Τέσσερα κόμματα, πολλά προβλήματα

Σάκης Μουμτζής 25 Σεπ 2015

Καθώς μετά τις εκλογές χαμηλώνουν τα φώτα, αρχίζουμε να βλέπουμε καθαρότερα τη μεγάλη εικόνα. Έτσι, θα πρέπει να σταθούμε ιδιαίτερα στους 763.571 συνέλληνες που απείχαν από τις εκλογές. Μεγάλος ο αριθμός, προκαλεί αστάθεια στο πολιτικό σύστημα, καθώς κανένας δεν μπορεί πλέον να εκτιμήσει τις αντιδράσεις τους και τη συμπεριφορά τους όταν θα υλοποιείται το μνημόνιο. Η αποχή τους δηλώνει στάση αναμονής, αποστασιοποίηση από τους υπάρχοντες κομματικούς σχηματισμούς, αλλά τίποτε δεν αποκλείει την επανενεργοποίησή τους -με οποιαδήποτε μορφή συμμετοχής- αν κρίνουν πως απειλούνται τα συμφέροντά τους.

Κατά τα άλλα, ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε τις εκλογές με απώλεια περίπου 320.000 ψήφων. Οι 155.000 πήγαν στον Λαφαζάνη, αλλά δεν στάθηκαν αρκετές για να εισέλθει το κόμμα του στη Βουλή. Έτσι, η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ αισθάνεται ασφαλής, καθώς δεν υπάρχει στη Βουλή πόλος υποδοχής των πιθανών νέων διαφωνούντων, οι οποίοι βέβαια μετά την αποτυχία της ΛΑΕ θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και επιφυλακτικοί σε παρόμοιο εγχείρημα. Ο πρωθυπουργός φαίνεται πως ελέγχει το εσωκομματικό πεδίο και το μόνο που απομένει είναι επί τέλους να κυβερνήσει. Η άχρωμη κυβέρνηση ισορροπιών που σχημάτισε ελάχιστα περιθώρια αισιοδοξίας αφήνει, ιδιαίτερα σ’ αυτούς που περιμένουν μια αριστερή διαχείριση της καθημερινότητας.

Η Νέα Δημοκρατία δεν ήταν μόνο ο μεγάλος ηττημένος των εκλογών. Φάνηκε πως είναι και χρόνια ασθενής. Η απώλεια περίπου 190.000 ψήφων, με την αποχή στα υψηλότερα επίπεδα στους παραδοσιακά συντηρητικούς νομούς, δημιουργεί προβληματισμούς πολύ πιο σοβαρούς από την εκλογή του νέου αρχηγού. Γιατί αφορά τη φυσιογνωμία της παράταξης, που 41 χρόνια από την ίδρυσή της προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ συντηρητισμού και φιλελευθερισμού. Τα γεγονότα τρέχουν, εκλογές γίνονται και η Νέα Δημοκρατία χάνει. Από τις εκλογές του 2009 ως τις τελευταίες έχασε 800.000 ψήφους. Ένα ολόκληρο κόμμα. Η ανάκαμψή της είναι δύσκολη, γιατί το στελεχιακό της δυναμικό είναι και κουρασμένο και φθαρμένο.

Το ΠΑΣΟΚ της Φώφης με τη Δημοκρατική Συμπαράταξη κινήθηκε αξιοπρεπώς. Αρκετά κάτω από τις 457.573 ψήφους της Ελιάς των ευρωεκλογών, αλλά αισθητά πάνω από τις 283.482 ψήφους των εκλογών του Ιανουαρίου. Βέβαια, στις προχθεσινές εκλογές δεν συμμετείχε το κόμμα του Γιώργου Παπανδρέου και ένας σημαντικός αριθμός στελεχών του στήριξε τη Δημοκρατική Συμπαράταξη, στην οποία βέβαια πρέπει να συναθροίσουμε και ό,τι έφερε το ήμισυ της ΔΗΜΑΡ. Το μεγάλο στοίχημα για την κεντροαριστερά είναι αν το ΠΑΣΟΚ θα περιχαρακωθεί επιδιώκοντας την ανασυγκρότησή του με όρους της δεκαετίας του ’80 ή αν θα προχωρήσει σε τολμηρές πρωτοβουλίες για την ενοποίηση των διάσπαρτων σοσιαλδημοκρατικών δυνάμεων.

Σε αυτό ίσως συμβάλει και η στρατηγική ήττα του Ποταμιού. Με λόγο αμφίσημο και ως εκ τούτου δυσνόητο στον μέσο ψηφοφόρο, χωρίς οργανωτική δομή και με έντονο το στοιχείο του ελιτισμού, το Ποτάμι και ο Σταύρος Θεοδωράκης πρέπει να αποφασίσουν με ποιους θα πάνε. Με την κεντροαριστερά ή με τους φιλελεύθερους της Δράσης; Η κατάληξη του εγχειρήματος του Ποταμιού φαίνεται φυσιολογική, καθώς αυτό οικοδομήθηκε πάνω σε μια αντίφαση -αγάπη με τον Τσίπρα, πόλεμος με τον ΣΥΡΙΖΑ- και πάνω σε ένα δίλημμα -παλιό ή νέο- που του το έκλεψε τις τελευταίες μέρες ο Αλέξης και το “πούλησε” καλύτερα.
Τις εκλογικές επιδόσεις των άλλων κομμάτων θα τις σχολιάσω προσεχώς.