Δεν σταματούν όμως να "σπέρνουν προσδοκίες", με υψηλή όμως ειδίκευση στο να φορτώνουν την διάψευση τους, εκ των υστέρων, όχι στην αναποτελεσματικότητα της πολιτικής τους, αλλά συνήθως, στους προηγούμενους, στην αντιπολίτευση, στη διεθνή συγκυρία και ίσως στη "αδύναμη" μνήμη των πολιτών...
Δεν είναι λίγοι όσοι/ες αποδέχονται άκριτα τις κυβερνητικές δηλώσεις και εξαγγελίες για τη πολιτική στη "μείωση των φόρων".
Είναι όμως δίκαιη αυτή η "μείωση" που προκρίνει η κυβέρνηση; Πολύ δε περισσότερο ανταποκρίνονται, οι πρόσφατες εξαγγελίες για περεταίρω μείωση, στις πραγματικές ανάγκες της οικονομίας και της κοινωνίας μας για δίκαιη και χρηστή φορολόγηση;
Υποστηρίζω και εγώ, μαζί με άλλους, ότι από τη μελέτη των διεθνών δεδομένων, στην Ελλάδα δεν υπάρχει υπερφορολόγηση, αλλά άδικη και στρεβλή για την ανάπτυξη της οικονομίας φορολόγηση. Και ότι το πρόβλημα της χώρας δεν είναι γενικώς κάποιοι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές αλλά η αξιοποίηση των φορολογικών εσόδων για τη χρηματοδότηση ποιοτικών δημόσιων υπηρεσιών, που θα επιταχύνουν την ανάπτυξη. Μια δυναμική οικονομία προϋποθέτει υψηλού επιπέδου δημόσιο σύστημα υγείας, δημόσια εκπαίδευση (από τους βρεφονηπιακούς σταθμούς έως το πανεπιστήμιο), δημόσια επαγγελματική κατάρτιση, δημόσια χρηματοδότηση της έρευνας, δημόσιες υποδομές ("κρίσιμες" όπως τις ονομάζουν στην ΕΕ) κ.ο.κ.
Όλα αυτά κοστίζουν…
Όσοι/ες περιχαρείς αποδέχονται άκριτα ή δηλώνουν ότι θα μειωθούν οι φόροι, δεν κάνουν απλώς λάθος αλλά υπονομεύουν την ίδια τη χώρα και την ανάπτυξή της.
Αυτό που χρειαζόμαστε ως χώρα δεν είναι η μείωση της φορολογίας αλλά μια ριζική μεταρρύθμιση του πιο ταξικού φορολογικού συστήματος σε ολόκληρο τον ΟΟΣΑ, ώστε να προβλεφθούν αφενός μειώσεις κάποιων φόρων συγκεκριμένων κατηγοριών εισοδημάτων αλλά και αφετέρου αυξήσεις των φόρων σε κάποιες άλλες.
Να υπενθυμίσουμε ότι η φορολογία είναι ένα εργαλείο για την ανάπτυξη πολιτικών δημοσίου συμφέροντος, σχετικών υποδομών και υποστήριξης των αδυνάτων κοινωνικών στρωμάτων...
Τα εύκολα συνθήματα, για περιορισμό της φορολογίας, δεν αφορούν στην ανάπτυξη αλλά, όπως από μελέτες και έρευνες φαίνεται τελικά, στην εξυπηρέτηση δομημένων συμφερόντων πλουτοκρατίας και σε μεγάλο βαθμό την ιδεοληπτικού χαρακτήρα στόχευση της αποδυνάμωσης του κράτους...
Αναφερόμαστε στην άμεση φορολογία, μιας και προφανώς υπάρχει ανάγκη περιορισμού της έμμεσης που εκτός από πλέον άδικη είναι και υπερβολική στην μεταξύ τους σχέση.
Δεν είναι τυχαίο πως τα κράτη με την υψηλότερη άμεση φορολόγηση στο κόσμο, έχουν καλύτερο μέσο επίπεδο ζωής από εκείνα με χαμηλό συντελεστή φορολόγησης...
Ούτε είναι, βεβαίως, τυχαίο πως έχουν σταθερό επίπεδο ανάπτυξης, εδώ και δεκαετίες...
