Ίσως αρχίζει να διαφαίνεται η πραγματική διάσταση της λειτουργείας από το κράτος τού Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Αθηνών (ΟΜΜΑ). Προσπαθώ να καταλάβω τη μελλοντική πορεία τού πιο εμβληματικού μουσικού Οργανισμού τής πρωτεύουσας. Σε εποχή που έχει περάσει στην οικονομική και καλλιτεχνική ευθύνη του δημοσίου (εποπτευόμενο από το ΥΠΠΟ και το υπουργείο Οικονομικών), παρακολουθούμε με πολύ ενδιαφέρον τις κινήσεις που γίνονται (ή που δεν γίνονται) ώστε να ξαναλειτουργήσει αυτός ο τεράστιος Οργανισμός, που από το 1991 τάραξε τα λιμνάζοντα νερά τής προ ’91 εποχής του δημόσιου θεάματος-ακροάματος στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων, διοργανώνοντας μεγάλες παραγωγές στις αίθουσές του και παρουσιάζοντας πολύ ενδιαφέρουσες παραστάσεις παντός μουσικού είδους…

Η ιστορία της «πτώσης» τής αυτοκρατορίας Λαμπράκη σε ό,τι αφορά το ΟΜΜΑ είναι λίγο πολύ γνωστή. Κακή εκτίμηση της πορείας των επιλογών και των καλλιτεχνικών δράσεων, καθώς και η ευκολία τού επικεφαλής επιφανούς ανδρός ως προς τα δάνεια των τραπεζών, ευνόησαν το πνεύμα… επεκτατικότητας, με αποτέλεσμα οι τόσες δανειακές υποχρεώσεις στις τράπεζες να εξελιχθούν σε θηλιά που στένεψε επικίνδυνα. Στις δύο αίθουσες του πρώτου κτηριακού συγκροτήματος, προστέθηκε και άλλη, με δεύτερο συγκρότημα. Τα δύο κτήρια, με αχανές εμβαδόν, είχαν ως αποτέλεσμα να επιβαρύνουν τον οργανισμό με προσλήψεις επιπλέον προσωπικού, με επί πλέον καλλιτεχνικές και οικονομικές υποχρεώσεις. Ο τεράστιος αυτός μηχανισμός, όπως ήταν αναμενόμενο, άρχισε να δυσλειτουργεί και να μπατάρει. Οι συνέπειες φάνηκαν πολύ γρήγορα, με αποτέλεσμα την οικονομική ασυνέπεια απέναντι σε υπαλλήλους, προμηθευτές, καλλιτέχνες, ορχήστρες, κλπ, δυσχέρειες στον προγραμματισμό με αποτέλεσμα να επικρατεί κλίμα δυσφορίας μεταξύ των στελεχών και υπαλλήλων…

Το πέρασμα τού οργανισμού, μετά από την εποπτεία της εποχής Χρήστου Λαμπράκη (με ενδιάμεσο τον κο Ιωάννη Μάνο) και μετά στο Ελληνικό Κράτος, δεν ήταν και το πιο ευχάριστο, αφού η γνωστή «κρατική εποπτεία» γνωρίζουμε πως φέρνει συνήθως αποτελέσματα ανευθυνότητας, γραφειοκρατίας και συχνά ωχαδερφισμού. Ωστόσο, η συγκεκριμένη πρωτοβουλία του Ελληνικού Κράτους «να σωθεί το ΟΜΜΑ» από το φαλιμέντο, μας έστειλε ένα αεράκι αισιοδοξίας ως προς τη συνέχιση της λειτουργείας του. Το θέμα βεβαίως δεν είναι εύκολο, ιδιαίτερα σε μια εποχή όπου όλα κατατροπώνονται από την κρατική οικονομική ανέχεια και την πανίσχυρη γραφειοκρατία που με τη σκόνη της καταφέρνει και σκεπάζει τα πάντα. Σε μια εποχή που το «δεν υπάρχει σάλιο» έχει παράλληλα επεκταθεί σε κάθε κίνηση, σε κάθε κρατική απόφαση…

