Αν σας αρέσει η Ιστορία υπάρχουν ημέρες που το «Σαν σήμερα» μας ενημερώνει για άγνωστα και αδιάφορα για εμάς γεγονότα. Υπάρχουν όμως και άλλες που τα γεγονότα μας αγγίζουν άμεσα. Μια τέτοια ημέρα είναι και η 8η Μαΐου.
«Οι κάτωθι υπογεγραμμένοι, ενεργώντας εξ ονόματος της Γερμανικής Ανώτατης Διοίκησης, συμφωνούμε με την άνευ όρων παράδοση όλων των ενόπλων δυνάμεων μας κατά ξηρά, θάλασσα και αέρα, προς την Ανώτατη Διοίκηση του Κόκκινου Στρατού και ταυτόχρονα προς την Ανώτατη Διοίκηση των συμμαχικών εκστρατευτικών δυνάμεων».
Ήταν το πρώτο άρθρο της Πράξης Συνθηκολόγησης της Ναζιστικής Γερμανίας στις 8 Μαΐου 1945.
Όμως πέρα από την λήξη του Β Παγκοσμίου Πολέμου που είναι το σημαντικότερο γεγονός της ημέρας, υπάρχουν και άλλα που αφορούν εμάς και την Ιστορία μας και φυσικά τις διαφορετικές αναγνώσεις της.
Το ιστορικό αφήγημα που έχουμε πλάσει στο μυαλό μας είναι εκείνο που μας ωθεί ή μας αποτρέπει από μοιραίες ενέργειες. Βλέπετε η ιστορία μπορεί να μας διδάξει, αρκεί να αποφύγουμε την εύκολη και βολική ανάγνωση. Δυστυχώς στο σχολείο αυτό ήταν ο κανόνας.
Διαβάζουμε πως την 8η Μαΐου 1821 γίνεται η μάχη στο Χάνι της Γραβιάς, όπου ο Οδυσσέας Ανδρούτσος με 120 άνδρες αντιμετώπισε στρατό 9000 ανδρών υπό τον Ομέρ Βρυώνη. Παρόλο που σαν στρατιωτικό γεγονός δεν ήταν σημαντικό, ήταν μια εμβληματική νίκη των Ελλήνων που έχασαν μόνο 6 άνδρες ενώ οι Τούρκοι υπερπολλαπλάσιους.
Έπαιξε σημαντικό ψυχολογικό ρόλο οδηγώντας τον Ομέρ Βρυώνη σε μια αναβολή ενεργειών λίγων ημερών που έδωσε πολύτιμο χρόνο στην νεαρή Επανάσταση στην Πελοπόννησο. Πράγματι ο Ανδρούτσος ήταν ήρωας, για το Χάνι της Γραβιάς τον θυμόμαστε και όχι τις σημαντικές στρατιωτικές νίκες αργότερα. Τέσσερα χρόνια μετά πέθανε βασανιστικά από τα χέρια του οπλαρχηγού Γκούρα στο κάστρο της Ακρόπολης. Βλέπετε παρακολουθώντας τα πρόσωπα και την εξέλιξη των γεγονότων ερχόμαστε αντιμέτωποι με τις άσχημες πλευρές της ιστορίας μας όπως ήταν ο ελληνικός εμφύλιος στα χρόνια της Επανάστασης. Για τις πλευρές αυτές κανένας καθηγητής δεν μας μίλησε στο σχολείο. Θόλωναν το αφήγημα.
Στο ημερολόγιο ακολουθεί ένα άλλο δυσάρεστο γεγονός. Ήταν ο ακατανόητος πόλεμος του 1897 που κατέληξε σε ήττα. Αντιδρώντας στην κήρυξη του πολέμου στις 5 Μαΐου από την Τουρκία που ζητούσε την απόσυρση των ελληνικών δυνάμεων από την Κρήτη, ο ελληνικός στρατός διέσπασε την γραμμή των συνόρων της Θεσσαλίας. Τα πλήθη στην Αθήνα κατευοδώνουν τους Έλληνες στρατιώτες, με την ευχή «στην Κωνσταντινούπολη!». Το όνειρο της Μεγάλης Ιδέας θα το πληρώσουμε ακριβά 25 χρόνια αργότερα.
Τρεις ημέρες μετά την κήρυξη του πολέμου στις 8 Μαΐου υπογράφεται το πρωτόκολλο κατάπαυσης του πυρός. Ο στρατηγός Θεόδωρος Πάγκαλος στα απομνημονεύματά του χαρακτηρίζει τον ελληνικό στρατό ως ένοπλο συρφετό: “Τα στελέχη του πεζικού, εκτός ολίγων, ήσαν τελείως αμαθή και ανίκανα. Η μεγίστη πλειοψηφία των ανωτέρων αξιωματικών απετελείτο από αγαθούς τύπους, των οποίων η στρατιωτική μόρφωσις περιορίζεται στην καταδίωξη ληστών φυγοδίκων και ζωοκλεφτών
Οι συνεπειες της αποκοτιάς αυτής ήταν η επιβολή Διεθνούς Οικονομικού ελέγχου προκειμένου να πληρωθούν οι αποζημιώσεις που ζητούσε η Τουρκία. Εμείς οι μεγαλύτεροι θυμόμαστε το μονοπώλιο στα σπίρτα. Στο σχολείο όμως δεν μάθαμε το λόγο που επεβλήθη. Τα άβολα γεγονότα κρύβονται συστηματικά
Ο Διεθνής Οικονομικός έλεγχος μαζί την Μικρασιατική καταστροφή του 1922 και το κραχ του 1929 την προετοίμασαν το έδαφος για επόμενα εξίσου δραματικά γεγονότα του σημερινού ημερολογίου.
Έτσι το 1932 έχουμε στάση πληρωμών της Ελλάδας, δηλαδή πτώχευση. Το βιοτικό επίπεδο χειροτερεύει δραματικά. Η λαϊκή οργή διογκώνεται. Την περίοδο 1931-1936 το απεργιακό κίνημα φουντώνει. Έτσι στις 8 και 9 Μαΐου του 1936 έχουμε την απεργία των καπνεργατών που πνιίγεται στο αίμα από την κοινοβουλευτική ακόμα κυβέρνηση Μεταξά. Η 4η Αυγούστου θα ακολουθήσει.
Η γοητεία της Ιστορίας συνίσταται στο ότι είναι μια αλληλουχία γεγονότων που συχνά το ένα προοικονομεί το επόμενο. Δυστυχώς όμως την ώρα που η Ιστορία γράφεται δεν μπορούμε να ξέρουμε ποια θα είναι έκβαση.
Το μόνο που μπορούμε να έχουμε είναι η φρόνηση, αν φυσικά έχουμε διδαχτεί από τα λάθη. Αλλιώς θα τα ξανακάνουμε.
Κι έτσι η ιστορία συνεχίζεται με τη δική μας συμμετοχή.
Σχόλιο στην εκπομπή Καθρέφτης του Χρήστου Μιχαηλίδη στo Α΄Πρόγραμμα της ΕΡΤ