Το τέλος των ψευδαισθήσεων

Νίκος Μπίστης 14 Μαρ 2021

Πηγή: Εποχή


Για τις 27 με 29 Απριλίου έχει προγραμματιστεί η άτυπη πενταμερής συνάντηση για το Κυπριακό . Ο Γκουτιέρες προφανώς δεν συγκαλεί την πενταμερή για να επισημοποιήσει την διχοτόμηση αλλά για μια ύστατη προσπάθεια για λύση. . Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του , "ο σκοπός της συνάντησης θα είναι να προσδιοριστεί αν υπάρχει κοινό έδαφος για να διαπραγματευτούν τα μέρη μια διαρκή λύση του κυπριακού προβλήματος, εντός ενός προβλεπτού ορίζοντα". Αυτά στην διπλωματική γλώσσα . Σε πρακτική μετάφραση σημαίνουν ότι ο ΟΗΕ αυτή την φορά δεν θα δεχθεί μακρόσυρτες διαδικασίες. Αφού αυτός που λογικά έπρεπε να επείγεται - η ελληνοκυπριακή πλευρά- σταθερά κωλυσιεργεί πιστεύοντας παραδόξως ότι ο χρόνος τρέχει υπέρ του , δεν υπάρχει λόγος παράτασης της εκκρεμότητας.

Ποτέ άλλοτε στην Ιστορία του κυπριακού δεν ήταν τόσο κοντά η μετατροπή της de facto διχοτόμησης επί του εδάφους σε de jure με αναγνώριση δυο κρατών. Η κυπριακή πλευρά πηγαίνει στην πενταμερή με την ανομολόγητη ελπίδα ότι Τουρκία και Τουρκοκύπριοι θα μείνουν αμετακίνητοι στην αρχική τους θέση για απόρριψη της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας( ΔΔΟ) έτσι ώστε αφορολόγητα να μπορεί ο Νίκος Αναστασιάδης ,μετά σιωπή τεσσάρων ετών , να ομνύει πάλι στην ΔΔΟ χωρίς όμως και να υποχρεωθεί να δεσμευτεί για την πεμπτουσία της που είναι η πολιτική ισότητα των δυο κοινοτήτων. Επειδή όμως η γεωπολιτικά ενισχυμένη Τουρκία δεν έχει λόγο να χάσει στο blame game και επειδή και στο παρελθόν με το σχέδιο Ανάν επέδειξε ευλυγισία , θεωρώ εξαιρετικά πιθανό ο Πρόεδρος Αναστασιάδης να βρεθεί μπροστά σε μια κατάσταση ανάλογη με αυτήν που αντιμετώπισε στο Κρανς Μοντανά. Και αυτή την φορά αν φύγει άπρακτος , το ναυάγιο θα είναι τελειωτικό .

Συνειδητοποιώντας το απόλυτο αδιέξοδο , οι ηγέτες των δύο μεγαλυτέρων κομμάτων της Κύπρου , ο Αβερωφ Νεοφύτου του ΔΗΣΥ και ο Άνδρος Κυπριανού του ΑΚΕΛ συμφώνησαν σε κοινό πλαίσιο επίλυσης με βάση την ΔΔΟ , συμβατό με το πλαίσιο Γκουτιέρες . Αποτελεί σημαντική κίνηση αλλά ο Νίκος Αναστασιάδης και οι απορριπτικοί υποστηρικτές της θεωρίας ότι « η καλύτερη λύση είναι η μη λύση» είναι βέβαιο ότι θα αντιδράσουν.Και όμως την δεκαετία του 2010 με την ανακάλυψη κοιτάσματος και την εκδήλωση ενδιαφέροντος από μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες δόθηκε ένα ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί στην Κύπρο ,ώστε να επιλύσει με αξιοπρέπεια το εθνικό της πρόβλημα. Και αυτό γιατί ενώ η πιο συμφέρουσα λύση για τον αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου οδηγούσε στην Τουρκία, δεν μπορούσε να προωθηθεί γιατί ανάμεσα στα κοιτάσματα και την Τουρκία παρεμβάλλετο η Κύπρος με άλυτο το κυπριακό πρόβλημα. Ο πιθανός ενεργειακός πλούτος μπορούσε να γίνει καταλύτης επίλυσης του κυπριακού και να λειτουργήσει παράλληλα θετικά και για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Όμως η ελληνοκυπριακή ηγεσία κινήθηκε στην ανάποδη πορεία. Τορπίλισε τις συνομιλίες για το Κυπριακό , αδιαφόρησε για λύση με βάση ΔΔΟ ,εγκατέλειψε τον πιο σοβαρό συνομιλητή που είχε βρει στο πρόσωπο του Μουσταφά Ακκιντζί και προέταξε την διπλωματία των εξορύξεων . Με την φαντασίωση ότι γίνεται μέρος ενός σταθερού και ισχυρού αντιτουρκικού συνασπισμού, επένδυσε αποκλειστικά στις λεγόμενες τριμερείς συνεργασίες με την Αίγυπτο και το Ισραήλ. Απότοκος αυτής της πολιτικής ήταν το project του αγωγού EastMed με χάραξη Ισραήλ , Κύπρος, Κρήτη , Πελοπόννησος. Ήδη από την αρχή είχε αμφισβητηθεί η βιωσιμότητα του έργου και το όλο εγχείρημα θεωρήθηκε ανεφάρμοστο, τόσο οικονομικά, όσο και τεχνικά.

