Ο Κυρ. Μητσοτάκης και το ρεφορμιστικό πείραμα στην χώρα

Νίκος Γκιώνης 12 Ιουν 2020

Ο σκοπός  αυτού του σημειώματος δεν είναι η απόδοση  ευσήμων στον ΠΘ παρά μόνον η διά του προσώπου του ανάδειξη κάποιων αρχικών εμφανών ή υπογείων ρευμάτων , που αφορούν στην αναδιάταξη των πολιτικών προτεραιοτήτων στον τόπο μας.

Αρχικώς να υπενθυμίσω πως ο όρος ρεφορμισμός στην πολιτική ιδιόλεκτο , εμφανίζεται με τις πρώτες διαταραχές του σοσιαλιστικού κινήματος στο τέλος του 19ου αιώνα. Οι μετέπειτα κομμουνιστές λενινιστές , ήδη από τότε αποκαλούσαν ρεφορμιστές ( και με ειρωνική σημασία ) του μετέπειτα μενσεβίκους και λοιπούς σοσιαλδημοκράτες. Τα χρόνια περνούσαν και ο όρος μεταφέρθηκε στις κυρίαρχες τάσεις εντός των σοσιαλιστικών κομμάτων συνήθως , όπου η αριστερή αντιπροσώπευε πιο ακραίες παραδοχές  για τον εκτατικό ρόλο του Κράτους , σε μια κοινοβουλευτική ελαφρά εκδοχή του Ανατολικού Σοβιετικού μοντέλου. Οι ρεφορμιστές συνήθως μειοψηφούσαν στα κόμματα αυτά , που από ενός σημείου και μετά – αναλόγως της χώρας – γιγάντωναν τις εθνικοποιήσεις πολύ περισσότερο απόσο τα δεδομένα επέτρεπαν. Ο εισοδισμός φυσικά του μοντέλου των εθνικοποιήσεων ως γενικότερης επεκτατικής πολιτικής υιοθετήθηκε και από στιβαρές συντηρητικές παρατάξεις όπως εδώ με τον Καραμανλή της μεταπολίτευσης , που επεχείρησε μερικώς να εφαρμόσει μεταπολεμικές διδαχές του Ντε Γκώλ. Επώνυμοι ρεφορμιστές ήταν εδώ ο Κ.Σημίτης , ο Π.Αυγερινός , η ομάδα του Ευρωκομμουνισμού , αλλού ο Μισέλ Ροκάρ στην Γαλλία , ο Πέπε Γκονζάλεθ στην Ισπανία και πάει λέγοντας.

Στην συνέχεια το πλαίσιο του ρεφορμισμού ξέφυγε από τα στενά πλαίσια ενός κόμματος και διέτρεξε οριζόντια τις κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις υπονοώντας τους λογικούς και οργανωμένους μεταρρυθμιστές , που αναγνώριζαν προβλήματα και λύσεις στις σύγχρονες κοινωνίες υπό το όμμα του στοχευμένου ρεαλισμού και των , κατά περίπτωση , εθνικοκοινωνικών ιεραρχήσεων. Και σιγά σιγά , μιάς και το ζήτημα της αλλαγής του καπιταλισμού εκ των έσω κι όχι βιαίως είχε απαντηθεί , ο ρεφορμισμός έτεινε και συνεχίζει να τείνει προς έναν άλλο επίκαιρο εννοιολογικά  ορισμό , αυτόν του Κέντρου , που ενίοτε εμφανίζεται και αυτόνομα όπως στην τωρινή Γαλλία.

Όλα φυσικά έχουν να κάνουν και με τις υπόγειες ανάγκες των χωρών , που πλέον αποκτούν καθολική ισχύ όταν αναδεικνύονται και επανατοποθετούν το Κράτος σε μια πιο στοχευμένη και σαφώς μικρότερη από τα πρίν  διάδραση.

Στην Ελλάδα περάσαμε μια οξεία και ακατέργαστη φάση του εθνολαϊκισμού για σχεδόν πέντε χρόνια , και μάλιστα σε επικίνδυνα ακραία μορφή για το μεγαλύτερο διάστημα της πενταετίας . Ο εθνολαϊκισμός όποια μορφή κι αν έχει είναι ο μέγας αντίπαλος του ρεφορμισμού δηλαδή του λογικού και καινοτόμου Κέντρου.

