Η ετήσια έρευνα Democracy Perception Index 2025, που καλύπτει 86 χώρες και χιλιάδες ερωτηθέντες σε όλα τα γεωπολιτικά μπλοκ, δείχνει ένα ξεκάθαρο παγκόσμιο συμπέρασμα: η δημοκρατία παραμένει βαθιά ριζωμένη στην καρδιά των κοινωνιών.
Στην ερώτηση «Πόσο σημαντική θεωρείτε τη δημοκρατία», το 89% των Ελλήνων και το 87% των Τούρκων απαντούν εξαιρετικά/πολύ σημαντική.
Οι δύο χώρες ξεχωρίζουν εντυπωσιακά καταγράφοντας τα υψηλότερα ποσοστά παγκοσμίως στη σημασία που αποδίδουν οι πολίτες τους στο δημοκρατικό πολίτευμα.
Πληροφοριακά o Democracy Perception Index (DPI) ή αλλιώς Δείκτης Πρόσληψης Δημοκρατίας είναι η μεγαλύτερη ετήσια μελέτη για το πως οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται και προσλαμβάνουν την Δημοκρατία. Η έκδοση του 2025 προσφέρει μια πρωτοφανή σύγκριση των παγκόσμιων τάσεων σε 100 χώρες. Τα αποτελέσματα στηρίζονται σε συνεντεύξεις από 100 χώρες και διενεργήθηκαν από τις 9 μέχρι τις 23 Απριλίου 2025.
Το γεγονός ότι τόσο εμείς όσο και οι γείτονές μας οι Τούρκοι είμαστε πρώτοι στην παγκόσμια κατάταξη ίσως είναι μια μικρή αφορμή να σκεφτούμε μερικά πράγματα.
Προφανώς και οι δυο χώρες έχουν μακριά ιστορία αγώνων για τη Δημοκρατία. Ακόμα πιο προφανές ότι οι Δημοκρατικοί θεσμοί στην Ελλάδα κινούνται σε άλλο επίπεδο από την Τουρκία όπου βλέπουμε ένα υβριδικό καθεστώς Δημοκρατίας. Εντούτοις βλέπουμε οι αγώνες για περισσότερη Δημοκρατία στην γειτονική χώρα να είναι στην ημερήσια διάταξη.
Και μόνο γι αυτό ο Τουρκικός λαός πρέπει να έχει τη εκτίμησή μας. Φυσικά δεν αγνοούμε το ρόλο των δημαγωγών. Σάμπως όμως κι εμείς δεν έχουμε τους εγχώριους δημαγωγούς;
Δεν γνωρίζω τα στερεότυπα που κυριαρχούν στην σκέψη του Τουρκικού λαού, αλλά για τα δικά μας μπορώ να μιλήσω. Τα στερεότυπα είναι συνήθως αυτά που εγκλωβίζουν τη σκέψη μας εμποδίζοντάς μας να σκεφτούμε ψύχραιμα και χωρίς να μας πλημυρίζει το συναίσθημα
Γιατί πως αλλιώς να σχολιάσω την κατ επάγγελμα κριτική ακολουθούμενης της εξωτερικής πολιτικής από διαφόρους πρώην πολιτικούς που θεωρούν εαυτούς σαν χρυσή εφεδρεία.
Κι όταν μπορούν οι κατηγορίες της μειοδοσίας λέγονται ανοιχτά. Μέσα σε αυτό το κλίμα δεν είναι παράλογο που ακούσαμε ότι η πιθανότητα μη πόντισης του καλωδίου Κύπρου Ελλάδας ισοδυναμεί με εκχώρηση εθνικού χώρου. Παραλογισμός !
Το ίδιο κάνουμε και με τα ζητήματα της Κύπρου. Έχουν περάσει 21 χρόνια από το φιλόδοξο Σχέδιο ΑΝΑΝ και ακόμα σήμερα η ρετσινιά του Ανανιστή εκστομίζεται με μεγάλη ευκολία απέναντι σε πολιτικά πρόσωπα.
Επιμένουμε ακόμα να αγνοούμε τον ζωντανό χαρακτήρα της Τουρκοκυπριακής κοινότητας. Αναρωτιέμαι αν υπάρχει ηθελημένη αδιαφορία για τους δημοκρατικούς αγώνες των Τουρκοκυπρίων όπως το 2020 που έγινε κινητοποίηση στις 10 Ιανουαρίου με σύνθημα «Η Κύπρος είναι κοσμική και κοσμική θα παραμείνει»ν όταν χιλιάδες Τουρκοκύπριοι συμμετείχαν σε πορεία και μαζί τους και ο Μουσταφά Ακιντζί. Τον αφήσαμε κι αυτόν να καεί.
Το 2024 με σύνθημα «Κράτα το Φως για Δικαιοσύνη» εκατοντάδες Τουρκοκύπριοι πορεύθηκαν σε δρόμους και πλατείες, απαιτώντας δικαιοσύνη για τα παιδιά τους που χάθηκαν στον φονικό σεισμό ισχύος 7,8 βαθμών, το 2023 στην Τουρκία. Ήταν 21 του Απρίλη. Θυμίζω ότι ήταν τότε που με πρωτοβουλία του τότε Έλληνα Υπουργού Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Χρήστου Στυλιανίδη στήθηκαν στις σεισμόπληκτες περιοχές φορητά νοσοκομεία. Ηταν μια κίνηση χαμηλής πολιτικής αλλά υψηλού συμβολισμού και αποτελέσματος.
Και πρόσφατα στις 8 Απριλίου 2025 με σύνθημα «Δεν θα περάσει», χιλιάδες Τ/Κ βγήκαν στους δρόμους και διαδήλωσαν κατά της μαντήλας στα σχολεία. Οι διαδηλωτές κατηγορούσαν την Τουρκία πως με την τακτική της, προσπαθεί να αλλοιώσει την κοσμικότητα της τουρκοκυπριακής κοινότητας.
Μήπως επιτρέπουμε στους δημαγωγούς να μας επηρεάζουν αντί να κρίνουμε μόνοι μας;
Κανείς δεν είναι αφελής να θεωρεί ότι τα προβλήματα θα λυθούν αρκεί να είμαστε καλοπροαίρετοι. Προφανώς χρειάζεται εγρήγορση και συνεχής αναβάθμιση της αποτρεπτικής μας ικανότητας. Και φυσικά αποφασιστικότητα για την υπεράσπιση της πατρίδας που σύμφωνα με την έρευνα που σας ανέφερα πιο πάνω στην Ελλάδα καταγράφονται από τα υψηλότερα ποσοστά προθυμίας για προσωπική υπεράσπιση της πατρίδας σε περίπτωση επίθεσης.
Τελικά ο μέσος πολίτης σκέφτεται λογικά.
Ήταν το σχόλιο της ημέρας στην εκπομπή Καθρέφτης του Χρήστου Μιχαηλίδη στο Α΄Πρόγραμμα της ΕΡΤ