??ΣΥΡΙΖΑ: Ιδεολογία και Προπαγάνδα Ι

Βασίλης Καπετανγιάννης 20 Μαϊ 2019

Ορισμένοι σχολιαστές εξεπλάγησαν από το εύρος των συμβολισμών  στους οποίους ο κ. Τσίπρας καταφεύγει απεγνωσμένα στην τελική ευθεία για τις πολλαπλές κάλπες. Πρωτίστως, βέβαια, ενδιαφέρουν οι εκλογικές επιδόσεις στην Ευρωκάλπη που λογικά, παρά τη χαλαρή σε ένα βαθμό, ψήφο, αναμένεται να αποτελέσει πρόκριμα για τις εθνικές εκλογές. Ο ΣΥΡΙΖΑ, ασπόνδυλος και εξευτελισμένος ιδεολογικά, ηθικά και πολιτικά, ως αρχηγικό στην ουσία κόμμα, έχει ως μόνο σοβαρό πολιτικό κεφάλαιο (asset) τον ίδιο τον κ. Τσίπρα. Αυτόν κατά κόρον και αποκλειστικά σχεδόν χρησιμοποιεί για να ανακάμψει, πέραν των αιματοβαμμένων παροχών που πάντα είχαν και έχουν κάποιο σημαντικό εκλογικό αποτύπωμα το οποίο  δεν πρέπει να παραγνωρίζεται. Μολονότι δεν υπάρχει χρήμα, χρόνος υπάρχει μέχρι τις εθνικές εκλογές για να τινάξει την μπάνκα στον αέρα. Το ακριβές αποτέλεσμα θα το δείξει η κάλπη.

Είναι τόσο γερά εδραιωμένες στη λαϊκή συνείδηση μεγάλου μέρους των πολιτών οι πρακτικές του λαϊκισμού και του παλαιοκομματισμού που ουδείς πολιτικός και κανένα κόμμα δεν τολμά να αντιτάξει ότι η εξαγορά ψήφων ενδέχεται να στοιχήσει και στη χώρα και στα άτομα μια άλλη περίοδο περικοπών και λιτότητας, ένα νέο Μνημόνιο, πέραν αυτού στο οποίο έτσι κι αλλιώς οιωνεί βρισκόμαστε. Η παγίδα του λαϊκισμού και η σχετική προπαγάνδα που τον στηρίζει είναι ασφυκτική. Κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει από τη μέγγενη αυτή, διότι είναι βέβαιο ότι  θα κατηγορηθεί ότι δεν είναι «φίλος του λαού». Κανείς εντός του κομματικού συστήματος δεν τολμά να υποδείξει ότι τέτοιες ακριβώς πρακτικές, που υπερέβησαν κάθε λογικό και οικονομικά ασφαλές όριο, ήταν αυτές που οδήγησαν τη χώρα στη χρεοκοπία. Το ότι τις ίδιες μετέρχεται τώρα ένα κόμμα που αυτοαποκαλείται «ριζοσπαστική Αριστερά» για να διασωθεί από τις επερχόμενες εκλογικές ήττες ουδόλως ενδιαφέρει. Κανείς δεν θέλει να αυτοκτονήσει πολιτικά.

Κατ’ αρχάς, η Εαμική στρατηγική της πολυσυλλεκτικότητας, με ανύπαρκτα φυσικά ποιοτικά κριτήρια, αρκεί να εξυπηρετεί τον στόχο της διεύρυνσης και εκλογικής απήχησης, αποτέλεσε, ψευδώνυμα βέβαια,  μόνιμο χαρακτηριστικό της πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ. Εξ ου και η σημερινή πρακτική του ως ρακοσυλλέκτη, το απίθανο συνονθύλευμα των προθύμων το οποίο εμφανίζουν ως κάποιο ενιαία «προοδευτική συμμαχία», ως τη νέα Κεντροαριστερά». Έγινε, μάλιστα, απόλυτα ανεκτή ακόμα και από τον σκληρό αριστερό του πυρήνα, διότι εξυπηρετούσε (και πιστεύει ότι εξακολουθεί να εξυπηρετεί) τον στόχο της κατάκτησης της εξουσίας και μετέπειτα την παραμονή σε αυτήν με κάθε μέσο. Το Εαμικό πρότυπο εξυπηρετείται θαυμάσια από τις αναφορές στο Βελουχιώτη ως «επίκαιρου» καθώς και σε άλλα εξέχοντα μέλη του αριστερού μαρτυρολογίου. Έχει απήχηση. Αποτελεί μέρος της στρατηγικής του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν έχει καμιά σημασία εάν η χώρα σήμερα δεν έχει καμιά σχέση με την κατοχική Ελλάδα. Εάν δεν βρίσκεται υπό κατοχή και όλα τα συναφή που κανονικά θα έπρεπε να είναι ορατά δια γυμνού οφθαλμού. Στο αριστερό φαντασιακό Πάνθεον ο «προδομένος» Άρης κατέχει περίοπτη θέση, με αντίστοιχο διεθνές πρότυπο τον Τσε. Η Αριστερά, ως ηγεμονεύουσα ιδεολογία στην περίοδο της Μεταπολίτευσης, είχε στον πυρήνα της ανθεκτικά σύμβολα που έχουν ακόμα απήχηση σε ένα ακροατήριο κάθε άλλο παρά αμελητέο.

