Η ζωή προχωρά χωρίς να κοιτά τη δική σου μελαγχολία. (Διον. Σαββόπουλος)

Παγκόσμια συντελούνται πρωτόγνωρες αλλαγές που απειλούν να διαταράξουν τις ισορροπίες και τις συνθήκες διαβίωσης μας. Αναθεωρητισμοί, αυταρχικά καθεστώτα, πόλεμοι, οικονομικοί ανταγωνισμοί και μετακίνηση του κέντρου βάρους τους στην Ανατολή, αμφισβήτηση του ιδεολογικού και πολιτισμικού κεφαλαίου της Δύσης, αλλά και η απειλή για τη συνοχή της ΕΕ, συμπληρώνουν ένα δυστοπικό περιβάλλον.

Σ’ αυτό το σύνθετο περιβάλλον που συμπεριφέρεται σαν κινούμενη άμμος, η χώρα μας δείχνει να κινείται εκτός πλαισίου. Το πρόβλημα είναι ότι δεν έχουμε το μαγικό φίλτρο του Αστερίξ που θα μας αφήσει ανέγγιχτους σαν το Γαλατικό χωριό. Είναι επιτακτική η ανάγκη να συνειδητοποιήσουμε γρήγορα, ότι πρέπει να συζητήσουμε σοβαρά, να συνεννοηθούμε, να θεμελιώσουμε επιτέλους μια minimum εθνική στρατηγική. Να αξιολογήσουμε το οικονομικό μας περιβάλλον, να ισχυροποιήσουμε τις διαχρονικές μας συμμαχίες και να ασφαλίσουμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα.

Δυο χρόνια τώρα ταλανιζόμαστε μονοθεματικά. Η εκμετάλλευση ενός ακραίου δυστυχήματος και ο πόνος των ανθρώπων, όσο τραγικά κι αν είναι, δεν χαράσσουν εθνική πολιτική, ούτε καλύπτουν κομματικές ανεπάρκειες. Η αμφισβήτηση της λειτουργίας των θεσμών και η συνεπίδραση του Τραμπισμού και του Πουτινισμού σε ένα δεξιό και ένα αριστεροδεξιό κοινό αντίστοιχα, υποσκάπτουν τα θεμέλια της δημοκρατίας. Το «γαία πυρί μιχθήτω» οδηγεί σε αποτελέσματα που κανείς μας δεν θα ήθελε να ζήσει. Άξονας του πολιτικού διαλόγου ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΊ να είναι η τοξική αντιπαράθεση και η καταστροφολογία. Πολιτικό σύστημα και κοινωνία, έχουν χρέος να εμπιστευθούν και να στηρίξουν τους θεσμούς του κράτους.

Φαίνεται όμως ότι δύσκολα θα απαλλαγούμε από αυτήν τη γλίτσα της τοξικότητας που έχει κάτσει πάνω στη χώρα και επιμένει με την βοήθεια και πολλών ΜΜΕ. Οδηγούμαστε σε μια μακρά, απευκταία ζοφερή προεκλογική περίοδο, όπως όλα δείχνουν, με ένα «κυρίαρχο» μεν κόμμα, με λαβωμένη δε την απήχηση του και την εικόνα να συμπληρώνεται από μια κατακερματισμένη αντιπολίτευση. Με ορατό πια το πρόβλημα για τη χώρα, της κυβερνησιμότητας.

Παρά τα θετικά βήματα και τη βελτίωση των δεικτών μετά το 2019, η κυβέρνηση, από την αρχή της δεύτερης θητείας της, επαναπαύθηκε αυτάρεσκα στις συνεχόμενες νίκες και τις χαώδεις διαφορές ποσοστών. Δημιούργησε γύρω της ένα αποστειρωμένο περιβάλλον, δεν αποκωδικοποιούσε σωστά τα μηνύματα και συνέχιζε ράθυμα. Οι μεταρρυθμίσεις, ο εκσυγχρονισμός του Κράτους, οι αλλαγές στη Δημόσια Διοίκηση - στην Εκπαίδευση - στην αξιολόγηση, η Ασφάλεια των πολιτών και η άνοδος του βιοτικού επιπέδου, απέκτησαν ασταθή βηματισμό. Δεν εκτίμησε σωστά ότι στο μέγεθος των αντιδράσεων για το οδυνηρό δυστύχημα, τις εγκληματικές παθογένειες του ΟΠΕΚΕΠΕ και των αγροτικών επιδοτήσεων, στις όποιες παρεκκλίσεις στα όρια των θεσμικών λειτουργιών, θα αθροίζονταν και οι διεκδικήσεις που ο κάθε πολίτης έχει στο μυαλό του. Πίστεψε ότι θα βγει αλώβητη, άφησε τις παθογένειες του κράτους να αναμετρούνται μεταξύ τους και σύρθηκε στην ατζέντα που έθετε κάθε φορά η λαϊκίστικη αντιπολίτευση.

