Μια ανάγνωση μπροστά και πίσω από τις γραμμές

Αλέκος Κρητικός 11 Απρ 2022

Η συζήτηση του πρωθυπουργού με τον γενικό γραμματέα του ΟΟΣΑ Ματίας Κόρμαν στο φόρουμ των Δελφών έβγαλε είδηση. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης προτείνει να χρησιμοποιηθούν τα 230 δισ. ευρώ «αζήτητων» δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης για την αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών της ρωσικής εισβολης στην Ουκρανία.

Εκ πρώτης όψεως η θέση αυτή φαίνεται να συμπίπτει με την άποψη που υποστήριξαν οι Ολλανδοί και λοιπές «φειδωλές» χώρες κατά τα δύο πρόσφατα Ευρωπαϊκά Συμβούλια, σε αντίθεση με τις χώρες του νότου αλλά και με τον πρόεδρο Μακρόν, που θεωρούν περισσότερο από αναγκαία μια κοινή ευρωπαϊκή απάντηση που θα χρηματοδοτηθεί από νέους, πρόσθετους πόρους. Χρειάζεται δε κάποιος να διαβάσει με προσοχή τις προσεγμένες διατυπώσεις, αλλά και πίσω από αυτές, για να διαπιστώσει ότι πρόκειται για μια νέα πρόταση, η οποία πιθανότατα θα δώσει μια συμβιβαστική  λύση και θα μπορεί να χρησιμεύσει ως βάση της απόφασης που αναμένεται να ληφθεί στο έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαϊου.

Κατ’ αρχάς, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν εγκατέλειψε τη θέση ότι απαιτείται να δοθεί κοινή ευρωπαϊκή απάντηση στο κοινό πρόβλημα. «…Ελπίζω ότι μπορούμε να το πετύχουμε αυτό σε ευρωπαϊκό επίπεδο…» τόνισε, επισείοντας παράλληλα και τον κίνδυνο ότι «…εάν δεν το κάνουμε αυτό, θα επιτρέψουμε στις δυνάμεις του λαϊκισμού στην Ευρώπη να επανεμφανιστούν ισχυρότερες». Δήλωσε όμως ταυτόχρονα ότι «Εάν αυτό δεν συμβεί, για οποιονδήποτε λόγο, τότε θα είναι υπόθεση των κρατών-μελών να δαπανήσουν περισσότερα χρήματα για τη στήριξη των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών» υπονοώντας προφανώς ότι μια τέτοια κατάσταση θα συνεπιφέρει αναγκαστικά μια de facto άμβλυνση των υποχρεώσεων τήρησης των επιβαλλόμενων από την ΕΕ δημοσιονομικών και μακροοικονομικών δεσμεύσεων.

Σε ό,τι αφορά τα «αζήτητα» δάνεια, πρότεινε μεν να αλλάξει ο σκοπός της χρήσης τους, αλλά πρόσθεσε κατ’ επανάληψη ότι αυτό πρέπει να γίνει με «δημιουργικό» τρόπο, στην αναζήτηση του οποίου ζήτησε μάλιστα τη βοήθεια της Επιτροπής. Ο όρος «δημιουργικός» προσφέρεται για περισσότερες της μιας αναγνώσεις, μία εκ των οποίων είναι ότι τα «αζήτητα» αυτά κονδύλια δεν θα επαναχρησιμιποιηθούν – εν όλω ή εν μέρει – ως δάνεια αλλά ως επιχορηγήσεις ή, εν πάση περιπτώσει, ως μη επιστρεπτέες ενισχύσεις. Η πρόταση του Κυριάκου Μητσοτάκη, που δεν μπορεί σε αυτή τη φάση, με τη διαπραγμάτευση ανοιχτή, να προχωρήσει περισσότερο,  επιτρέπει σαφώς και αυτή την ανάγνωση. Αυτός ήταν πιθανότατα και ο λόγος που άνοιξε αυτό το θέμα στους Δελφούς.

Η λύση αυτή εξασφαλίζει την πρόσθετη χρηματοδότηση που ζητείται από μια σειρά κρατών μελών, της χώρας μας συμπεριλαμβανομένης, αλλά ταυτόχρονα καθησυχάζει τις βόρειες χώρες ότι δεν θα υπάρξει ένα νέο ταμείο ανάκαμψης και νέος κοινός δανεισμός. Δεν συνιστά μάλιστα αφαίρεση πόρων από τους σημερινούς δυνητικούς αποδέκτες των δανείων 230 δισ. ευρώ αφού αυτοί δεν τα θέλουν είτε επειδή δεν τα χρειάζονται είτε επειδή βρίσκουν δάνεια με συμφερότερους όρους από μόνοι τους στις διεθνείς κεφαλαιαγορές. Επειδή δε η αποπληρωμή τους, αν δοθούν ως επιχορηγήσεις, θα επιβάρυνε τους προϋπολογισμούς των net contributors της ΕΕ (πράγμα που δεν συμβαίνει αν δοθούν ως δάνεια), μπορεί να προβλεφθεί η αποπληρωμή να γίνεται μέσα από έναν νέο ίδιο πόρο (πχ διασυνοριακός φόρος διοξειδίου του άνθρακα ή/και άλλος).

Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν πριν ή μετά τη συζήτηση στους Δελφούς ρωτήθηκε και η Πυθία ούτε αν και τι απάντησε, αλλά σε ό,τι μας αφορά, μια τέτοια λύση αποτελεί μια κοινή ευρωπαϊκή απάντηση στη σημερινή συγκυρία και συγκεντρώνει πολλές πιθανότητες αποδοχής της μέχρι τον Μάϊο, υπό την προϋπόθεση ότι οι εκλογές στη Γαλλία δεν θα μας επιφυλάξουν εκπλήξεις δυσάρεστες.

 

Πηγή: www.kreport.gr