάμεων.
Γιατί, προφανώς, ο «αριθμός 120» για να ξεκινήσει η διαδικασία δεν ταυτίζεται πολιτικά και αριθμητικά με τον «αριθμό 120» για να «μπλοκαριστεί» η προεδρική εκλογή, παρ? όλη τη σχετική «επικοινωνιακή καμπάνια» του Μαξίμου. Οπως, επίσης, όσοι είναι κατά του συγκεκριμένου νομοσχεδίου, δεν είναι και κατά της «απελευθέρωσης της ενέργειας» (υπάρχουν όμως και τέτοιοι), αλλά κατά του τρόπου με τον οποίο γίνεται…
Τέλος, μια τρίτη παρατήρηση είναι ότι στην Ευρώπη υπάρχουν πολλά μοντέλα λειτουργίας της αγοράς ενέργειας, όπου ο δημόσιος ρόλος δεν αποκλείεται, αρκεί να μη λειτουργεί μονοπωλιακά. Η υπεριδεολογικοποίηση τέτοιων ζητημάτων, είτε από δογματικούς νεοφιλελεύθερους είτε από τη δογματική Αριστερά, έχει οδηγήσει σε στρεβλές λύσεις, καθώς κάθε χώρα έχει τα δικά της ενεργειακά χαρακτηριστικά.
Εάν το αίτημα να γίνουμε μια «κανονική χώρα» είναι σωστό και… προοδευτικό στην κατάσταση που βρισκόμαστε (και είναι), πρέπει η «κανονικότητα» να εφαρμόζεται καθολικά και όχι επιλεκτικά, σύμφωνα με τις κυβερνητικές σκοπιμότητες. Πρέπει να αφορά και τη λειτουργία των θεσμών, και τις κυβερνητικές αποφάσεις. Οχι μόνο τους… συνδικαλιστές και την αντιπολίτευση. Αυτά, βέβαια, αν θέλουμε να ξεφύγουμε από μια καταστροφική διχαστική κοινωνική και πολιτική πόλωση, που δυστυχώς φαίνεται ότι επιδιώκεται επιπόλαια από διάφορες πλευρές. Οποιος από τους δύο πόλους του σημερινού «διπολισμού» το αντιληφθεί και δεν πέσει σ? αυτή την «παγίδα», θα ?χει τις περισσότερες πιθανότητες να είναι ο νικητής στις επόμενες εθνικές εκλογές.
Προς το παρόν, η ιστορία της «μικρής ΔΕΗ» έχει εγκλωβίσει πολιτικά την κυβέρνηση, καθώς η αντίδραση έχει ξεπεράσει τα συνδικαλιστικά ή στενά κομματικά χαρακτηριστικά και έχει πάρει ευρύτερη κοινωνική διάσταση. Είναι εντυπωσιακή η καθολική αντίδραση των κοινωνικών φορέων, των τοπικών κοινωνιών, των μητροπολιτών κλπ. Επηρεάζει, δε, τόσο το εσωτερικό της ΝΔ όσο και (πολύ περισσότερο) το εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ, ιδίως όταν θυμηθεί κανείς τις προηγούμενες, έως και πρόσφατα, θέσεις των ηγεσιών τους.
Βέβαια, όλα θα εξαρτηθούν σε επίπεδο πολιτικών εντυπώσεων και από την ποιότητα των αντιδράσεων. Ενας ενδεχόμενος «συνδικαλιστικός εξτρεμισμός» με αρνητικές επιπτώσεις στην κοινωνία και την οικονομία, θα δώσει σίγουρα, ένα τελικό άθροισμα στην αντιπολίτευση, κάθε άλλο από θετικό…