Αργά και ανεπαίσθητα γυρίζει η σελίδα της ιστορίας για το τόπο. Η μακρά, σκοτεινή, δύσκολη και πρωτόγνωρη περίοδος του τέλους της εθνικής αμεριμνησίας, αφού πέρασε από το στάδιο της άρνησης, στο στάδιο της ταφής και του πένθους, πορεύεται προς το μέλλον, αγνοώντας προς το παρόν, ακόμη και σε στοιχειώδη μορφή, το πώς θα είναι αυτό το μέλλον.
Στο διάστημα των 4, περίπου, αυτών χρόνων, η κοινωνία έχει αλλάξει δραματικά. Η οικονομική κρίση επηρέασε βαθιά όλες τις πλευρές της πολιτικής, κοινωνικής, πνευματικής και πολιτισμικής ζωής. Κύριο χαρακτηριστικό αυτών των αλλαγών είναι η γενική δυσανεξία προς οτιδήποτε δεν ταιριάζει με τα παλιά, προκατασκευασμένα στερεότυπα ανάλυσης της πραγματικότητας.
Ολόκληρη η μυθολογία της Μεταπολίτευσης κατέρρευσε και μέσα από τη σκόνη της χλαπαταγής αναδύθηκαν όλες οι φρικώδεις και καλά κρυμμένες πλευρές της μεταπολεμικής ελληνικής κοινωνίας. Ο μύθος περί «δημοκρατικού, φιλόξενου ελληνικού λαού» κατέρρευσε πλημμυρισμένος στο αίμα Ελλήνων και ξένων κατοίκων αυτής της χώρας, βορρά στις κτηνώδεις θηριωδίες των νεοναζί.
Μέσα σε αυτό το ιστορικό πλαίσιο, η κύρια πολιτική και πνευματική διαμάχη, περιορίστηκε τεχνηέντως στο δίλημμα «Μνημόνιο – Αντιμνημόνιο» συσκοτίζοντας και αποσιωπώντας τις πραγματικές αιτίες, το διακύβευμα αλλά και τις διανοιγόμενες προοπτικές μετά την κρίση.
Η πόλωση που επικράτησε, με ευθύνη κυρίως του αυτάρεσκα και αυτιστικά αυτοαποκαλούμενου «αντιμνημονιακού μετώπου» (στο οποίο συμμετείχαν από τα υπολείμματα της κομμουνιστικής αριστεράς μέχρι τα φυντάνια της ακροδεξιάς και από τη νεοκομμουνιστική εκδοχή του απομονωτισμού μέχρι τον ψεκασμένο ελληνικό εξαιρετισμό) οδήγησε σε μια πρωτοφανή απώλεια νοήματος τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο.
Εξίσου υπεύθυνη για την κατάσταση αυτή είναι και η συντηρητική παράταξη, η οποία πότε με τις παλινωδίες της ως προς την αναγκαιότητα ριζικής αλλαγής του κατεστημένου τρόπου ζωής, πότε με τα φλερτ της με την ακροδεξιά, και πότε με τις ανιστόρητες και προκλητικές κορώνες της για τα φαντάσματα του παρελθόντος, ρίχνει νερό στο μύλο που αλέθει τα πάντα στο όνομα μιας «αντιμνημονιακής πολιτικής».
Σήμερα, η απώλεια του νοήματος για την ελληνική κοινωνία μεταφράζεται σε απώλεια δυνατότητας προσανατολισμού στη νέα, αναδυόμενη πραγματικότητα. Η εμμονή σε «νοήματα» άλλων εποχών, οδηγεί ένα κομμάτι του πληθυσμού να πιστεύει πως επίκειται η κατάρρευση του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος και η γέννηση ενός νέου (;) καλύτερου και δικαιότερου κόσμου. Πολλοί μάλιστα ονειρεύονται την αναβίωση συστημάτων, τα οποία οριστικώς και αμετακλήτως έχουν αποσυρθεί στα χρονοντούλαπα της ιστορίας. Η Ελλάδα κατέχει το θλιβερό προνόμιο, ένα τμήμα του πληθυσμού της, αντί να μελετάει τις συνθήκες που διαμορφώνονται από το νέο παγκόσμιο καταμερισμό της εργασίας σε καθεστώς παγκοσμιοποίησης, να ονειρεύονται την παλινόρθωση μορφών κοινωνικής οργάνωσης εγνωσμένης ιστορικής αποτυχίας. Η εμμονή με το παρελθόν, δεν μπορεί, πλέον, να αναλυθεί με όρους της πολιτικής επιστήμης, μα όρους της Ψυχιατρικής.
Αυτή η απώλεια του νοήματος όμως, έχει τεράστιες επιπτώσεις τόσο στην ατομική όσο και στη συλλογική ζωή της κοινωνίας. Σε ατομικό επίπεδο, αποθαρρύνει το άτομο από την ενασχόληση του με την αναζήτηση απαντήσεων σε ζητήματα που το απασχολούν και το ωθούν να μεταθέτει το παρόν σε ένα μεταφυσικό «μέλλον, όπου θα έχουν λυθεί όλα τα προβλήματα» με την παρέμβαση του Λευκού πρίγκιπα που με «ένα νόμο κι ένα άρθρο» θαρρείς κι είναι αυτό το μαγικό ραβδί θα επανέλθουν όλα στην προτεραία κατάσταση.
Σε συλλογικό επίπεδο, η απώλεια του νοήματος είναι το γόνιμο και πρόσφορο έδαφος για την άνθιση κάθε είδους ανορθολογικής θεωρίας, από τη συνομωσιολογία μέχρι την παρανοϊκή μανία καταδιώξεως. Είναι το πλαίσιο εκείνο όπου αναδύονται οι πιο σκοτεινές πλευρές της ανθρώπινης φύσης. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το εύρημα πρόσφατης δημοσκόπησης, όπου το 30% και πλέον των ερωτηθέντων διατράνωσαν την βεβαίωσή της πως υπάρχει σύστημα ελέγχου της σκέψης και των συνειδήσεων μέσω αεροψεκασμών.
Η απώλεια του νοήματος είναι, ίσως, η μεγαλύτερη τροχοπέδη για την απελευθέρωση των δημιουργικών δυνάμεων του τόπου. Αυτή η απώλεια του νοήματος είναι που δημιουργεί συμπαγείς μάζες στασιμότητας αλλά και οπισθοδρόμησης που εμποδίζουν τη διατύπωση και την ανάπτυξη νέων ιδεών και καινοτόμων πρακτικών.
Η απώλεια του νοήματος της σύγχρονης, ταλαιπωρημένης, ελληνικής κοινωνίας είναι η ουσία μιας άλλης μεγάλης έλλειψης στον κοινό προβληματισμό της εποχής: ο προσανατολισμός προς το μέλλον. Έτσι, εξηγείται και η εμμονή στο παρελθόν, η διαρκής επίκλησή του, η φετιχιστική νεκροφιλία του.
Η αναζήτηση του νοήματος, ως εκ τούτου, θα πρέπει να είναι η άμεση στρατηγική επιλογή τόσο του προσώπου, όσο και του συλλογικού υποκειμένου. Μια αναζήτηση όμως που δε θα στρέφει το βλέμμα προς το παρελθόν, αλλά θα ατενίζει το μέλλον, με όλες τις δυσκολίες και τις αντιξοότητες που αυτό περιέχει. Μόνο τότε, θα ξεφύγουμε από τη φοβική, μεταφυσικά – ερμητικά κλειστή πραγματικότητα στην οποία έχουμε από μόνοι μας κλειδαμπαρωθεί.