Είναι μια μεγάλη συζήτηση που πρέπει να ανοίξει και στη χώρα μας, σε αντιπαράθεση με τις επιφανειακές και συνθηματικές ιαχές των δογματικών της δήθεν ανταγωνιστικής οικονομίας με χαμηλότερους συντελεστές άμεσης φορολογίας...
Όλοι γνωρίζουν ότι η έμμεση φορολογία είναι η πιο άδικη που μπορεί να επιβληθεί, ειδικά για τις ασθενέστερες οικονομικά ομάδες. Η Ελλάδα βασίζεται περισσότερο σε έμμεσους φόρους (π.χ. ΦΠΑ) παρά σε άμεσους (π.χ. φόρος εισοδήματος), σε αντίθεση με τις βόρειες χώρες που χρηματοδοτούν κοινωνικές πολιτικές μέσω άμεσων φόρων (π.χ. Δανία 28,7% του ΑΕΠ από φόρο εισοδήματος). Αυτό οδηγεί σε μικρότερη αναλογικότητα και κοινωνική δικαιοσύνη.
Η υψηλή εξάρτηση από έμμεσους φόρους και η χαμηλή αποτελεσματικότητα στη μείωση της φτώχειας δημιουργούν μια εικόνα όπου οι παροχές δεν ανταποκρίνονται πλήρως στο φορολογικό βάρος.
Είναι πλέον πολλαπλές και επαναλαμβανόμενες ετησίως οι εκθέσεις του ΟΟΣΑ που καταγράφουν τη χώρα μας ότι έχει από τους μικρότερους συντελεστές στα μερίσματα μεταξύ των χωρών του συγκεκριμένου Οργανισμού και ότι μία ενδεχόμενη αύξησή τους θα μπορούσε να οδηγήσει στη μείωση των επιβαρύνσεων της μεσαίας τάξης.
Μια μεσαία τάξη που στη τελευταία του Έκθεση θεωρεί ότι στην Ελλάδα υφίσταται την πιο άδικη φορολογική επιβάρυνση σε βάρος της.
Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία, που προκύπτουν από αυτή την ετήσια έκθεση, για το ύψος των φορολογικών και ασφαλιστικών επιβαρύνσεων στους μέσους μισθούς των εργαζομένων στις χώρες-μέλη του.
Το εισόδημα των εργαζομένων μετά από φόρους αυξήθηκε στην πλειονότητα των χωρών του ΟΟΣΑ το 2024, όχι στην Ελλάδα.
Η φορολογική επιβάρυνση για τους περισσότερους τύπους νοικοκυριών με παιδιά μειώθηκε στην πλειονότητα των χωρών το 2024.
Οι μέσοι μισθοί και τα εισοδήματα μετά φόρων ανέκαμψαν σε πραγματικούς όρους σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ.
Η ελληνική κοινωνία βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε μια φάση που είναι ώριμη να αποφασίσει σε πραγματικά διλλήματα και όχι σε αυτά του αποπροσανατολισμού που επιλέγει η επικοινωνιακή υπεροπλία των μηχανισμών εξουσίας.
Η διαφωνία με την κυβερνητική πολιτική για την προοδευτική φορολόγηση των μερισμάτων και των εσόδων ή την παραμονή στο 5% που υποστηρίζει η Ν.Δ. είναι μια σοβαρή και ουσιαστική πολιτική διαφορά που προσδιορίζει σημαντικές αξιακές αναφορές και μοντέλο διευθέτησης των κοινωνικών αντιθέσεων...
Το επίπεδο φορολόγησης των επιδόσεων μετοχών και μερισμάτων με 5% στην Ελλάδα, είναι ΣΚΑΝΔΑΛΟ...
Η καταγραφή της αντίστοιχης φορολογίας μερισμάτων σε Ευρωπαϊκό Επίπεδο είναι ενδεικτική...
Είναι ανάγκη πλέον η εφαρμογή προοδευτικής κλίμακας στη φορολόγηση...
