Η ώρα της κάλπης πλησιάζει. Πως θα οργανωθει η επόμενη βουλή ώστε να λειτουργεί κυρίως για τον Έλληνα και κατά δεύτερο λόγο για το συμφέρον των κομματικών παρατάξεων; Εάν δεν υπάρχει σε κανένα κόμμα αυτοδυναμία, τότε τα πράγματα διευκολύνονται αλλά καλύτερο είναι να υπάρξουν από πριν σχέδια συναινεσης.
Σε τι πρέπει να συναινέσουν;
Στο να διαπραγματευθούν με τους δανειστές, εταίρους , συμμάχους για δίκαιες λύσεις για τα οικονομικά, άμυνα και κοινωνική πρόνοια και κυρίως βελτίωση των θεμάτων υγείας στη χώρα.
Ας δούμε αναλυτικότερα το θέμα αυτο:
Οι τρέχουσες θέσεις των κύριων διεκδικητών της εξουσίας είναι:
NΔ: Το χρέος είναι ουσιαστικά βιώσιμο με την έννοια ότι είναι διαχειρίσιμο λόγω του πολύ χαμηλού επιτοκίου για την εξυπηρέτηση του.
ΣΥΡΙΖΑ: To xρέος δεν είναι βιώσιμο. Επιπλέον, ο ΣΥΡΙΖΑ πιστεύει ότι μπορεί να διαπραγματευθεί σκληρά. Υπάρχει μια κοινή θεωρία ότι επειδή η Ελλάδα έχει πρωτογενές πλεόνασμα, χωρίς να υπολογίζονται οι τόκοι, η Αθήνα θα μπορούσε μονομερώς να κηρύξει πτώχευση επί του χρέους της και να συνεχίσει την πορεία της
Η Τράπεζα της Ελλάδος μπορεί ακόμη να είναι σε θέση να παρέχει την λεγόμενη “έκτακτη βοήθεια ρευστότητας”, αν κριθεί αναγκαίο. Ωστόσο, η ΕΚΤ θα ασκήσει πιθανώς βέτο σε αυτό, αν η νέα κυβέρνηση δεν διαπραγματευθεί με σοβαρότητα τουλάχιστον μια παράταση του προγράμματος.
Αν υπάρξει μαζική απόσυρση των καταθέσεων χωρίς δίχτυ ασφαλείας, η μόνη επιλογή της κυβέρνησης θα ήταν να επιβάλει ελέγχους στην διακίνηση κεφαλαίων. Τότε θα έπρεπε η κυβέρνηση να καταφύγει στη δραχμή, εκτός εάν προσέφευγε στους δανειστές ζητώντας έλεος.
Ωστόσο, η βασική προτεραιότητα τώρα τόσο για τους πιστωτές της ευρωζώνης όσο και για τα μετριοπαθή στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ είναι να συντονιστούν μεταξύ τους, ούτως ώστε το κόμμα να βρει τρόπο να κάνει την “κωλοτούμπα” χωρίς να χάσει μεγάλο μέρος της αξιοπιστίας του. Οι δανειστές θα πρέπει να δείξουν ότι θα επεκτείνουν το πρόγραμμα διάσωσης εφόσον ο ΣΥΡΙΖΑ ζητήσει κάτι τέτοιο με ευγενικό τρόπο. Αλλωστε, δεν είναι προς το συμφέρον κανενός να οδηγηθεί η Ελλάδα εκτός του ευρώ.
Τι λένε τα πραγματικά στοιχεία για το χρέος: Yυπάρχουν τα τελευταία 2 χρόνια συνεχώς πρωτογενή πλεονάσματα που ουσιαστικά είναι αδιαμφισβήτητα, υπάρχει μηδενικός πληθωρισμός (για την ακρίβεια αποπληθωρισμός), και τους τελευταίους μήνες η ύφεση έχει συρρικνωθεί ενώ έχουν παρατηρηθεί πρώτοι μήνες με έστω μικρή καταγραφόμενη ανάπτυξη. Συνεπώς, αν η ανάπτυξη συνεχισθεί, θα μπορεί να αντιμετωπισθεί σιγά-σιγά η ανθρωπιστική κρίση, η ανεργία θα υποχωρήσει έστω και με αργούς ρυθμούς, και θα μπορούμε να αποπληρώνουμε οφειλόμενους τόκους. Αυτό μπορεί να είναι ο ορισμός του ότι το χρέος γίνεται βιώσιμο.
