Το Κέντρο του πλουραλισμού

Γιώργος Σιακαντάρης 09 Σεπ 2021

Είμαι συνεργάτης της Μεταρρύθμισης όχι μόνο τα τελευταία εννιά ηλεκτρονικά της χρόνια, αλλά και τα προηγούμενα οκτώ έντυπα της χρόνια, στα οποία ήμουν και μέλος της Συντακτικής Επιτροπής. Δεκαεπτά συνεχή χρόνια. Επομένως δεν είμαι ουδέτερος παρατηρητής της πορείας της, αλλά ιδιαίτερα «προκατειλημμένος» όσον αφορά την αξία και το μέλλον του περιοδικού. Δεν θα ήθελα εδώ να αναλωθώ σε κοινότοπες ευχές για αυτό, για τον ακαταπόνητο εκδότη του Γιάννη Μεϊμάρογλου και για τον ανεκτικό στις ιδιοτροπίες πολλών εξ ημών, εμού συμπεριλαμβανόμενου, Διευθυντή του Μιχάλη Κυριακίδη. Δεν είναι θέμα ευχών να συνεχίσει την επιτυχημένη του πορεία το ηλεκτρονικό περιοδικό της «Μεταρρύθμισης». Είναι θέμα ανάγκης για τη συνέχιση εκπροσώπησης ενός πλουραλιστικού λόγου, που λόγω και του αρχηγικού τρόπου που λειτουργούν σήμερα τα κόμματα, είναι απαραίτητος πιο πολύ από ποτέ.

Η Μεταρρύθμιση αυτά τα 17 χρόνια ήταν μια εστία «υποδαύλισης» του πλουραλισμού. Δεν ήταν το Περιοδικό του Κέντρου, αλλά το Κέντρο του πλουραλισμού. Οι δυο κύριοι συντελεστές της προσδιορίζουν το στίγμα της από το δίπτυχο «Ναι στη μεταρρύθμιση- όχι στον λαϊκισμό». Να μου επιτρέψουν να θεωρήσω πως στενεύουν πολύ το εύρος της. Όχι γιατί το Περιοδικό δεν ήταν και δεν είναι υπέρ των μεταρρυθμίσεων και κατά του λαϊκισμού, αλλά γιατί αυτή η αντίθεση δεν εκφραζόταν μονοσήμαντα. Στο Περιοδικό δεν υπήρχε μόνο μια αντίληψη για το τι είναι μεταρρύθμιση και ποιος είναι μεταρρυθμιστής και μια για το τι είναι λαϊκισμός και ποιος είναι λαϊκιστής. Στις στήλες της υπήρχαν πολλές ερμηνείες για τον λαϊκισμό. Άλλοι τον θεωρούσαν παρέκκλιση από την «κανονικότητα» και άλλοι στοιχείο της δημοκρατικής λειτουργίας, το οποίο φουντώνει όταν οι δημοκρατίες δεν λειτουργούν και ως μηχανισμοί άμβλυνσης των ανισοτήτων. Άλλοι εστίαζαν στον αντιελιτισμό του λαϊκισμού και άλλοι τόνιζαν πως η άρνηση του αντιελιτισμού δεν σημαίνει και άρνηση κριτικής στις ελίτ. Άλλοι υποστήριζαν πως η διάκριση Αριστερά- Δεξιά ήταν ξεπερασμένη και άλλοι πως ακριβώς ήταν η άμβλυνση των διαφορών τους που οδηγούσε στην ανάπτυξη του λαϊκισμού και της ακροδεξιάς.

Υπάρχει και κάτι ακόμη. Εκτός ελάχιστων εξαιρέσεων΄- που επιβεβαιώνουν τον κανόνα- όλες αυτές οι απόψεις εκφράζονταν με ένα ήπιο και μετριοπαθή λόγο, στον οποίο δεν υπήρχε ίχνος αλαζονείας και a priori απόρριψης της αντίθετης άποψης, δεν υπήρχε ούτε η παραμικρή χαραμάδα από την οποία μπορούσαν να χωρέσουν ad hominem επιθέσεις. Η Μεταρρύθμιση δεν ήταν ποτέ κομματικό όργανο, ποτέ της όμως δεν ήταν κατά των κομμάτων. Πως άλλωστε θα μπορούσε να είναι κάτι τέτοιο, όταν σ’ όλη της τη διαδρομή πέραν από την ανάγκη των μεταρρυθμίσεων υποστήριζε και το Πρωτείο της Δημοκρατίας, συστατικό στοιχείο του οποίου είναι τα κόμματα;

Ένα πράγμα θα ήθελα μόνο να ελπίζω και τρία να της ευχηθώ. Στη νέα Μεταρρύθμιση ευελπιστώ να μη χωρά καμία ιδέα που να θέλει τα όπλα κατά της χολής και του μίσους να είναι η χολή και το μίσος, το όπλο κατά ενός αριστερού φανατισμού να είναι ένας άλλος φανατισμός, αντιαριστερός αυτή τη φορά. Δεν θα χωρεί καμία μονομέρεια. Ενώ κανονικότητα της θα είναι η κριτική της «κανονικότητας» και όχι η αγιοποίησή της. Τα δε τρία πράγματα που της εύχομαι είναι, ο εκδότης της να διατηρήσει το απολαυστικό χιούμορ του, ο Διευθυντής της την ανεκτικότητά του και δυνατότητα σχολιασμού σ’ αυτήν να μην έχουν μόνο όσοι έχουν σελίδα στο face book.

Για να μη μένω όμως μόνο στα λόγια υπέρ του Περιοδικού, δεσμεύομαι πως στην πράξη κάθε μήνα θα στέλνω ένα πρωτότυπο άρθρο μου στην αγαπημένη μας Μεταρρύθμιση.

Τα καλύτερα είναι μπροστά στο Περιοδικό.