Όπως αναφέρει σε πρόσφατο άρθρο του ο Κώστας Καλλίτσης στην “Καθημερινή” και στο “KReport” την Κυριακή 27.4.25, «… Σήμερα, το 46,3% των μισθωτών, περίπου 1,1 εκατ. άνθρωποι, παίρνουν μισθό έως 1.000 ευρώ μικτά. Τα 1.000 ευρώ αντιστοιχούν σε 824 καθαρά, από αυτά ο ΦΠΑ αφαιρεί άλλο 24%, δηλαδή 198 ευρώ. Από τα 1.000 ευρώ απομένουν 626/μήνα ή 8.764/χρόνο. Επίσης, 1.000 έως 1.200 ευρώ έχει μισθό το 16,2%, δηλαδή 463 χιλ. μισθωτοί. Τα 1.200 ευρώ μικτά αντιστοιχούν σε 956 ευρώ καθαρά, από αυτά ο ΦΠΑ αφαιρεί 24%, δηλαδή 230 ευρώ. Από τα 1.200 ευρώ απομένουν 726/το μήνα ή 10.304/χρόνο…».
Καταγράφεται δηλαδή μια υπερφορολόγηση στο εισόδημα από τη μισθωτή εργασία: Με συντελεστή 25% το πάνω από 20.000, με 36% το πάνω από 30.000, με 44% το πάνω από 40.000 ευρώ ετήσιο εισόδημα.
Πράγματι κοινωνικός, πολιτικός, οικονομικός και τελικά εθνικός στόχος πρέπει να είναι μια διαδικασία επανεξέτασης του φορολογικού μας συστήματος, ώστε να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις των καιρών μας.
Ιδιαιτέρως στο ζήτημα των έμμεσων φόρων, υπολογίζεται ότι στις χώρες της ΕΕ σε 1 ευρώ που συλλέγεται από άμεσους φόρους αντιστοιχεί 1 ευρώ από έμμεσους. Στην Ελλάδα, σε 1 ευρώ άμεσης φορολογίας αντιστοιχεί 1,8 ευρώ έμμεσης. Είναι η πιο αντιλαϊκή φορολογία, η οποία πλήττει δυσανάλογα τους φτωχότερους και από αυτήν προέρχεται ο όγκος των πληθωριστικών φορολογικών εσόδων.
Με την Ελλάδα να παραμένει στην 3η θέση από το τέλος στην ΕΕ ως προς τις μέσες αποδοχές και στην τελευταία θέση σε αγοραστική δύναμη ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα στοιχεία για τη φορολογική επιβάρυνση στην εργασία που περιλαμβάνονται στη νέα έκθεση του ΟΟΣΑ «Taxing Wages 2025».
Το εισόδημα των εργαζομένων μετά φόρων αυξήθηκε στην πλειονότητα των χωρών μελών του Οργανισμού για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη το 2024 καθώς οι φορολογικοί συντελεστές παρέμειναν σε γενικές γραμμές αμετάβλητοι.
Το φορολογικό σύστημα που έχει διαμορφωθεί στη χώρα, στηρίζει ετεροβαρώς και προνομιακά το πλούτο (τα εισοδήματα εκτός μισθωτής εργασίας) εις βάρος υπέρμετρα των εισοδημάτων από την εργασία.
Σύμφωνα με μελέτη του ΟΟΣΑ είναι το πιο ευνοϊκό για τον πλούτο φορολογικό σύστημα σε όλες τις χώρες μέλη του. Δημοσίευσε δε μια συγκριτική μελέτη, απαντώντας μεταξύ άλλων στο ερώτημα: Αν κάποιος κερδίζει πέντε φορές το μέσο εισόδημα της χώρας του, πόσο υψηλότερο φορολογικό συντελεστή αντιμετωπίζει αν το εισόδημα αυτό προέρχεται από μισθωτή εργασία, σε σύγκριση με πχ μερίσματα; Το Διάγραμμα προέρχεται αυτούσιο από τη μελέτη του ΟΟΣΑ και η χώρα μας κατακτά την πρώτη θέση. Προς όφελος των πλουσίων και του κεφαλαίου φυσικά. Τα διανεμόμενα κέρδη φορολογούνται με τον χαμηλότερο φορολογικό συντελεστή μερισμάτων σε ολόκληρο τον ΟΟΣΑ πλην Λετονίας όπου είναι μηδενικός -ενώ έχει 51% η Ιρλανδία, 44% η Ν. Κορέα, 42% η Δανία, 39% η Βρετανία και ο Καναδάς, αλλά μόλις 5% η Ελλάδα. Και όσο αφορά τη συνολική φορολογία των κερδών, στην Ελλάδα είναι η τέταρτη χαμηλότερη στον ΟΟΣΑ -με 59% στη Ν. Κορέα, 57% στην Ιρλανδία, 55% σε Καναδά και Δανία, 51% στη Γαλλία, 50% στην Γερμανία, ενώ καθ’ ημάς ο μεσοσταθμικός συντελεστής είναι μόλις 25,9%.
