Χωρίς να θέλω να κατονομάσω την προέλευση των προβληματισμών και με σταθερή πεποίθηση της αδιάλειπτης προοπτικής της χώρας εντός της ΕΕ, ως ιδεολογική και πολιτική αναγκαιότητα για ένα πολιτισμένο έθνος που σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις δημοκρατικές αρχές, καταθέτω αυτές τις απλές σκέψεις.
.
Η πρόταση για μη πληρωμή τόκων έναντι των δανείων που έχει πάρει η χώρα -και επί των οποίων έχει διευκολυνθεί με διαγραφή των οφειλόμενων που υπερβαίνει το 50% – αποτελεί άλμα στο κενό. Το γεγονός από μόνο του αποτελεί στάση πληρωμών και ισοδυναμεί με χρεοκοπία. Με δεδομένη την απομόνωσή μας από τις αγορές και την ανάληψη της ευθύνης χρηματοδότησής μας από δημοσιονομικές πηγές κρατών μελών της ΕΕ και του ΔΝΤ, η άρνηση σεβασμού των υποχρεώσεών μας έναντι αυτών, διευρύνει μοναδικά το φάσμα της απομόνωσης. Πέραν των συνεπειών από την άρνηση συνεργασίας με όλα τα αναπτυγμένα κράτη που μετέχουν στην ΕΕ και το ΔΝΤ σε ένα πλαίσιο διαφάνειας και διεθνούς δικαίου, πού θα αναζητήσουμε ερείσματα στήριξης και βοήθειας; Με τι πλαίσιο συνεργασίας και με τι ανταλλάγματα;
.
Η πρόταση για εφαρμογή μέτρων στήριξης της ανάπτυξης με τη χρηματοδότησης της ΕΕ, παράλληλα με την καταγγελία της συμφωνίας με αυτήν, αποτελεί άλμα στο κενό. Πώς είναι δυνατό να αρνιόμαστε τις ευθύνες έναντι των συμφωνιών οικονομικής στήριξης, να καταγγέλλουμε τη σχέση συνεργασίας με την ΕΕ, αλλά στο σκέλος των ευθυνών της ΕΕ έναντι ημών να πιστεύουμε ότι όλα θα συνεχίσουν σαν να μη συμβαίνει τίποτα; Παράλογο.
.
Η πρόταση για κρατικοποιήσεις και ενίσχυση των μονοπωλίων (δημόσιων ή ιδιωτικών), στο πλαίσιο της ΕΕ, αποτελεί άλμα στο κενό. Είναι γνωστό ότι η ΕΕ κανονιστικά προσβλέπει στην απελευθέρωση των αγορών και την καταπολέμηση ολιγοπωλίων και κάθε μορφής εκμετάλλευσης της αγοράς από τυχόν δεσπόζουσα θέση των ισχυρών επιχειρήσεων. Πρόσφατο είναι το παράδειγμα από την άρνηση της ΕΕ, να νομιμοποιήσει τη συγχώνευση της ΟΑ με την Aegean στον κλάδο των αερομεταφορών, ακριβώς γιατί η νέα εταιρεία θα αποκτούσε μερίδιο αγοράς που θα περιόριζε τον ανταγωνισμό και θα δημιουργούσε εμπόδια εισόδου άλλων επιχειρήσεων στον κλάδο. Συνεπώς, η εμμονή σε προτάσεις πολιτικής που εναντιώνονται στις καταστατικές αρχές της ΕΕ, είτε γίνονται στην προοπτική εξόδου μας από αυτήν, είτε αναλαμβάνουν το συνεπαγόμενο κόστος των προστίμων και ποινών.
.
Η πρόταση ανάπτυξης μιας σειράς κοινωνικών προγραμμάτων πέραν αυτών που προβλέπονται στο ενδιάμεσο πρόγραμμα δημοσιονομικής σταθερότητας, χωρίς την πλήρη πρόβλεψη για τις πηγές χρηματοδότησης, αποτελεί άλμα στο κενό. Η ανακοίνωση μέτρων που θα ακυρωθούν από την έλλειψη πόρων θίγει τη φερεγγυότητα του προγράμματος και του φορέα εκπόνησης και οργίζει τους ευελπιστούντες αλλά μη ευεργετηθέντες. Παράδειγμα, πρόταση για το διπλασιασμό του χρόνου διάρκειας της επιδότησης της ανεργίας, που κοστίζει σε μέσα επίπεδα περί τα 2 δις ευρώ το χρόνο (δηλ περί το 1% του ΑΕΠ).