Ποιος είναι ο αντίλογος σε αυξημένο πρωτογενές πλεόνασμα; Υπάρχει ο αντίλογος ότι πρέπει να μηδενιστούν τα πρωτογενή πλεονάσματα ώστε να μπορεί το περίσσευμα να οδηγηθεί στην αντιμετώπιση των δεινοπαθούντων πολιτών. Δηλαδή, το πλεόνασμα να δοθεί σε κοινωνικό μέρισμα. Κάπου πρέπει να υπάρχει μια χρυσή τομή ανάμεσα στην κοινωνική ευαισθησία και της ανάγκης να είμαστε συνεπείς στις διεθνείς μας οικονομικές υποχρεώσεις, δηλαδή στο να χρησιμοποιούμε ένα ορισμένο μέρος των πλεονασμάτων για την εξόφληση χρέους.
Είναι φανερό ότι πρέπει να υπάρξει συνέχεια του κράτους και σε ότι αφορά τα θέματα των δανείων και της οικονομικής στήριξης της χώρας. Η διαπραγματευτική ομάδα που θα προκύψει μετά τις εκλογές θα πρέπει να συνεχίσει και να ολοκληρώσει το θέμα της αξιολόγησης και να μην απαιτεί διαπραγμάτευση από μηδενική βάση.
Καλό είναι, στη διαπραγμάτευση, να έχουν υπόψη ότι το 2011-2012 έγινε το περίφημο PSI που οδήγησε σε ουσιαστική διαγραφή ενός μέρους του ιδιωτικού χρέους μολονότι προέκυψε και ένα σημαντικά μεγάλο δάνειο, και αναπόφευκτα υπήρξαν δυσμενείς επιπτώσεις και σε ασφαλιστικά ταμεία . Ανω των 100 δις χρέους κουρεύτηκαν από τον ιδιωτικό τομέα ενώ το πολύ χαμηλότοκο δάνειο από τις χώρες της Ευρωζώνης που προέκυψε για την Ελλάδα, έχει ως συνέπεια αρκετές χώρες της Ευρωζώνης να είναι υποχρεωμένες να δανείζονται οι ίδιες με αρκετά υψηλότερο επιτόκιο προκειμένου να μας στηρίξουν. Όταν συνεπώς έλθει η στιγμή να διαπραγματευτούμε με αυτές για την διευκόλυνση στο θέμα του χρέους μας, προφανώς χρειάζεται ένας βαθμός ευαισθησίας προς τους εταίρους μας όσον αφορά τα αιτήματά μας . Είναι καλό να έχουμε δείξει έμπρακτα ότι έχουμε καταβάλει επαρκείς προσπάθειες για τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις , παρουσίαση επαρκούς πάταξης φοροδιαφυγής και σμίκρυνσης του κράτους όπου χρειάζεται.
To Χρεος: Ο προφανής συμβιβασμός, οι σκληρές παράμετροι του οποίου, έχουν ήδη συζητηθεί μεταξύ της σημερινής κυβέρνησης και της ευρωζώνης, αφορά στον καθορισμό του επιτοκίου σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα και στην παράταση της περιόδου χάριτος πριν από οποιαδήποτε εξόφληση του δανείου.
Η Εξυπηρετηση του χρέους: Mετα από το PSI, πληρωνουμε κατ ετος για την εξυπηρέτηση του χρέους περίπου 6 δις Ευρω (περίπου 2% επιτόκιο). Εάν μετά από διαπραγματεύσεις «κουρευτεί « μεγάλο μέρος του χρέους αλλά στα πλαίσια τέτοιας συμφωνίας αναγκαζόμαστε να πληρώνουμε μεγαλύτερο επιτόκιο, άρα γίνεται δυσκολότερη η εξυπηρέτηση του χρέους, τότε το κούρεμα του χρέους θα είναι δώρο άδωρο.
