Μπορούσαμε να αποφύγουμε τα συγκεκριμένα μέτρα του πακέτου των 11,5 δισ., που κινούνται στην ίδια λογική με τα προηγούμενα; Η απάντηση είναι καταφατική, αν είχαμε αντιμετωπίσει τη φοροδιαφυγή, την εισφοροδιαφυγή, είχαμε αναδιαρθρώσει το κράτος και είχαν προχωρήσει οι μεταρρυθμίσεις και οι αποκρατικοποιήσεις.
Στον βαθμό που αυτά δεν είχαν προηγηθεί -ήδη κοντεύουμε να κλείσουμε τρία χρόνια από το τέλος του 2009- η αναγκαία δημοσιονομική προσαρμογή της χώρας δεν μπορούσε και δεν μπορεί να γίνει με δίκαιη κατανομή βαρών και θυσιών. Λειτουργεί δυστυχώς ο… «πάγκος του Προκρούστη». Το πολύ πολύ, το πολιτικό και κοινωνικό «κατενάτσιο» να αποτρέψει κάποια λίγα πράγματα.
Και η «συνταγή» των νέων υπό (τελική) διαμόρφωση μέτρων κινείται στη λογική των οριζόντιων περικοπών (μείωση μισθών, συντάξεων και κοινωνικών παροχών) και η έντονη υφεσιακή τους λειτουργία, με ό,τι συνεπάγεται αυτό για την πραγματική οικονομία και την ανεργία, είναι δεδομένη.
Γίνεται πάλι, μια άδικη αναδιανομή εισοδημάτων εις βάρος μιας πλειοψηφίας μισθωτών και συνταξιούχων, που και φορολογούνται σκληρά και οι απολαβές τους με βάση το κόστος ζωής (που παραμένει αδικαιολόγητα υψηλό) είναι χαμηλές.
Εάν τα «μέτρα» είναι αυτά που διαβάζουμε στο ρεπορτάζ -και προφανώς αυτά περίπου είναι- πρέπει επειγόντως να «ισορροπηθούν» μέσα από ένα ευρύτερο περιβάλλον εθνικού σχεδιασμού (καταπολέμηση φοροδιαφυγής, μείωση τιμών, διασφάλιση ρευστότητας, διευκολύνσεις στα δάνεια, μεταρρυθμίσεις κ.λπ.), με παράλληλη ευρωπαϊκή βοήθεια (ευρύτεροι χρόνοι, μεταφορά αναπτυξιακών πόρων, αναδιάρθρωση του επίσημου χρέους κ.λπ.), στο πλαίσιο μιας μεγαλύτερης ευρωπαϊκής αναθεώρησης. Χωρίς αυτό το ευρύτερο περιβάλλον, τα νέα μέτρα θα λειτουργήσουν απολύτως απορρυθμιστικά και αποσταθεροποιητικά.
Η κυβέρνηση και τα κόμματα που τη στηρίζουν οφείλουν να «σταθεροποιήσουν» το κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο της χώρας, που έχει μεταβληθεί σε «κινούμενη άμμο».
Δεν μπορεί να συνεχίζεται… αενάως η μείωση μισθών και συντάξεων και η απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων.
Δεν μπορεί να αμφισβητείται συνεχώς η παραμονή της χώρας στο ευρώ από τους εταίρους – δανειστές μας. Και δεν μπορεί ν’ ακούμε συνεχώς περί βοήθειας για ανάπτυξη, αλλά να μην τη βλέπουμε!
Διαφορετικά το εγχείρημα της διάσωσης της χώρας εκφυλίζεται σε μια «ρητορεία» χωρίς πειθώ. Υπάρχουν πολλά «κακώς κείμενα» που πρέπει να διορθωθούν.
Προσπάθεια γίνεται και οφείλουμε να μην τη μηδενίζουμε. Πάντως προς το παρόν σοβαρό και ρεαλιστικό σχέδιο εξόδου από την κρίση δεν βλέπουμε…
Είναι γνωστό σε όλους τους έγκυρους τεχνοκράτες, αναλυτές και πολιτικούς ότι το «πρόγραμμα» της Ελλάδας χωρίς επιπλέον «παρεμβάσεις» δεν βγαίνει εύκολα, ακόμα κι αν το ακολουθήσουμε πιστά, γιατί στηρίχθηκε εξαρχής σε «φιλόδοξα» ή λάθος δεδομένα, που δεν επαληθεύτηκαν. Αυτό δίνει στη συζήτηση «περί εξόδου» κι ένα πραγματικό έδαφος ανάπτυξης…
Τελικά, η ευρωπαϊκή απόφαση θα είναι πολιτική, αλλά όχι ανεξάρτητη από τη γενικότερη αξιοπιστία που θα εκπέμψει η χώρα.
Θα «σταθμίσουν» από κοινού, «αξιοπιστία και συνέπειες», ενώ ενεργό ρόλο θα παίξουν και οι τάσεις της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης. Σε κάθε περίπτωση για τους Ευρωπαίους εταίρους το ελληνικό πρόβλημα εξελίσσεται δυστυχώς σε μια «στάθμιση» θετικών και αρνητικών δεδομένων. Είναι δύσκολη υπόθεση. Θα το σκεφτούν πολύ να διακινδυνεύσουν το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Δυστυχώς όμως, έχουμε μπει σ’ ένα «πρόβλημα» με πολλούς και ανεξέλεγκτους παράγοντες…
* Δημοσιεύτηκε στο «Έθνος της Κυριακής» στις 2/9/2012