Επανεκλογή Τραμπ: Ζημιογόνες συνέπειες Θα υπάρξουν για Ελλάδα

Παναγιώτης Ιωακειμίδης 06 Φεβ 2024

Το ισχυρό ενδεχόμενο επιστροφής του Ντ. Τραμπ στο Λευκό Οίκο  σχεδόν πανικοβάλλει την Ευρώπη. Αλλά πόσο ανησυχεί  την Ελλάδα ; Και μάλιστα  ένας   Τραμπ που ως προβλέπεται θα είναι πολύ πιο επικίνδυνος από τον προηγούμενο  no 1 (2017-2020). Καθώς εκτιμάται ότι θα είναι πιο σκληρά αποφασιστικός στις επιδιώξεις του τόσο στο εσωτερικό όσο και εξωτερικό μέτωπο/ πολιτική με αφετηρία το  make America great again – MAGA («κάντε την Αμερική μεγάλη ξανά»). Με βάση όμως  την εμπειρία της πρώτης θητείας του  η Ελλάδα μάλλον  δεν θα πρέπει να ανησυχεί τουλάχιστον σε ότι αφορά το διμερές σκέλος των (Ελληνοαμερικανικών) σχέσεων, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η επανεκλογή  δεν θα μας προκαλέσει  συνέπειες . Θα προκαλέσει. Οι Φαινάνσιαλ Τάιμς πάντως  κατατάσσουν την Ελλάδα στις «αισιόδοξες» (sanguine) Ευρωπαϊκές χώρες γύρω από την επανεκλογή Τραμπ με βάση τα όσα είπε πρόσφατα ο πρωθυπουργός στο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός όταν ρωτήθηκε σχετικά.

Στην πρώτη θητεία Τραμπ σημειώθηκε θεαματική ανάπτυξη των Ελληνοαμερικανικών σχέσεων παρά το γεγονός ότι στο μεγαλύτερο μέρος της (2017-2019) στην εξουσία ήταν η Αριστερά/ ΣΥΡΙΖΑ (με σύμπραξη ΑΝΕΛ) η οποία είχε στο παρελθόν ως σύνθημα  το... «φονιάδες των λαών Αμερικάνοι». Τον Οκτώβριο 2017 ο τότε πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας προσκλήθηκε στο Λευκό Οίκο και είχε  ιδιαίτερα φιλική συνάντηση με τον πρόεδρο  Τραμπ  όπου είπε το …Σαιξπηρικό  ότι «μπορεί να μοιάζει (ο Τραμπ) με διάβολο αλλά είναι για το καλό» (sic) και τον προσκάλεσε να επισκεφθεί την Ελλάδα!  Αλλά το σημαντικότερο: στην εν λόγω περίοδο  οι σχέσεις της Ελλάδας - ΗΠΑ απέκτησαν στρατηγικό βάθος. Το 2018 εγκαινιάσθηκε ο στρατηγικός διάλογος (ο 5ος γύρος του οποίου διεξάγεται αυτή την εβδομάδα στην Ουάσιγκτων) και αναπτύχθηκε ευρεία συνεργασία σε τομείς όπως της ενέργειας, , επενδύσεων, τεχνολογίας, μεταφορών ( Αλεξανδρούπολη, κλπ) . Ενώ σε μια χειρονομία υψηλού συμβολισμού οι ΗΠΑ συμμετείχαν στις τριμερείς συναντήσεις Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ (ως το τέταρτο μέλος). Στον τελευταίο χρόνο της θητείας Τραμπ (2020) και με κυβέρνηση ΝΔ στην Ελλάδα ολοκληρώθηκε η ανανέωση της αμυντικής συμφωνίας (MDCA) στο πλαίσιο της οποίας ο υπουργός Εξωτερικών Μ. Πομπέο σε επιστολή του προς τον Έλληνα πρωθυπουργό  παρείχε (ήπιες)  διαβεβαιώσεις ασφαλείας έναντι της Τουρκίας παρά τη στενή προσωπική σχέση Τραμπ – Ερντογάν.