Η δυναμική της συνεισφοράς του λαού στην ανάπτυξη Ότι διαπραγματεύσεις και να γίνονται που δεν οδηγούν στην ελάττωση των εμποδίων της γραφειοκρατίας και της αυξημένης φορολογίας των επιχειρήσεων, τότε δεν μπορούμε να πάμε μπροστά και δεν θα έχουμε μια βιώσιμη ανάπτυξη. Όλα αυτά, φέρνουν πάλι στο προσκήνιο τις μεταρρυθμίσεις.
Μεταρρυθμίσεις. Οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της πολιτικής της Ελλάδος διότι υπάρχει ανάγκη για να γίνουν ενώ ταυτόχρονα υπάρχει μεγάλη αντίσταση σε αυτές από τα συμφέρονται που θίγονται. Θυμάμαι, όταν ήμουν μαθητής του γυμνασίου, υπήρχε μεγάλη αντίδραση από πολλούς στην καθιέρωση στη χώρα μας στην καθιέρωση του μετρικού συστήματος (κατάργηση των οκάδων, δραμιών κλπ).
Ποίου οι απόψεις πρέπει να ακουστούν περισσότερο για να γίνει ένας οδικός χάρτης για το μέλλον της χώρας; Είναι βέβαιο ότι πρέπει να έχουμε αντικειμενικούς παρατηρητές και όχι τους μονομάχους στον στίβο της προεκλογικής εκστρατείας που οι απόψεις των κρύβουν κομματικό συμφέρον. Πρώτος λοιπόν οδηγός θα είναι εν προκειμένω η κοινή λογική. Αυτή λέει ότι πρέπει να τα βρούμε με τους Ευρωπαίους εταίρους (και δανειστές), πολλοί από τους οποίους δανείζονται για τις δικές τους ανάγκες με υψηλότερα επιτόκια από ότι εμείς. Δεν πρέπει να αναζητούμε μόνο το στενό εθνικό συμφέρον αλλά το ευρύτερο όλης της Ευρωπαϊκής ένωσης της οποίας είμαστε και θέλουμε να συνεχίσουμε να είμαστε μέλος. Tέλος , καλό είναι να ακούσουμε με τη δέουσα προσοχή τις απόψεις και προτροπές διαφόρων διεθνών οργανισμών όπως ΔΝΤ , ΟΟΣΑ, διεθνών οίκων αξιολόγησης κ.α.
Καινοτομία Η καινοτομία σαφώς σχετίζεται με την δυνατότητα δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας και με τη δυνατότητα επίτευξης βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης. Αυτή η παράμετρος σαφώς συνδέεται με την ενίσχυση της εκπαίδευσης και έρευνας σε ΑΕΙ και Ελληνικά ερευνητικά κέντρα. Ταυτόχρονα, συνδέεται με την βελτίωση των προϋποθέσεων για προσέλκυση νέων επενδύσεων στη χώρα οι οποίες να μπορούν να αξιοποιήσουν το υπάρχον ανθρώπινο επιστημονικό δυναμικό και τις καινοτομίες που θα προκύψουν.
Συμπέρασμα Το θέμα του χρέους και οι άλλες παράμετροι της Ελληνικής οικονομίας παρουσιάζει εξαιρετικό πλέγμα δυσκολιών έτσι ώστε να μπορεί να αντιμετωπισθεί με συναίνεση και συγκερασμό απόψεων των πολιτικών δυνάμεων της επόμενης Βουλής. Ο λαός πρέπει να συμμετέχει ενεργά στην προσπάθεια αυτή και να πιέζει για τον περιορισμό των πολιτικών εκείνων που αψηφούν το πολιτικό κόστος και προσβλέπουν στην έξοδο από την κρίση χωρίς παροχές που στρέφονται προς ομάδες που απλά προσφέρουν ψήφους στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση. Πρέπει να προσδιορισθούν με σαφήνεια οι μεταρρυθμίσεις που εκκρεμούν από καιρό και να προωθηθούν αψηφώντας το πολιτικό κόστος .