Οι καταιγιστικές εξελίξεις των ημερών και οι πρωτόγνωρες ταχύτητες, σκιάζουν πλευρές της επικαιρότητας, που μπορεί να αποδειχθούν πολύτιμες για την κατανόηση όσων επίκεινται. Κάπως έτσι πέρασαν σε δεύτερο πλάνο και δύο σημαντικές δηλώσεις. Η μία έγινε από τον Μάριο Ντράγκι, τον πρόεδρο της ΕΚΤ, που επισήμανε ότι το «ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος τελειώνει». Και η άλλη από τον Ιταλό πρωθυπουργό, τον Μάριο Μόντι, που διατύπωσε την άποψη περί του τέλους της… μονότονης «σταθερής εργασίας». Εάν τις συνδυάσουμε, έχουμε το περίγραμμα ενός «νέου μοντέλου» ζωής και εργασίας στην Ευρώπη, προσανατολισμένου στον «παραγωγικό ανταγωνισμό» με την Κίνα, τη Βραζιλία κ.λπ., που προϋποθέτει υποβάθμιση ή καλύτερα ανατροπή του μεταπολεμικού ευρωπαϊκού κοινωνικού στάτους των μεσαίων και κατώτερων τάξεων.

Με άλλα λόγια, με εργαλείο τη λιτότητα και την αλλαγή των εργασιακών σχέσεων, επιχειρείται μια ευρείας κλίμακας αναδιανομή πλούτου. Το ευρύτερο δίλημμα είναι αν θα «κινεζοποιηθεί» η Ευρώπη, ή αν η Κίνα θα αποκτήσει εσωτερικό «κοινωνικό κόστος» ευρωπαϊκού χαρακτήρα. Ας το έχουμε κατά νου όταν μιλάμε για «νέο παραγωγικό μοντέλο». Γιατί μπορεί να συμφωνούμε στη διατύπωση, αλλά όχι στο περιεχόμενο, στο πώς και το γιατί. Υπό αυτή την έννοια, η Ελλάδα αποτελεί εργαστήριο δοκιμών ενός νέου μοντέλου, που προφανώς στηρίζεται στις καταστροφικές στρεβλώσεις του ελληνικού παραγωγικού υποδείγματος, αλλά αφορά μεσομακροπρόθεσμα και όλη την Ευρώπη.

Στο κλίμα και στις συνθήκες που διαμορφώνονται, οι ευρωπαϊκοί λαοί και ένα σημαντικό μέρος του πολιτικού συστήματος, θα αντιδράσουν. Άλλο προσαρμογή και άλλο ανατροπή του ευρωπαϊκού κοινωνικού πλαισίου. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, το κίνημα αλληλεγγύης που αναπτύσσεται υπέρ της Ελλάδας. Η Ευρώπη θα αντισταθεί. Αυτό είναι βέβαιο. Οι συσχετισμοί δεν θα παραμείνουν αδιατάραχτοι. Η Ελλάδα πρέπει να αντέξει και να συμμετέχει στις επαναχαράξεις. Γι’ αυτό, εκτός από τα «ναι του ρεαλισμού», χρήσιμα είναι και τα «όχι της προοπτικής».