Σαν σήμερα πριν 100 χρόνια; αν υπήρχε άστρο λαμπρό της μουσικής θα είχε φωτίσει κάπου εκεί στην Ξάνθη όπου γεννήθηκε ο μέγιστος των μέγιστων της μουσικής και του πολιτισμού, ο Μάνος Χατζιδάκης!
Ρωτήθηκε ο Μ. Μητσιάς τι ενοχλούσε και θύμωνε τον ΜΧ και απάντησε, η ασχήμια! Αυτο του χρωστάμε. Το τοίχος που έχτισε στα χρόνια της ζωής του, μουσικό, εν γενει αισθητικό, ευγενικό και ελληνικό για να μας προστατέψει από την ασχήμια που μας περιβάλλει και επικινδύνως μας πολιορκεί! Και όταν λέω ελληνικό το εννοώ με τη Καβαφική έννοια. «Ειμαι κι εγώ ελληνικος. Προσοχή, όχι ελλην, ούτε ελληνίζων, αλλά ελληνικος.»έγραφε ο μεγάλος Αλεξανδρινός!
Ο Χατζιδάκις πέτυχε κάτι σπάνιο:
να παντρέψει το λαϊκό με το λόγιο, την ανατολική μελωδία με τη δυτική αρμονία, την απλότητα με τη φιλοσοφική καθαρότητα.
Ο Χατζιδάκις δεν ήταν απλώς μουσικός· ήταν στοχαστής.
Με τα γραπτά και τους λόγους του διαμόρφωσε αισθητική συνείδηση στη μεταπολεμική Ελλάδα.
Μιλούσε για το δικαίωμα στην ευαισθησία, για την αντίσταση στην ευκολία, για τη δημιουργική ελευθερία απέναντι στη μαζική κουλτούρα.
Η άποψή του ότι «ο πολιτισμός είναι άμυνα απέναντι στην αθλιότητα» παραμένει επίκαιρη.
Επιδίωκε αρμονία μέσα στην αντίθεση:
• ανάμεσα στο λαϊκό και το λόγιο,
• στο συναίσθημα και στη διάνοια,
• στην Ανατολή και στη Δύση.
Είναι ίσως ο πιο μοντέρνος έλληνας συνθέτης. Απορρίπτοντας μετά βδελυγμίας έναν μοντερνισμό της επίδειξης, έδινε νόημα και βάθος, μουσικό και εν γενει αισθητικό στις δημιουργιες του.
Γι αυτό και οι μουσικές του, ακούγοντάς τες είναι σαν να γράφτηκαν αύριο.
Με ηρωισμό στάθηκε απέναντι σε κάθε τι που βρώμιζε και στοίχειωνε τη ζωή μας, χωρίς ιδεοληψίες και δεύτερες σκέψεις . Η μάχη του απέναντι στον Αυριανισμό θα μείνει ως παράδειγμα για όσους επιθυμούν να καθοδηγήσουν πνευματικά και αισθητικά τον κόσμο στον οποίο απευθύνονται.
Ήταν ένας αληθινός πρίγκιπας. Το άστρο που σημάδεψε τη γέννηση του ας μας φωτίζει εις τον αιώνα του αιώνος!