Δεν χρειάζονται γενικά μειώσεις φόρων –και τί θα γίνει, άλλωστε, με το κοινωνικό κράτος, τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης και τόσες άλλες ανάγκες; Ριζικές αλλαγές χρειάζονται, για να πάψει το καθ’ ημάς φορολογικό σύστημα να είναι το πιο ευνοϊκό για τον πλούτο σε όλον τον ΟΟΣΑ, σε βάρος της μισθωτής εργασίας, της ανάπτυξης και της δημοκρατίας.
Το επόμενο διάστημα και σε κάθε περίπτωση μέχρι τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, η κυβερνητική πολιτική θα επενδύσει στη λειτουργικότητα των προσδοκιών…
Μια σπορά σχετικών προσδοκιών θα είναι και αυτή της μείωση φόρων, δια πάσαν νόσον…
Υπάρχει ο κίνδυνος σε αυτόν το λαϊκισμό να ακολουθήσουν και τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Δηλαδή να αβαντάρουν το επικοινωνιακό αφήγημα για την ανάγκη μείωσης της φορολογικής επιβάρυνσης της «μεσαίας τάξης». Γνωρίζουμε όμως πλέον ότι θα αφορά την περεταίρω ενίσχυση της φοροαποφυγής της πλουτοκρατίας, συνθήκη που πάλι θα πληρώσει η «μεσαία τάξη».
Η μείωση των φόρων χρησιμοποιείται ως πανάκεια για κάθε πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας, από την επίτευξη υψηλών ρυθμών ανάπτυξης ως την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της εισφοροδιαφυγής.
Να το πούμε καθαρά όσο και αν σήμερα δύσκολα μπορείς να ακουστείς... Το πρόβλημα δεν είναι το ύψος της φορολογίας, αλλά η κατανομή του φορολογικού βάρους... και να εκφράσουμε τη διαφωνία μας με όσους υποστηρίζουν, την απλουστευτική άποψη, ότι μια δραστική μείωση των φόρων θα απογειώσει την οικονομία...
Η άποψη, που προβάλλεται συχνά, ότι το βασικό πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας είναι η υψηλή φορολογία και ότι μια δραστική μείωσή της θα ήταν ικανή συνθήκη για να εκτινάξει τους ρυθμούς ανάπτυξης, δεν μπορεί να τεκμηριωθεί από πουθενά. Η διεθνής εμπειρία, εφαρμογής τέτοιων πολιτικών, έχει δείξει μόνο βραχυπρόθεσμα οφέλη και αυτά για επιμέρους κοινωνικές ομάδες. Μεσοπρόθεσμα, οι συνέπειες ήταν ιδιαίτερα αρνητικές, με διεύρυνση των ανισοτήτων και δημοσιονομική αστάθεια.
Πράγματι πρόκειται για υπεραπλούστευση. Προφανώς και η επιχειρηματική τάξη, ευλόγως, θα υποστηρίξει ότι η υψηλή φορολογία αποτελεί αντικίνητρο για την όποια επενδυτική τους επιλογή. Δεν θυμάμαι όμως κανέναν από τους διεθνείς αλλά και εθνικούς επενδυτές, που πράγματι έχουν κάνει επιλογή επένδυσης στη χώρα, να είχαν θέσει θέμα ύψους φορολογικής κλίμακας… Θέμα μόνον σταθερού φορολογικού πλαισίου, πράγματι και λογικά, προέταξαν.
Ούτε την COSCO, ούτε η Αμερικανική Onex Shipyards για την αγορά και επαναλειτουργία του Νεώριο της Σύρου, ούτε για τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά και Ελευσίνας, ούτε η Fraport Greece για τη λειτουργία, τη διαχείριση, την ανάπτυξη και τη συντήρηση των 14 περιφερειακών αεροδρομίων στην Ελλάδα, ούτε η επένδυση για το Costa Navarino και άλλα πολλά παραδείγματα, σταμάτησαν τον επενδυτικό τους σχεδιασμό για το υψηλό επίπεδο των φόρων.
