Νέα εσοδεία σκανδάλων απασχόλησε την επικαιρότητα την εβδομάδα που πέρασε, τα οποία εκδηλώθηκαν σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Ε.Ε., προκαλώντας μια σειρά ερωτημάτων. Είναι οι διαδικασίες διαφάνειας αυτές που επιτρέπουν να αποκαλύπτονται σήμερα ιστορίες, οι οποίες θα έμεναν κουκουλωμένες μέχρι χθες στους σκοτεινούς διαδρόμους της εξουσίας; Είναι οι ευρωπαϊκοί μηχανισμοί εποπτείας αυτοί που επιβάλλουν τη λογοδοσία και τον έλεγχο; Είναι η κοινωνική πίεση αυτή που ενεργοποιεί το πολιτικό σύστημα σε μια διαδικασία αυτοκάθαρσής του; Και εν πάση περιπτώσει, ήταν η ευμάρεια αυτή που ξεχείλωσε συνειδήσεις, λασκάρισε θεσμικά πλαίσια, διαδικασίες και εποπτικούς ελέγχους, ενίσχυσε βουλιμικές τάσεις και τροφοδότησε την αλαζονεία της εξουσίας; Πώς να μην έρθει λοιπόν η κρίση με τέτοια εκτεταμένη διαφθορά στα κέντρα και τα παράκεντρα της ευρωπαϊκής εξουσίας;
Ας δούμε όμως τις πρόσφατες υποθέσεις:
Στη γειτονική Ιταλία, είναι η κατάρρευση της αρχαιότερης τράπεζας (από το 1472), της Σιένας, αυτή που έχει στραπατσάρει στην κατηφόρα της όλο το πολιτικό σύστημα. Η προ τριετίας αγορά παραγώγων και η εν συνεχεία αγορά μιας ισπανικής τράπεζας, ήταν δύο κινήσεις της εν λόγω ιταλικής τράπεζας που της προκάλεσαν ένα παθητικό, της τάξης των 14 δισ.ευρώ, ενδεχομένως εξαιτίας κονδυλίων που χάθηκαν σε μεσάζοντες. Η βοήθεια που τώρα ζητεί από το ιταλικό κράτος ξεσκέπασε την ιστορία, αποκαλύπτοντας ότι η εν λόγω τράπεζα έχει ιστορικούς και στενούς δεσμούς με το Δημοκρατικό Κόμμα, ότι ο Μάριο Μόντι ασφαλώς γνώριζε, αλλά δεν παρενέβη εγκαίρως, ενώ τέλος ότι ο Μπερλουσκόνι είχε λάβει μεγάλα δάνεια από την εν λόγω τράπεζα στη δεκαετία 1970-1980…
Στην παραδιπλανή Ισπανία, το βιογραφικό του βασιλικού γαμπρού (συζύγου της Ινφάντα Χριστίνας) αφαιρέθηκε από την ιστοσελίδα της βασιλικής οικογένειας καθώς προσήχθη στον Εισαγγελέα για μια μεγάλη υπόθεση διαφθοράς! Ο δούκας της Πάλμα μαζί με τον γραμματέα της Ινφάντας κατηγορούνται ότι εμπλέκονται σε μια συμμορία, που καταχράσθηκε μεγάλα ποσά δημοσίου χρήματος μέσω διοργάνωσης αθλητικών γεγονότων.
Στη Σλοβενία, ο (δεξιός) πρωθυπουργός Γιάνεζ Γιάνσα καλείται να παραιτηθεί, καθώς η υπηρεσία δίωξης της φοροδιαφυγής απεκάλυψε ότι είχε παραλείψει να δηλώσει 210.000 ευρώ στο πόθεν έσχες του. Η πίεση για παραίτηση ασκείται ιδιαίτερα από τους συμμάχους του, ο ίδιος αρνείται και προς υποστήριξή του επικαλέστηκε τον Πρόεδρο Βαν Ρομπέι. Στη συνέχεια ενός τηλεφωνήματος για τη διαδοχή Γιουνκέρ, ο κ.Γιάνσα εξέδωσε ανακοίνωση όπου ισχυρίστηκε ότι ο Πρόεδρος της Ε.Ε. του εξέφρασε την «προσωπική του υποστήριξη αναφορικά με τις πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις στη χώρα» προκαλώντας την αντίδραση του Βαν Ρομπέι. «Ο Πρόεδρος δεν αναμειγνύεται σε εσωτερικές υποθέσεις», διαμηνύθηκε.