.
Η πρόταση για ευρεία χρήση των εκδόσεων εντόκων γραμματίων του ελληνικού δημοσίου ως πηγή βραχυχρόνιας χρηματοδότησης και κάλυψης των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, αποτελεί άλμα στο κενό. Τη στιγμή που η κρίση εμπιστοσύνης έχει οδηγήσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια μακριά από το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα και οι καταθέσεις έχουν περιοριστεί δραματικά, είναι αφελές να προσβλέπει κάποιος ότι θα επέλθει αιφνίδια αναστροφή και ότι οι δυνάμεις που παράγουν την κρίση εμπιστοσύνης θα εμπνεύσουν την ενδυνάμωσή της και εν τέλει την αγορά εντόκων γραμματίων.
.
Η πρόταση για φορολόγηση των πλουσίων για την κάλυψη των ελλειμμάτων στο τρέχον ή ακόμα και στο αμέσως επόμενο έτος, αποτελεί άλμα στο κενό. Όταν το πρόβλημα επί δεκαετίες είναι η σύλληψη της παραοικονομίας και η εφαρμογή της νομοθεσίας στη συγκέντρωση των φόρων, λόγω της μη ικανότητας του δημόσιου μηχανισμού, αναρωτιέται κανείς τι είναι αυτό που θα συμβεί μέσα σε ελάχιστους μήνες ώστε να τα ανατρέψει όλα αυτά… Μήπως η χρήση νέων κομματικών «πιονέρων» ή «κενταύρων»; Μήπως κάποιο «μαγικό» πληροφορικό σύστημα; Μήπως κάποιο «πνεύμα» που θα οδηγήσει οικειοθελώς τους μετανοημένους φοροφυγάδες στις εφορίες;
.
Την ώρα που η χώρα διανύει τη μεγαλύτερη κρίση μετά τον πόλεμο και τον εμφύλιο, με σωρευμένη μείωση του ΑΕΠ που προσεγγίζει το 20%, την ώρα που οι προδιαγραφές χρωματίζουν με τα μελανότερα χρώματα τις προοπτικές του μέλλοντος και την ανεργία των νέων να εκτινάσσεται πάνω από το 50%, την ώρα που οι συντάξεις κινδυνεύουν και η πρόνοια αποδομείται, την ώρα που η επιχειρηματικότητα έχει εξαφανιστεί και το κράτος αδυνατεί έστω να φαντασθεί το χρονικό σημείο επανάκαμψης των δημόσιων επενδύσεων, κάποιοι επιμένουν σε ακατάσχετες κοινολογίες και ευχάριστες κενολογίες, που συμπλέουν με τον μεταπολιτευτικό αριστερόστροφο και δεξιόστροφο λαϊκισμό.
.
Η «μη αλήθεια» κυριαρχεί για να τροφοδοτεί την ψευδαίσθηση ότι η χρεοκοπία του ελληνικού οικονομικού κοινωνικού και πολιτικού σχηματισμού, είναι αλήθεια μόνο για τους άλλους. Και όμως, είναι αυτή η αλήθεια που πρέπει να ειπωθεί και να καθοδηγήσει τα προγράμματα αλλά και τα πεπραγμένα των κομμάτων, αλλά και το λόγο συνέπειας προς τους πολίτες. Η αλήθεια που λέει ότι ο δρόμος είναι ανηφορικός, κακοτράχαλος, γεμάτος με θυσίες και προσπάθεια. Αλλά ότι θα είναι ένας δρόμος με δίκαιη κατανομή βαρών και ευθυνών, ένας δρόμος ισονομίας και αλληλεγγύης. Κυρίως όμως, ότι είναι ένας δρόμος μεταρρυθμίσεων και αλλαγών που θα μας οδηγήσει, σε ορατό χρόνο, σε μια άλλη Ελλάδα και όχι σε αυτήν που αφήσαμε πίσω ως η πηγή της αποτυχίας και της χρεοκοπίας μας.
.
*Ο Γιάννης Τσαμουργκέλης είναι Διδάκτωρ της Οξφόρδης και Επίκουρος Καθηγητής της Διεθνούς Οικονομικής στο Παν/μιο του Αιγαίου. Έχει διατελέσει ανώτερο διευθυντικό στέλεχος στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Email:i.tsam@aegean.gr