Προ ημερών πήρε το μάτι μου μια δήλωση του νυν Προέδρου του ΟΜΜΑ κου Νίκου Θεοχαράκη που αφορούσε στην κρατική επιχορήγηση που περιμένει, αλλά δεν λαμβάνει ο Οργανισμός. Ρωτήθηκε ο Πρόεδρος για το πότε και για το ύψος του ποσού κι εκείνος δήλωσε πως δεν γνώριζε «τίποτα απολύτως»! Υπενθυμίζω πως βρισκόμαστε στο τέλος του μηνός Σεπτεμβρίου και υπάρχει πλέον μεγάλη δυσκολία να ανακοινωθεί οποιοσδήποτε καλλιτεχνικός προγραμματισμός, διότι απλούστατα δεν μπορεί να γίνει η παραμικρή συμφωνία με καλλιτέχνες και ορχήστρες. Όμως εκείνο που μου έκανε ακόμα μεγαλύτερη εντύπωση ήταν η αφοπλιστική δήλωση τού επικεφαλής κου Θεοχαράκη που αφορά στην επιχορήγηση:
«Είμαι αισιόδοξος-είπε-διότι δεν μπορεί να γίνει αλλιώς. Αν δεν δοθούν τα χρήματα, δεν γίνεται να ολοκληρώσουμε τον σχεδιασμό που αφορά το τρέχον καλλιτεχνικό πρόγραμμα.»

Η «αισιοδοξία» που πλημμυρίζει τον Πρόεδρο είναι λέξη που σταματάει κάθε συζήτηση. Η φρασούλα του: «αφού δεν μπορεί να γίνει αλλιώς» αφήνει τη φαντασία να υπονοήσει πως η κυβέρνηση… εξ’ ανάγκης θα δώσει χρήμα μπας και κινηθεί κάτι… (Γιαυτό και υπάρχει «αισιοδοξία»). Μπαίνω αναγνώστες μου σε μίζερες σκέψεις! Αναρωτιέμαι, πώς θα λειτουργήσει ένας τέτοιος Οργανισμός με τέτοια λογική; Είναι απορίας άξιο…

Το Μέγαρο είναι ένας αχανής χώρος με επιβλητική αρχιτεκτονική, ίσως δυσανάλογη με τα μεγέθη τής ιστορίας αυτής της χώρας. Στο παρελθόν είχα διαβάσει κάποια άρθρα περί του θέματος, όταν βρισκόταν στην πρώτη περίοδο λειτουργίας του. Ύστερα συμπληρώθηκε και το νέο κτήριο, ακολουθώντας βέβαια την ίδια αισθητική αρχιτεκτονικής λογικής. Όποιος περπατήσει τους χώρους τού Μεγάρου (όχι μόνο στις αίθουσες συναυλιών) αλλά και στους διαδρόμους, τα φουαγιέ κλπ, νιώθει να τον καταπίνουν τα ύψη, τα μήκη, και οι τεράστιες αποστάσεις εσωτερικών χώρων… Σκεφτόμουν πως όλα αυτά τα μεγαλοπρεπή θα πρέπει να γεμίζουν με ορχήστρες, με παραστάσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, παντός είδους προσεγμένες συναυλίες, διαλέξεις, σεμινάρια, θεματικούς κύκλους, θέαμα, ακρόαμα, να προκαλούν το ενδιαφέρον τού κόσμου, να επιδιώκεται πάντα η επικοινωνία μαζί του. Μόνο έτσι ένα συγκρότημα αιθουσών αξίζει να υπάρχει και να συντηρείται ως συλλογική περιουσία.

Νομίζω πως αυτοί ήταν, είναι και θα είναι, εν συντομία οι στόχοι. Ο 21ος αιώνας είναι διαφορετικός και βρίσκει τον ΟΜΜΑ με αλλαγή καθεστώτος στη λειτουργία του. Βρίσκεται σε πλήρη ανταγωνιστική πραγματικότητα με το Ίδρυμα Ωνάση, Ίδρυμα Νιάρχος κλπ και με έναν οργασμό καλλιτεχνικών εκδηλώσεων που αναζητούν το κομμάτι τής πίττας 5.000.000 κατοίκων τής πρωτεύουσας…

Η ανάγκη λοιπόν για ανάληψη ευθυνών και υποχρεώσεων σε όλα τα επίπεδα από μεριάς τής πολιτείας, που έχει αναλάβει να παίξει σημαίνοντα ρόλο στη συνέχιση του ΟΜΜΑ, είναι επιτακτική και θα δείξει το μέτρο της αξιοπιστίας της στο θέμα του καθημερινού πολιτισμού. Οι καθυστερήσεις και οι ασυνέπειες έναντι άλλων, επιβαρύνουν το κλίμα και βραχυκυκλώνουν τον μηχανισμό λειτουργίας… Ωστόσο, εδώ είναι και η ευκαιρία, μια κυβέρνηση της Αριστεράς (…) να δοκιμαστεί έμπρακτα στα πολιτιστικά δρώμενα της χώρας με το πακέτο τού ΟΜΜΑ, το οποίο έχει ήδη αναλάβει την υποχρέωση να… σώσει.

Ελπίζουμε ολόψυχα να το καταφέρει.