Στο Βέλγιο, η βασίλισσα Φαβιόλα προκάλεσε το δημόσιο αίσθημα όταν απεκαλύφθη ότι, κρυφά από την κυβέρνηση, δημιούργησε ένα ίδρυμα για να φοροδιαφύγει και να διευθετήσει επίσης τη φοροδιαφυγή των κληρονόμων της! Η κοινωνική κατακραυγή που προκλήθηκε υπαγόρευσε στη Φαβιόλα να υπαναχωρήσει, ενώ νεότερες εξελίξεις αναφέρουν ότι ανακοίνωσε την παραίτησή της από το λειτούργημά της. Ο (σοσιαλιστής) πρωθυπουργός Ντι Ρούπο εξέφρασε την ικανοποίησή του για την «ευαισθησία» της βασίλισσας, δήλωσε όμως πως τα σχέδια της κυβέρνησης να περικόψει την επιχορήγηση της Φαβιόλας και του πρίγκιπα Φιλίππου στα 920.000 ευρω ετησίως (από τα 1.4 εκ.) δεν αλλάζουν.
Στη Γαλλία, η αστυνομική έφοδος στο σπίτι του βαθύπλουτου Μπερνάρ Ταπί και του Στεφάν Ρισάρ (διευθύνοντος συμβούλου της France Telecom, που θήτευσε επίσης ως διευθυντής του γραφείο της Λαγκάρντ όταν αυτή ήτανς υπουργός Οικονομικών), απεκάλυψε ότι η εισαγγελία εγκαλεί την κ.Λαγκάρντ για «κατάχρηση εξουσίας» σε μια υπόθεση αποζημίωσης του επιχειρηματία (κατ΄εντολή διαιτητικού δικαστηρίου) με 430 εκ.ευρώ.
Στην Εσθονία, τέλος, ο εισαγγελέας αναζητεί το νήμα της διαδρομής 10 εκ.δολαρίων, προϊόν φοροδιαφυγής (όπως είχε καταγγείλει ο Ρώσος ακτιβιστής κατά της διαφθοράς Σ.Μαγκνίτσκι, που είχε πεθάνει στα 37 του χρόνια στη φυλακή), τα οποία φαίνεται να ξεπλύθηκαν μέσω 10 διαφορετικών εταιρειών και με μεταβιβάσεις που γίνονταν μέσω του ίντερνετ. Στην έρευνα συμμετέχουν επίσης η Λιθουανία και η Κύπρος.
Η δυσωδία, που ξεχύνεται από τις πολλαπλές εστίες διαφθοράς στις ευρωπαϊκές χώρες, δείχνει ότι το σύστημα ήταν διάτρητο. Ο αντίλογος, που συνήθως διατυπώνεται, λέει ότι «η Ελλάδα ήταν πέραν αυτού – αν στις άλλες χώρες τα κρούσματα αναπτύχθηκαν εκεί όπου λασκάρισαν οι διαδικασίες, στην Ελλάδα δεν υπήρχαν καν διαδικασίες». Αυτό είναι σωστό, ωστόσο στην Ελλάδα υπήρχε πάντα μια ισορροπία που διαμορφωνόταν εκ των πραγμάτων από τα αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα. Όταν τα οικονομικά του 2009 τίναξαν την μπάνκα, η έλλειψη θεσμών και διαδικασιών δεν μπόρεσε να συγκρατήσει το κύμα της κρίσης, που συνάντησε στο διάβα της πεσμένα τραπουλόχαρτα. Κι αν στις άλλες χώρες ήταν η ευμάρεια αυτή που επέτρεψε να λασκάρουν οι εποπτικοί μηχανισμοί, στη δική μας χώρα ήταν η ουσιαστική έλλειψη μιας κουλτούρας μηχανισμών που μετέτρεψε την κοινωνία σε ήρωες της Δέλτα – είναι ο Αστόχαστος, ο Πανουργάκος, ο Ταλαιπωράκης, ο Κακομοιρίδης, ο Κατρακυλάκος, ο Μασκαρόπουλος, ο Αμοιράκος οι άνθρωποι της διπλανής μας πόρτας.