Όχι εκτός εάν ξυπνήσουν απαντά ο πρόεδρος Μακρόν σε μακροσκελή συνέντευξη του στον Economist. Πολιτική είναι “ο Έρως απέναντι στο Θάνατο”( Eros versus Thanatos ) τονίζει . Αντιμέτωπη με τον θάνατο, η επιβίωση της Ευρώπης είναι θέμα πολιτικής , πολιτικών επιλογών ( Έρωτα) , πρωτίστως της προικοδότηση της με την αμυντική πολιτική και στρατιωτική ικανότητα να διασφαλίζει την κυριαρχία ,αυτονομία, ανεξαρτησία της επισημαίνει Η Ευρώπη όμως “δεν σκέπτεται στρατιωτικά”. “ Η μόνη φορά που σκέφτηκε ήταν όταν θέσπισε το άρθρο 42,7 στη Συνθήκη”( ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής) επισημαίνει. Πρέπει να σκεφθεί και τώρα. Διαφορετικά ελλοχεύει ο θάνατος. Αλλά και η Δύση συνολικά αντιμετωπίζει θανάσιμες απειλές μέχρι ένα τρίτο παγκόσμιο πόλεμο ίσως.
Το πρόβλημα της Δύσης είναι βαθύτερο. Το θέτει η ανάγνωση του ογκώδους βιβλίου της Τζ. Κουίν, καθηγήτριας της Οξφόρδης με τίτλο «Πώς ο Κόσμος Δημιούργησε τη Δύση» (How the World Made the West, A 4.000 Years History, Λονδίνο, Bloomsbury, 2024). Το βιβλίο (που παρουσίασε αρχικά στις σελίδες αυτές ο Μ. Μητσός, Τα Νέα, 16-17 Μαρτίου 2024) αμφισβητεί την καθοριστική σημασία των πολιτισμών και ιδιαίτερα της Δύσης ως μοχλών της ιστορίας. «Θέλω να τονίσω» γράφει «ότι οι επαφές/διασυνδέσεις (connections) και όχι οι πολιτισμοί αποτελούν τους μοχλούς των ιστορικών αλλαγών» έστω κι αν στον “σημερινό κόσμο οι πολιτισμοί εμφανίζονται ως το καθολικό πρότυπο οργάνωσης των κοινωνιών”. Αλλά πρόκειται για μια σχετικά πρόσφατη Ευρωπαϊκή επινόηση. Μέχρι τα μέσα του δέκατου έννατου αιώνα, γράφει, δεν υπήρχαν «πολιτισμοί» (στον πληθυντικό) παρά μόνο ένας «πολιτισμός» (στον ενικό) με κρατούσα αντίληψη ότι «όλα τα ανθρώπινα όντα έχουν κοινή καταγωγή και είναι μέλη της ίδιας οικογένειας» . Βαθμιαία όμως η προσοχή επικεντρώθηκε στους «πολιτισμούς» (πληθυντικός) και στην ιεραρχική ταξινόμησή τους «με έμφαση στα χαρακτηριστικά που τους ξεχωρίζουν παρά προς ένα κοινό ανθρώπινο ιδανικό».Έτσι αποκρυσταλλώνεται και η έννοια του «Δυτικού πολιτισμού» και Δύσης ως πολιτιστικής και πολιτικής κατηγορίας οι καταβολές της οποίας βρίσκονται στην αρχαία Ελλάδα και Ρώμη. Μόνο που η Κουίν με τη μελέτη της θέλει να αποδείξει ότι «η Δύση δεν αρχίζει στην Αθήνα και Ρώμη» αλλά ξεκινά πολύ παλαιότερα και διαμορφώθηκε τελικά μέσα από πολλαπλές «επαφές»/διασυνδέσεις. Και ότι «ουδέποτε υπήρξε μια ενιαία, καθαρή Δυτική ή Ευρωπαϊκή κουλτούρα». Μας καλεί επομένως να σκεφθούμε την ανθρωπότητα ως ως ένα ενιαίο σύνολο με κοινές ρίζες, μοίρα , κοινά δομικά χαρακτηριστικά πέρα από τις πολιτιστικές διαχωριστικές γραμμές. Να δεχθούμε με άλλα λόγια ότι «είμεθα ένα κράμα εδώ. Σύροι,Γραικοί , Αρμένιοι, Μήδοι» , οι πάντες στον πλανήτη τούτο .«Ουκ ένι Ιουδαίος ουδέ Ελλήν, ούκ ενι δούλος ουδέ ελεύθερος, ουκ ένι άρρεν και θήλυ.πάντες γαρ υμείς Εις έστε εν Χρηστώ Ιησού» . Ουτοπία ίσως.
Το βιβλίο θέτει πολλαπλά εννοιολογικά ζητήματα (περί μονολιθικών πολιτισμών ή όχι, της σημασίας της μάχης του Μαραθώνα ως της σημαντικότερης για...την αγγλική ιστορία κατά Τζον Στιούαρτ Μιλ, κλπ.). Το βιβλίο κλείνει με την φράση «είναι καιρός να επινοήσουμε νέους τρόπους να οργανώσουμε το κοινού μας κόσμο»”. Να τον οργανώσουμε αλλά χωρίς εκπτώσεις στις φιλελεύθερες αξίες του ορθολογισμού, επιστήμης, δημοκρατίας, ενοποίησης. Χωρίς να χάσουμε την Ευρώπη και τις αξίες της μέσα στο ¨κράμα”....
Πηγή: www.tanea.gr