Σήμερα τα προγραμματικά αιτήματα που χαρακτηρίζουν τον ελληνικό ρεφορμισμό είναι η ιεράρχηση μεταρρυθμίσεων στο αστικό κράτος και στο κράτος δικαίου , οι ΄΄ έξυπνες τεχνολογίες ΄΄ που ενισχύουν την περιβαλλοντική  αναβάθμιση , η ψηφιοποίηση ως μοχλός της συνεχιζόμενης 4ης  Βιομηχανικής Επανάστασης καθώς επίσης και πρωτίστως ο διαχωρισμός  των εννοιών ..δημόσιο και κρατικό.

Στην συνεχιζόμενη κατάσταση της πανδημίας , παρά την παρούσα ύφεση , αναδείχθηκε ο ισχυρός τόπος του δημόσιου χαρακτήρα της Υγειονομικής  γραμμής σε παραλληλία και ανταγωνισμό με τις ιδιωτικές Υγειονομικές Μονάδες. Φυσικά η πίττα οφείλει να ανήκει στον πρώτο λόγω της μαζικότητας που τον αφορά , ωστόσο η ανακαίνιση  της Πολιτικής Υγείας οφείλει να γίνεται , και , με την παρακολούθηση του Ιδιωτικού και στην ευκταία περίπτωση με συνεργασία δια των ΣΔΙΤ , ανισομερή ασφαλώς πάντως όμως συνεργασία.

Τα ίδια αιτήματα , άσχετα αν γενικότερα δεν πείθει κατά τα εκλογικά και δημοσκοπικά του ποσοστά , δείχνει και το ΚΙΝΑΛ. Μια ένδειξη πως τα παλιότερα δίπολα πλούσιοι – φτωχοί , κεφαλαιοκράτες – εργαζόμενοι ναι μεν ισχύουν αλλά για το κλείσιμο των διαφορών υπάρχουν μοντέλα που ακουμπούν ταυτόχρονα και στις δύο παλιότερες κατηγοριοποιήσεις Δεξιά – Αριστερά.

Για να έλθουμε στον τωρινό ΠΘ πρέπει να διαβούμε την δεκαετία που απέρχεται και τις αντίρροπες δυνάμεις των συγκλίσεων 2010 ..2015 με τις μονομερείς αποκλίσεις παρωχημένου ημισοβιετικού κρατισμού ( στον τραπεζικό τομέα ανεπιτυχώς , επίσης στο νομισματικό το ίδιο , μα και στην Παιδεία όπου δυστυχώς  σημαντικά χαρακτηριστικά του Ν.Διαμαντοπούλου αποδομήθηκαν από την - κατά τα άλλα -αποτελεσματική συγκυβέρνηση ) της περιόδου 2015..2019.

Όπως πάντα αυτοί που παράγουν απροσδόκητα πολιτικά αντανακλαστικά είναι οι μη αναμενόμενοι. Συνέβη με τον Ελ.Βενιζέλο , συνέβη με τον Κ.Καραμανλή τον παλιό , με τον Α.Παπανδρέου , τον Κ.Σημίτη , την απροσδόκητη συνύπαρξη των Α.Σαμαρά – Ευ.Βενιζέλου και τώρα με τον πλέον απροσδόκητο ως συμβάν συγκυρίας , ώσμωσης των προηγουμένων και τύχης Κυρ. Μητσοτάκη.

Ο Κ.Μητσοτάκης τύποις ηγείται ενός  κεντροδεξιού κόμματος , με διάφορες αναμενόμενες τάσεις μέσα του . Ωστόσο είναι το ευθέως ανάλογο είτε του Μακρόν , είτε του Α.Κόστα της Πορτογαλίας. Ο δεύτερος συγκέντρωσε όλο το ρεφορμιστικό πεδίο του Ολάντ , συνεργάτης και υπουργός του οποίου ήταν , καθώς και ανθρώπους του Σαρκοζί που όμως οι αντιλήψεις τους έρεπαν προς την ρεφορμιστική αντίληψη . Ο Κόστα συγκυβερνά με ό, τι αριστερότερο υπάρχει στην χώρα του για να κάνει μια ευρηματική ορθολογική κεντρώα πολιτική. Και κυριαρχεί στις συνειδήσεις ως τέτοιος .

