Το Eurogroup επισφράγισε την απόσυρση της αμφιθυμίας των ισχυρών της Ευρώπης, αν η χώρα μας πρέπει να παραμείνει εντός Ευρωζώνης. Αφενός η εκτίμηση των παρενεργειών σε Ισπανία, Ιταλία και Γαλλία από ένα ελληνικό δυστύχημα και ο ρόλος της Ελλάδας στους υπό εξέλιξη σχεδιασμούς του ΝΑΤΟ στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Αφετέρου (και πολύ σημαντικό…) το γεγονός ότι η κυβέρνηση δείχνει αποφασισμένη να υλοποιήσει τις συμφωνίες της με την τρόικα ενώ, πλέον, διαθέτει μόνον οριακή πλειοψηφία στη Βουλή. Ολα αυτά βάρυναν στην απόφαση του Eurogroup, την Πέμπτη, για την εκταμίευση των 52,4 δισ. ευρώ έως τα τέλη Μαρτίου.
Αν οι μέχρι πρότινος αμφιβολίες για τη θέση της χώρας στην Ευρωζώνη προσωρινά αναστέλλονται ή οριστικά εξαφανίζονται, θα εξαρτηθεί. Πρώτον, από τη σταθερότητα και ταχύτητα των αλλαγών που σχεδιάζονται στην Ευρώπη, αφού η μεγάλη αβεβαιότητα στην Ευρωζώνη πλήττει τα πιο αδύναμα μέλη της, κατεξοχήν την Ελλάδα. Δεύτερο (όχι σε σημασία…), από την πορεία των πραγμάτων στο εσωτερικό της χώρας.
Ποια είναι τα πλέον άμεσα θέματα; (α) Υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων στο κράτος, με πρώτη και κύρια την ανασυγκρότηση της φορολογικής διοίκησης. Διότι άνευ αυτής, η φοροδιαφυγή θα θριαμβεύει, τα έσοδα θα υστερούν και (καθώς οι δαπάνες έχουν πιάσει «πάτο»…) αυτομάτως νέα μέτρα θα πίπτουν βαριά επί της κεφαλής των παραδοσιακών υποζυγίων. Μέτρα που δεν θα γίνουν ανεκτά από την κοινωνία. (β) Σχεδιασμός και εφαρμογή μιας πολιτικής που να ενσωματώνει τις μεταρρυθμίσεις και να βάζει τέλος στον συνεχή κατήφορο της οικονομίας και την υπερπαραγωγή ανέργων – να μπει πάτος στο βαρέλι της ύφεσης. Τέτοια πολιτική σήμερα δεν υπάρχει. Κι αυτή που ασκείται, «δεν βγαίνει», είναι αδιέξοδη.
Είναι ουτοπικό να προσδοκά κανείς ότι το κενό μιας τέτοιας πολιτικής θα καλυφθεί με (από μηχανής Θεό…) τη ρευστότητα που θα δοθεί στην οικονομία με την απόφαση του Eurogroup. Τα κεφάλαια που θα δοθούν στις τράπεζες δεν μπορούν να γίνουν δάνεια. Θα ενισχύσουν την κεφαλαιακή επάρκειά τους. Οι τέσσερις μεγάλες τράπεζες θα λάβουν 25 δισ. ευρώ σε ομόλογα του ΕFSF, τα οποία απαγορεύεται να ρευστοποιήσουν, προκειμένου να μη «σκοτωθεί» η αγορά ομολόγων EFSF. Νέα ρευστότητα μέσω τραπεζών μπορεί να προέλθει:
(α) Από την αποδέσμευση κεφαλαίων από τα έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου. Το καλοκαίρι οι τράπεζες κρατούσαν 10 δισ. σε έντοκα, τώρα είναι υποχρεωμένες να έχουν 18 δισ. ευρώ, ενώ υποτίθεται ότι θα είχαν αποπληρωθεί για όλα και, έτσι, θα είχαν ρευστότητα για νέα δάνεια στον ιδιωτικό τομέα.
(β) Από την επαναφορά καταθέσεων. Για πόσα λεφτά γίνεται λόγος; Από τον Σεπτέμβριο 2009 έως τον Σεπτέμβριο φέτος, έφυγαν 83 δισ. καταθέσεις. Το μεγαλύτερο μέρος τους «κάηκε» – πήγε για πληρωμές υποχρεώσεων, φορολογικών και άλλων. Από τις εκλογές έως σήμερα, οι καταθέσεις αυξήθηκαν 7 δισ. περίπου. Σε ντουλάπια και σεντούκια, υπολογίζεται ότι φυλάσσονται περίπου 20 δισ. ευρώ. Πρακτικά, γι’ αυτά γίνεται λόγος.
Αλλά, το μείζον είναι (κι από αυτό εξαρτώνται τα υπόλοιπα…) να φύγει οριστικά και σταθερά από το τραπέζι το Grexit. Ετσι, θα τονωθεί η οικονομική δραστηριότητα, θα υπάρξει ενδιαφέρον για επενδύσεις. Επιπλέον, και σημαντικό, θα εμπεδωθεί ένα αίσθημα ασφάλειας που θα διευκολύνει και την αλλαγή του πολιτικού σκηνικού, με την απόσυρση του (διε)φθαρμένου και μυωπικού πολιτικού συστήματος.