Το περίεργο: υπό Τράμπ  η Ελλάδα άρχισε   να ξαναβλέπει τις ΗΠΑ στο ρόλο της «προστάτιδας δύναμης». Ρόλο που είχε στην περίοδο 1947-1974 και από τον οποίο θέλησε να την  απαλλάξει ο Κ. Καραμανλής (πρεσβύτερος) με την ένταξη της  στην ΕΟΚ/ΕΕ. Χωρίς αμφιβολία, κομβικό ρόλο στην εμβάθυνση των Ελληνοαμερικανικών σχέσεων διαδραμάτισε ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα στην περίοδο 2016-2022 Τζ. Πάιατ και ο υπουργός Εξωτερικών Μ. Πομπέο (2018-2020). Αλλά είτε έτσι είτε αλλιώς, η Ελλάδα εμφανίζεται ως μια... «αγαπημένη χώρα» της διακυβέρνησης Τραμπ.

Θα συνεχισθεί αυτή η στενή προσέγγιση στην ενδεχόμενη νέα διακυβέρνηση Τραμπ; Ουδείς το γνωρίζει, αν και η θεσμική,  στρατηγικού χαρακτήρα Ελληνοαμερικανική σχέση μάλλον θα διατηρηθεί ιδιαίτερα  μετά και τις πρόσφατες αποφάσεις (F-35, κλπ). Ωστόσο ζημιογόνες συνέπειες θα υπάρξουν για την Ελλάδα από την επιστροφή Τράμπ από δύο τουλάχιστον  πηγές: (α) από τις αρνητικές επιπτώσεις που θα έχει η επανεκλογή για την Ευρώπη συνολικά στους τομείς ασφάλειας, εμπορίου, δημοκρατίας, γεωπολιτικής ισορροπίας. Όπως έγινε γνωστό πρόσφατα, ο Ντ. Τραμπ είχε πει το 2020 στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ότι «εάν η Ευρώπη αντιμετωπίσει επίθεση, οι ΗΠΑ δεν θα προστρέξουν σε βοήθειά της»! Θέση που τινάσσει στον αέρα το ΝΑΤΟ (άρθ. 5). Και με τη δεδηλωμένη πρόθεσή του να εγκαταλείψει τη Ουκρανία στη τύχη της, η Ευρώπη αντιλαμβάνεται ότι έχει υπαρξιακό πρόβλημα ασφάλειας να αντιμετωπίσει. Και θα  το κάνει μέσω προώθησης της στρατηγικής αυτονομίας, κυριαρχίας της και ενίσχυσης της πολεμικής της βιομηχανίας  «με ενωσιακή προτίμηση» . Μαζί με την ωμή προστατευτική εμπορική πολιτική και επιθετική πολιτική απέναντι στην Κίνα (de-coupling έναντι de-risking) η Ελλάδα θα πιεσθεί να ευθυγραμμισθεί στενότερα με την ΕΕ με ότι συνεπάγεται,  (β) η δομική αδυναμία/ απροθυμία των ΗΠΑ να λειτουργήσουν αποτελεσματικά ως «προστάτιδα δύναμη» θα επιδεινωθεί με την επανεκλογή Τράμπ. Οι ΗΠΑ δεν  μπορούν από μόνες τους να λύσουν κανένα παγκόσμιο πρόβλημα ή να προλάβουν κρίση – σε Ουκρανία/Ρωσία, Γάζα/Μ. Ανατολή, Κόσσοβο/Σερβία, Ναγκόρνο Καραμπάχ/Αρμενία/Αζερμπαϊτζάν, Συρία/Τουρκία, Υεμένη/Χούθι/Ιράν, Σουδάν, κ.α.,  για να μην αναφερθούμε στις ήττες σε Ιράν, Αφγανιστάν, κλπ.   Αυτό θα  έχει συνέπιες και για  Ελλάδα. Αλλά ευτυχώς μένουμε Ευρώπη….

Πηγή: www.tanea.gr