Η υποστήριξη της ιδέας ότι με τη μείωση των φόρων, οι εξοικονομούμενοι ιδιωτικοί πόροι θα προσανατολιστούν σε επενδύσεις είναι απλώς αμφιλεγόμενη.
Οι εξαγγελίες του πρωθυπουργού στη διεθνή έκθεση της Θεσ/νικης, αν αφορούν στη μείωση φόρων, θα αποτελούν, σε κάθε περίπτωση, μια ακόμη πολιτική μεταφοράς πλούτου προς τις υψηλότερες εισοδηματικές τάξεις.
Προς τούτο θα είχε ενδιαφέρον μια ποσοτική προσέγγιση της κυβέρνησης, για την επίδραση της δηλωθείσας φορομειώσεως στις επιχειρήσεις, στο επίπεδο και ποιο, της αναπτυξιακής της στόχευσης και σε συνάφεια με τον προβλεπόμενο από την ίδια χρόνο…
Έτσι θα μπορούμε στις εξαγγελίες του πρωθυπουργού μας, εξ’ αφορμής των εγκαινίων των σχετικών διεθνών εκθέσεων Θεσ/νικης, να κάνουμε τον απολογισμό της επιβεβαίωσης ή διάψευσης.
Όπως συνήθως, θα επενδύσουν σε ένα αφήγημα, πάλι με προσδοκίες, ότι θα συσσωρευτεί αφενός αρκετό κεφάλαιο για επένδυση και αφετέρου ότι θα προσελκυσθούν Ξένες Άμεσες Επενδύσεις (ΞΑΕ), πράγματα τα οποία μένει να κριθούν στα πάλι σε μερικά χρόνια, όπου θα έχει πληρωθεί ήδη ο λογαριασμός...
Η χαμηλή φορολογία όμως, όσο γνωρίζουμε από τη διεθνή βιβλιογραφία, δεν αποτελεί τον καθοριστικό παράγοντα προσέλκυσης ΞΑΕ ξένες άμεσες επενδύσεις.
Δεν έχει προκύψει, δηλαδή διεθνώς, κάποια προφανής συσχέτιση μεταξύ προσέλκυσης ΞΑΕ και φορολογικού συντελεστή.
Για παράδειγμα πολλές είναι οι χώρες με πολύ μεγάλο φορολογικό συντελεστή αλλά ταυτοχρόνως και υψηλό % ΞΑΕ ως προς το ΑΕΠ τους, όπως όμως έχουμε και χώρες με ακριβώς το αντίθετο.
Η ιδέα ότι αν απελευθερωθούν πόροι από τους φόρους η οικονομία θα αρχίσει μόνη της να πετάει, είναι εξαιρετικά αμφιλεγόμενη.
Έχει όμως ενδιαφέρον ότι αντίστοιχοι πλέον προβληματισμοί αναπτύσσονται τα τελευταία χρόνια σε όλο τον κόσμο, ιδιαιτέρως και σε χώρες κατ’ εξοχήν φιλελεύθερες (τουλάχιστον μέχρι τις αλλαγές στις ΗΠΑ). Ιδιαιτέρως δε που τελευταία στην Αμερική διαμορφώνεται μια ολιγαρχία ακραίου πλούτου, δύναμης και επιρροής που πραγματικά απειλεί ολόκληρη τη δημοκρατία μας, τα βασικά μας δικαιώματα και την ελευθερία του λαού της, είμαστε σίγουροι ότι αυτή η συζήτηση θα διευρυνθεί.
Η αλήθεια βέβαια είναι ότι συνήθως ο ορίζοντας όλων μας και βέβαια των κομμάτων, δεν φτάνει καν την εκλογική τετραετία.
Για τούτο και πολλές φορές η απάντηση στις στρατηγικές προκλήσεις του αύριο είναι καλύτερα το επίδομα και στο χέρι...
Δεν είναι τυχαίο ότι όλες οι «παροχές» της κυβέρνησης έγιναν με την αποδοχή της πλειοψηφίας όλων των κοινωνικών στρωμάτων, χωρίς να βλέπουν ποιος πληρώνει τον λογαριασμό στο τέλος…