Οι παγκόσμιες ανισότητες

Οντίν Λιναρδάτου 20 Δεκ 2017

Οι ανισότητες είναι απειλή για τη δημοκρατία γράφει σήμερα ο Μάρτιν Βόλφ των Φαϊνάνσιαλ Τάιμς και εξηγεί πως από το 1980 μέχρι το 2016  το 1% των πιο πλούσιων αποκόμισε  το 28% από τη συνολική αύξηση των πραγματικών  εισοδημάτων ενώ το 50% των φτωχών αποκόμισε μόλις το 9%.
Οι αριθμοί αυτοί  αποτυπώνουν τις τεράστιες ανισότητες όχι μόνο μεταξύ των πλούσιων και των φτωχών αλλά και μεταξύ  των χωρών της  Δυτικής Ευρώπης, της Βόρειας Αμερικής και της Ασίας . Στη Δυτική Ευρώπη το 1% αποκόμισε όσα και το 50% ενώ στη Βόρεια Αμερική το 1% όσα το 88%.
Αυτά τα σοκαριστικά στοιχεία που δημοσιεύει το Παγκόσμιο Εργαστήριο για τις Ανισότητες αποδεικνύουν πως τα ποσοστά της οικονομικής ανάπτυξης δεν αποτυπώνουν , κυρίως στην περίπτωση των Ηνωμένων Πολιτειών , την ευημερία των πολιτών.
Από το 1980 και έπειτα οι ανισότητες στα εισοδήματα  αυξήθηκαν ,   με ταχύτατους ρυθμούς στη Βόρεια Αμερική και την Ασία ,  με πιο ήπιους στην Ευρώπη ενώ σταθεροποιήθηκαν σε ένα πολύ υψηλό επίπεδο στη Μέση Ανατολή , στην Υποσαχάρια Αφρική  και στη Βραζιλία.
Η έκθεση δείχνει ακόμα πως μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο το μερίδιο στην αγορά που είχε το 1% των πιο πλούσιων ήταν σχετικά χαμηλό σε όλες τις χώρες της Δύσης . Από τότε όμως κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι , τα πράγματα άλλαξαν και το μερίδιο που έχει τώρα πια στην αγορά το 1% των πιο πλούσιων  έχει αυξηθεί τρομακτικά   , ιδιαίτερα στις αγγλόφωνες χώρες (ΗΠΑ) .  Αντίθετα η αντίστοιχη αύξηση που σημειώθηκε στη Γαλλία , στη Γερμανία και στην Ιταλία είναι πολύ μικρή.
Ο ιστορικός Βάλτερ Σαϊντέλ επισημαίνει πως από τη στιγμή που “ανακαλύφθηκε” η γεωργία  οι ελίτ πετύχαιναν πάντα να αποσπούν  όλα τα πλεονάσματα που παρήγαγε η οικονομία.
Ο Σαϊντέλ εξηγεί πως η εξουσία   δημιουργεί πλούτο και ο πλούτος εξουσία . Μπορεί να σταματήσει κανείς αυτή την εξέλιξη; Ναι λέει ο ιστορικός oι τέσσερις πληγές του κόσμου :
ο πόλεμος , η επανάσταση , η πανούκλα  και η πείνα.
Μπορεί να αναρωτηθεί κανείς τι σχέση έχουν όλα αυτά  με τις σημερινές ανισότητες; Πιο πολλές από ότι μπορεί να φανταστεί κανείς με μία πρώτη ματιά.
Στον 20ο αιώνα οι επαναστάσεις  ( Σοβιετική Ένωση και Κίνα) και οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι  μείωσαν δραματικά τις ανισότητες .
Όταν όμως η ζωή επανήλθε σε φυσιολογικούς ρυθμούς η διαδικασία που περιγράφει ο Σαϊντέλ στο βιβλίο του ( αυτό δηλαδή που συνέβαινε στις αγροτικές κοινωνίες )  κυριάρχησε και πάλι .  Δημιουργήθηκαν νέες ισχυρές ελίτ , απέκτησαν πολιτική δύναμη  και τη χρησιμοποίησαν για  προσωπικό όφελος.
Όσοι αμφιβάλουν για αυτό ας διαβάσουν  προσεκτικά το νέο φορολογικό νόμο που συζητάει τώρα το αμερικανικό κογκρέσο.
Αν λοιπόν δεν συμβεί τώρα κάποια καταστροφή  οι κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες θα συνεχίσουν να αυξάνονται με ραγδαίους ρυθμούς .
Η καταστροφή βέβαια δεν είναι άσκηση πολιτικής για τη μείωση των ανισοτήτων.
Αυτό που πρέπει να καταπολεμήσουμε είναι την “λαϊκίστικη πλουτοκρατία “ και να διασφαλίσουμε την επιβίωση της φιλελεύθερης δημοκρατίας λέει ο αρθρογράφος Μάρτιν Βολφ.
Στόχος μας θα πρέπει να είναι η διάψευση του   ιστορικού  Βάλτερ Σαϊντέλ που ισχυρίζεται ότι οι ανισότητες θα αυξάνονται .
Αν αποτύχουμε να τον διαψεύσουμε τότε οι ανισότητες μπορεί να αποβούν μοιραίες και για την ίδια τη δημοκρατία μας.