Σήμερα το κόστος του φυσικού αερίου είναι στα 5 δολλάρια και μέσω του EastMed , σε σημερινές τιμές θα υπερβαίνει τα 8 δολλάρια. Οι νέοι περιβαλλοντικοί σχεδιασμοί και αποφάσεις της ΕΕ τον έχουν θέσει ήδη εκτός προοπτικής. Σήμερα ο αγωγός είναι νεκρός, οι εξορύξεις στην κυπριακή ΑΟΖ έχουν σταματήσει και τα συμβαλλόμενα μέρη έχουν αρχίσει να διαπραγματεύονται για τα επι μέρους εθνικά τους συμφέροντα άλλες λύσεις, είτε μεταξύ τους είτε ακόμα και με την Τουρκία . Η Κύπρος είναι προφανές ότι σε οποιαδήποτε λύση παρακάμπτεται και ήδη είναι φανερές οι τριβές ανάμεσα στην Αθήνα και την Λευκωσία. Η «παρεξήγηση με την Αίγυπτο για ένα τεχνικό θέμα» όπως το παρουσίασε η ελληνική πλευρά , ανέδειξε και άλλα προβλήματα, όπως την άρνηση και άλλων πέραν της Τουρκίας να δεχθούν ότι ένα μικρό νησί όπως το Καστελοριζο θα έχει πλήρη επήρεια .Όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα εμμονή στον EastMed και πομφόλυγες ως προς το Κυπριακό δεν θα ευδοκιμήσουν. Δεν επιτρέπονται άλλες ψευδαισθήσεις.

Θα ήταν ευχής έργο όπως έγινε στην Κύπρο - δυστυχώς την τελευταία στιγμή και μετά το προφανές φιάσκο - τα δυο μεγάλα κόμματα , η ΝΔ και ο ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία να συνεννοηθούν για τα κεντρικά ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Να θεωρήσουν και πολιτικά νεκρό τον Eastmed, να ενθαρρύνουν πιεστικά τον Αναστασιάδη να προσέλθει στην πενταμερή διατεθειμένος να συμφωνήσει στο ζήτημα της πολιτικής ισότητας και να στηρίξουν τις διερευνητικές επαφές Ελλάδας και Τουρκίας που προχωράνε κανονικά στις 15 Μαρτίου παρά τις περί του αντιθέτου προβλέψεις και κρυφές επιθυμίες ορισμένων. Θέλω να πιστεύω ότι η εξέλιξη της Συμφωνίας των Πρεσπών θα πρέπει να έχει κάνει την ΝΔ σοφότερη. Επειδή οι Ελληνοτουρκικές σχέσεις και το Κυπριακό είναι πολύ πιο σημαντικά ως προς τις επιπτώσεις από . το Μακεδονικό , δεν πρέπει να αφεθεί έδαφος στους γνωστούς υπερπατριώτες εθνικιστές κάθε χρώματος να φανατίσουν και πάλι την κοινή γνώμη .