Ούτε η αναφορά στον Χριστό έγινε τυχαία. Τα βάσανα των Αριστερών συνδέθηκαν πάντα στη λαϊκή φαντασία, λόγω της ολοκληρωτικής προπαγάνδας, με τα βάσανα και τα πάθη του Χριστού. Άλλωστε, η θρησκευτική πεποίθηση περί «αποστολής» και «αυτοθυσίας» για τη «σωτηρία» του κόσμου, η έννοια και η σάρκα του «Μεσσία» δεν διαφέρουν καθόλου από τους ολοκληρωτισμούς και τις ιδεολογίες που τους τρέφουν ως κινήματα και καθεστώτα. Ο μεσσιανισμός μεταδίδει το ίδιο μήνυμα. Κάπου η ανθρωπομορφική «Ιστορία» ψιθυρίζει στο αυτί των εκλεκτών το υπέρτατο καθήκον που έχουν να επιτελέσουν, τον τελικό στόχο που πρέπει να κατακτήσουν. «Μας έλαχε ο κλήρος της Ιστορίας», είπε πρόσφατα ο κ. Τσίπρας. Τα λέει όλα. Οι ευσεβείς πιστοί έχουν ανάγκη να ακούν και να επιβεβαιώνουν συνεχώς την «ιερότητα της αποστολής τους». Ο ντετερμινισμός, η νομοτέλεια περί του αναπόφευκτου στην ιστορική διαδρομή και ανέλιξη των κοινωνικών, είναι ταυτόσημος με τον «κλήρο» πού κάποιο αόρατο χέρι επέλεξε να τραβήξει υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ. Μπορεί τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να έστησαν, δικαίως, πανηγύρι για όλα αυτά. Αλλά, δεν πρέπει να αγνοείται η απήχηση από τα σταυρωτά φισεκλίκια και τους μπερέδες με αστέρες.

Άλλωστε, μολονότι όταν γράφονται οι γραμμές αυτές δεν είναι γνωστή η τύχη της πρωτοφανούς αναίρεσης που άσκησε η Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου σε ομόφωνο Βούλευμα στην υπόθεση παροχής άδειας σε έναν αμετανόητο κατά συρροή δολοφόνο τρομοκράτη, ενδεχόμενη ευνοϊκή νέα απόφαση όχι μόνο θα απαλλάξει τον ΣΥΡΙΖΑ από έναν βραχνά αλλά θα έχει θετικό αντίκτυπο σε μέρος του αριστερού ακροατηρίου. (Φυσικά, κάθε απόφαση θα αποδοθεί στην «ανεξάρτητη» Δικαιοσύνη. Θα απογυμνωθεί από τα πολιτικά της χαρακτηριστικά που αναπόφευκτα φέρει. Στους δρόμους οι «αντεξουσιαστές» θα πανηγυρίζουν ότι κατήγαγαν περιφανή νίκη κατά του κράτους και των κατασταλτικών του μηχανισμών του). Διότι αυτό τρέφει διαφορετική αντίληψη για την τρομοκρατία και τους φορείς της σε σχέση με τις θεσμοθετημένες και συντεταγμένες αντιλήψεις μιας κανονικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Το φαινόμενο της επίκλησης της «αστικής» νομιμότητας, ήτοι των κανόνων που διέπουν τη συντεταγμένη δημοκρατική Πολιτεία, από όσους θέλησαν να τη δολοφονήσουν κι εξακολουθούν να ομνύουν λόγω και έργω στην κατάργησή της αποτελεί μια ακόμη ενδιαφέρουσα, αν και επικίνδυνη, έκφανση του ελληνικού «εξαιρετισμού». Η δημοκρατία ανέχεται και χρηματοδοτεί και τους υβριστές και όσους επιβουλεύονται την κατάργησή της. Θα πρέπει, όμως, και να έχει οργανώσει αποτελεσματικά και την άμυνά της…

Ίσως ο αδιαπέραστος πυρήνας της ολοκληρωτικής ιδεολογίας να ερμηνεύει και το γεγονός ότι λεγόμενη «γνωστική ασυμφωνία», η περίπτωση δηλαδή κατά την οποία οι πεποιθήσεις έρχονται σε σύγκρουση με διάφορα στοιχεία της πραγματικότητας, να μη δημιουργούν τις αναμενόμενες φυσιολογικές ρήξεις και συγκρούσεις όπως σε άλλα άτομα τα οποία δεν εμφορούνται από ακλόνητες ιδέες.  Η δυσάρεστη κατάσταση αποφεύγεται με διάφορες τεχνικές προπαγάνδας, όπως οι επιθέσεις κατά προσώπων (ad hominem), αντί της χρήσης επιχειρημάτων, η προσφυγή στο κύρος και την αυθεντία προπατορικών «ηρώων», ο φόβος που καλλιεργείται συστηματικά (ad nauseam) από την προπαγανδιστική επανάληψη φανταστικών κινδύνων. Οι επικαλύψεις αυτές μειώνουν τη συνειδησιακή και ιδεολογική ένταση και σύγκρουση, διατηρούν το μίσος εναντίον του εχθρού αλώβητο, ενισχύουν την Ανοσία απέναντι στην αμείλικτη πραγματικότητα. Οι εθισμένοι αποδέκτες για την «ασφάλειά» τους κλείνονται μέσα στο προστατευτικό κέλυφος της ομάδας τους, παραμένουν ανοξείδωτοι και ανεπίδεκτοι εξέλιξης, μολονότι η κοινωνία και η χώρα έχουν κάνει ιστορικά άλματα άνευ προηγουμένου, άνευ της δικής τους συνδρομής.

Χρειάζεται να συνεχίσουμε.