Επίμονος πληθωρισμός και ανισότητες

Αντώνης Ζαΐρης 25 Ιουλ 2023

Ο πληθωρισμός επιτρέπει την βίαιη ανακατανομή των εισοδημάτων σε βάρος των ασθενέστερων κοινωνικών τάξεων και ως εκ τούτου διευρύνει το χάσμα ανισοτήτων μεταξύ πλούσιων και φτωχών αφού ο πληθωρισμός των φτωχών είναι κατά πολύ μεγαλύτερος από αυτόν των πλουσίων. Η άνοδος των τιμών εξαιτίας του πληθωρισμού , σε ήδη υπάρχουσες αυξημένες τιμές σε συγκεκριμένους κλάδους προϊόντων διαβίωσης , μεγιστοποιεί τα κέρδη των επιχειρήσεων ενώ από την άλλη αδυνατίζει τα εισοδήματα και κατά συνέπεια την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών.

Εάν ωστόσο περάσουμε από τη θεωρία στην πράξη θα διαπιστώσουμε ότι παρά την αξιοσημείωτη μείωση του πληθωρισμού στο4,1% τον Μάιο από 4,5% τον Απρίλιο και 10,5 τον Μάιο του 2022 (με στοιχεία της Eurostat) ενώ στην Ευρωπαϊκή Ένωση κυμάνθηκε τον ίδιο μήνα στο 6.1% στην κατηγορία τρόφιμα αλκοόλ και καπνός εμφανίζει ισχυρή ανθεκτικότητα στο 12.5% από 13.5% τον Απρίλιο, στην κατηγορία υπηρεσίες στο 5,0%  και στην ενέργεια -1,7% από 2,4% τον Απρίλιο του 2023.

Όσον αφορά τώρα το δομικό πληθυσμό εξαιρουμένων τροφίμων και καυσίμων αυτός τον Μάιο 2023 μειώθηκε στο 5.3% από 5.5%. Το συμπέρασμα είναι ότι παρά τη μείωση του γενικού πληθωρισμού ο δείκτης τιμών καταναλωτή συνεχίζει να είναι υψηλός και ανοίγει ως εκ τούτου ένας διάλογος σχετικά με τη μείωση του συνολικού επιπέδου τιμών και πως αυτό θα επιτευχθεί; Η αλήθεια είναι ότι για να επιτύχουμε πραγματική μείωση και επαναφορά στα πρότερα επίπεδα τιμών θα πρέπει ο ρυθμός πληθωρισμού να μηδενίσει και βεβαίως αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο. Οι χρόνιες διαρθρωτικές αδυναμίες και παθογένειες της ελληνικής οικονομίας αλλά και  τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα συνιστούν αποτρεπτικούς παράγοντες επίλυσης του προβλήματος. Παρά τις επαναλαμβανόμενες από την άλλη αυξήσεις των  επιτοκίων από την Fed για τιθάσευση του πληθωρισμού οι φόβοι για τα  επίμονα χαρακτηριστικά αυτού του τύπου  πληθωρισμού είναι υπαρκτοί. Είναι βέβαιο ότι η επισταμένη μελέτη συνολικά της αγοράς εργασίας και της οικονομικής δραστηριότητας που συντελείται στη χώρα μας θα βοηθούσε σημαντικά στην απάλυνση της δύσκολης αυτής πληθωριστικής εξίσωσης.

Στην αντιμετώπιση βεβαίως του πληθωριστικού φαινομένου διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο και δύο άλλοι σημαντικοί παράγοντες: Αφενός, η πτώση της αγοραστικής ζήτησης προϊόντων και υπηρεσιών που είναι πιθανόν να επιφέρει επιπτώσεις στον τζίρο και την κερδοφορία των επιχειρήσεων που με τη σειρά τους θα οδηγήσουν αναγκαστικά σε αναθεώρηση της εμπορικής και τιμολογιακής πολιτικής των επιχειρήσεων λιανικής και αφετέρου , ο έντονος ανταγωνισμός μεταξύ των επιχειρήσεων του ίδιου κλάδου σε επίπεδο τιμών και προσφορών που παρατηρείται καθημερινά στο πεδίο μάχης της λιανικής, κάτι που πιθανολογείται να οδηγήσει σε μείωση των τιμών λόγω απώλειας μεριδίων της αγοράς , ώστε να καταστούν τα προϊόντα ελκυστικότερα στο καταναλωτικό κοινό και συμφερότερα για αγορά σε σχέση με άλλα αντίστοιχων ανταγωνιστριών εταιρειών.