Το ζήτημα της (θεσμικής) συμμετοχής της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή άμυνα φαίνεται να οδηγείται σε αδιέξοδο. Η Τουρκία πιθανότατα δεν θα συμμετάσχει άμεσα και θεσμικά στο δανειοδοτικό μηχανισμό SAFE της ΕΕ και ως εκ τούτου οι προϋποθέσεις/ αιρεσιμότητες (άρση casus belli, εγκατάλειψη πολιτικής γκρίζων ζωνών) που έθεσε η Ελλάδα δεν θα ικανοποιηθούν. Η Τουρκία όμως με διμερείς συμφωνίες (ΗΒ, Γερμανία, Ισπανία, Ιταλία, Γαλλία) συμμετέχει στην Ευρωπαϊκή πολεμική βιομηχανία (αγορά Eurofighters, meteor, κλπ.) εμμέσως δηλαδή και στην Ευρωπαϊκή άμυνα χωρίς η Ελλάδα να έχει κανένα λόγο ή ρόλο. Πρόκειται για εξέλιξη που λογικά δεν μπορεί να χαροποιεί την Αθήνα. Η θεσμική συμμετοχή (και πειθαρχία) της Τουρκίας στο σύστημα της ευρωπαϊκής άμυνας( SAFE, κλπ.) μπορεί να είναι πολλαπλώς χρήσιμη για τη χώρα μας στο μέτρο που της προσφέρει δυνατότητες ελέγχου της συμπεριφοράς της. Επομένως έστω στο στάδιο αυτό θα μπορούσε να ξεμπλοκάρει τη συμμετοχή της με τον όρο ότι η ΕΕ αναλαμβάνει την προστασία/εγγύηση των ελληνικών συνόρων (αξιοποιώντας το άρθρο 42,7 της Συνθήκης-ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής) και με συμπερίληψη σχετικής φρασεολογίας στα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Εάν η Τουρκία αποκλεισθεί οριστικά από το SAFE/άμυνα θα δυσκολέψουν περισσότερο τόσο οι προοπτικές επίλυσης του Κυπριακού προβλήματος όσο και οι δυνατότητες βελτίωσης των Ελληνοτουρκικών σχέσεων. Η επίλυση του Κυπριακού στη βάση της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας (ΔΔΟ) αλλά και η πλήρης εξομάλυνση των Ελληνοτουρκικών σχέσεων προϋποθέτουν την «Ευρωπαϊκή ενσωμάτωση» της Τουρκίας τουλάχιστον στις Ευρωπαϊκές διαδικασίες εκείνες που επιτρέπει σήμερα το αμφιλεγόμενο δημοκρατικό σύστημα της χώρας. Στις διαδικασίες αυτές περιλαμβάνονται οι ρυθμίσεις της Ευρωπαϊκής άμυνας (SAFE, PESCO), της αναβάθμισης/ εκσυγχρονισμού της τελωνειακής ένωσης και η διαμόρφωση μιας ειδικής σχέσης με προοπτική στο απώτερο μέλλον το ξεπάγωμα συνολικά της ενταξιακής πορείας της χώρας (εάν και όταν οι πολιτικές προϋποθέσεις το επιτρέψουν - κράτος δικαίου,δημοκρατία). Δεν μπορεί να διαφεύγει ότι η Άγκυρα «αποδέχτηκε» την εκλογή του Τουφάν Ερχουμάν στην Τουρκοκυπριακή κοινότητα με σχεδόν 63% ψηφοφόρων κεντροαριστερής, Ευρωπαϊκής ενωτικής κατεύθυνσης στη λογική της ΔΔΟ. Επομένως δημιουργείται μια νέα προοπτική και μια νέα ελπίδα για λύση ΔΔΟ που θα μπορέσει να προχωρήσει μόνο εάν (και) η Ελληνοκυπριακή πλευρά δείξει σοβαρή πρόθεση να την υπηρετήσει συμβάλλοντας μεταξύ άλλων και στην «Ευρωπαϊκή ενσωμάτωση» της Τουρκίας.
Η ίδια περίπου φιλοσοφία διέπει και τη δυναμική των Ελληνοτουρκικών σχέσεων. Είναι αδύνατο να πετύχουμε πλήρη εξομάλυνση Ελληνοτουρκικών σχέσεων και επίλυση/ακύρωση στο βάθος του χρόνου των προβλημάτων της Ελληνοτουρκικής αντιπαράθεσης με την Τουρκία «έξω από την Ευρώπη», πολύ λιγότερο «απέναντι στην Ευρώπη». Η μεγιστοποίηση επομένως του ελληνικού συμφέροντος επιτάσσει ως πολιτική η Ελλάδα να στοχεύει στην ακύρωση μιας αυτόνομης και θεσμικά ανεξέλεγκτης Τουρκίας στην περιοχή μέσω της συμμετοχής της και τελικά (στο απώτερο μέλλον) “διαφοροποιημένης ένταξής” της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η επιβίωση της δημοκρατίας και ο ρόλος της Τουρκίας ως ειρηνικού παίκτη στην περιοχή εξαρτώνται από την διατήρηση ζωντανής της προοπτικής ένταξής της στην ΕΕ( έστω με ειδικό καθεστώς όπως μάλλον θα ήθελε ο πρόεδρος Ερντογάν). Μια αυτόνομη Τουρκία, αποκομμένη από την Ευρώπη θα λειτουργεί λίγο πολύ ως αυταρχική χώρα, loose canon στη περιοχή με ηγεμονικές φιλοδοξίες. Η “Ευρωπαϊκή Τουρκία” θα πρέπει επομένως να είναι ο πάγιος, διαχρονικός στόχος της πολιτικής μας.
Πηγή: www.tanea.gr