Ο Μητσοτάκης είναι στον αντίποδα του Κόστα καθώς ηγείται πλειοψηφικά ενός δεξιού κόμματος προτάσσοντας , όπως και προηγούμενοι , πολιτικές αφενός  εμπεριστατωμένα δημόσιου χαρακτήρα αφετέρου καινοτομικής αναδιάθρωσης των οικονομικών και περιβαλλοντικών προτεραιοτήτων με κορυφαία πολιτική βούληση , όπως στο ενεργειακό. Κατά συνέπεια δεν είναι παράδοξο που ακολουθείται κριτικά μεν , ουσιαστικότατα δε από παραδοσιακούς ψηφοφόρους της λεγόμενης Κεντροαριστεράς με χαρακτηριστικά μονιμότητας στην θετική τους αποτίμηση. Προσπαθεί δηλαδή ο Μητσοτάκης να κάνει την δουλειά με δεξιό κόμμα ; Ακριβώς ή περίπου ακριβώς. Το ίδιο που κάνουν  και οι προηγουμένως αναφερθέντες.

Ο Μητσοτάκης με αρκετές ως τώρα επιτυχίες διόλου τυχαίες , με παλινδρομήσεις όπως στο Ασφαλιστικό  ή την Παιδεία επίσης διόλου τυχαίες λόγω συγκρούσεων οριζόντια της ελληνικής κοινωνίας  επιχειρεί με αρκετή αποτελεσματικότητα ως τώρα να υλοποιήσει το εμπράγματο πείραμα , οριστικά , του νέου ρεφορμισμού. Του Κέντρου δηλαδή πιο απλά. Κατά συνέπεια η δημοσκοπική κυριαρχία και αποδοχή με οικουμενικά χαρακτηριστικά δεν είναι παρά η αδήριτη ανάγκη της κοινωνίας ενόλω αλλά και των τάξεών της κατά περίσταση να προσκολληθούν με σκαμπανεβάσματα στις πλανητικές διακυβεύσεις για ποιοτικότερη διαβίωση. Δεν είναι με τον Κέινς όπως απλοϊκά λέγεται , ούτε με τον Σμιθ είναι και με τους δύο σοφούς καθώς και με τα μείγματα των θεωριών τους . Ο οικουμενικός ρεφορμισμός μπορεί να διακονείται από όποιον εμφορείται τόσον από αντίληψη όσον κι από πολιτική βούληση. Τώρα το πώς θα είναι αργότερα η κατάσταση , κανείς δεν το γνωρίζει ωστόσο και πάλι ο ρεφορμισμός θα αναζητήσει τον ξενιστή για να κατοικήσει κι αυτός να τον μεταδώσει . Οι ξενιστές όμως διαφέρουν καθώς οι συνθήκες επικαιροποιούνται . Το ζήτημα όμως για την ώρα είναι πως η τωρινή ανάγνωση του ρεφορμισμού έδειξε ως ήρωα του βιβλίου τον Μητσοτάκη , ίσως αύριο άλλον πέρα όμως από το σε ποια παραδοσιακή οικογένεια της Ευρώπης αναφέρεται. Άλλωστε κι ο Μητσοτάκης πήρε την σκυτάλη από τους προηγούμενους κυβερνήτες , που έκαναν μεταρρυθμίσεις σε συνθήκες όμως αφόρητης κομματικής ασφυξίας. Η τύχη και το ρολόι ανέλπιστα έβγαλαν τον Κ.Μ. ως εκλεκτό και μεταιχμιακό τελευταίο αθλητή της σκυταλοδρομίας ανάμεσα στην εποχή που φεύγει και σ΄αυτήν που ιχνηλατείται για το μετά.

Ναι , κατά την γνώμη μου , στην Ελλάδα παίζεται ένα παιχνίδι των ρεφορμιστικών αντιλήψεων , που μας αφορούν όλους και αποζητούν οικουμενικότητες χωρίς να παραγνωρίζονται οι αυθύπαρκτες ιδιότητες των κοινωνικών τάξεων. Όμως αλλιώς επιχειρείται πλέον η επικράτηση της πολιτικής του Κέντρου σάμπως να επιδιώκεται ως αποτέλεσμα η έξυπνη Ελλάδα.