Το πολιτικό μας σύστημα όμως, δεν είναι μονοκομματικό.

Υπάρχουν και κόμματα της Αντιπολίτευσης, που πρέπει να κάνουν τη δουλειά τους. Και δουλειά τους δεν είναι μόνο να ελέγχουν το κυβερνητικό έργο. Αλλά και να συνεκτιμούν τις δύσκολες διεθνείς συνθήκες, τη μείωση της οικονομικής ευχέρειας από την αρνητική εξέλιξη της επιδραστικότητας των οικονομιών της ΕΕ και να επεξεργάζονται ορθολογικές θέσεις και διεκδικήσεις για βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών. Ο κατακερματισμός από ιδεολογικές διαφορές κρείττονος ή ήσσονος σημασίας, από κόμματα με πολιτικές αραχνιασμένες ή από κόμματα ΙΧ χωρίς ιδεολογικό υπόβαθρο, που τελικά τον τόνο δίνουν εκείνα των λαϊκίστικων αποχρώσεων, αποπροσανατολίζουν και μειώνουν τη δυνατότητα των θεσμικών κομμάτων να ωφεληθούν από τη μειωμένη απήχηση της συμπολίτευσης και να συναντηθούν με ένα κρίσιμο κοινό.

Λειτουργεί μακροπρόθεσμα η παγίωση αυτής της εικόνας προς όφελος της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και της χώρας; Προφανώς και όχι.

Στην αναζήτηση μιας ισορροπίας, οφείλουν όλοι να ανακατευθύνουν τις στρατηγικές τους. Και αυτή η ανακατεύθυνση, ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ Ο ΛΑΪΚΙΣΜΟΣ, σε καμία δόση του. Δύσκολο, ΝΑΙ, αλλά οφείλεται στην ιστορία και το μέλλον της χώρας. Η συμπολίτευση να αποφασίσει ότι κυβερνά, έχει σχέδιο, εφαρμόζει τους νόμους που η ίδια ψηφίζει και δεν επαναπαύεται στις παρελθούσες επιτυχίες της. Η αντιπολίτευση με αξιοπιστία, να πείσει ότι στην πεμπτουσία της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, την εναλλαγή στην εξουσία, θα ανταπεξέλθει χωρίς να κινδυνεύσει η χώρα και ο προσανατολισμός της. Η καθοδική σπείρα της αδιέξοδης αντιπαράθεσης, θα οδηγήσει νομοτελειακά να καταλάβουν το κενό λαϊκίστικες και ακροδεξιές δυνάμεις.

Θα μπορέσει η αντιπολίτευση ή μέρος της να αντιπαραθέσει μια ανταγωνιστική, σύγχρονη, αξιόπιστη πρόταση;

Η Αξιωματική Αντιπολίτευση, παρά τις μεταπτώσεις και τη δημοσκοπική στασιμότητα, φαίνεται ότι αντιλαμβάνεται τα όποια θετικά βήματα και προσπαθεί να απέχει από την καταστροφολογία. Απαιτούνται όμως υπερβάσεις και τα δομικά προβλήματα της σοσιαλδημοκρατίας σε διεθνές επίπεδο, δεν βοηθούν στην αναζήτηση εργαλείων για την επίλυση σύγχρονων προβλημάτων. Δυσκολεύεται, όπως και όλα τα κόμματα της θεσμικής αντιπολίτευσης, να αυξήσει την απήχηση της σε ένα νέο ζωτικό κοινό. Αδυνατεί να αναιρέσει την αρνητική αντιμετώπιση από μεγάλο μέρος της κοινωνίας, ενώ απειλείται και η συνοχή της από ιδεολογικές ή προσωπικές επιλογές στελεχών της. Η ελάσσονα Αντιπολίτευση, δεξιά κι αριστερή, με την επιμονή στη ριζοσπαστικοποίηση και τις λαϊκίστικες ολισθήσεις, έχει χάσει κάθε δυνατότητα να θεωρείται εναλλακτική πρόταση.

Η χώρα δεν αντέχει νέες περιπέτειες, με κόμματα που δεν μπορούν να συνεννοηθούν και αποδυναμωμένα να αδιαφορούν για την κυβερνησιμότητα, με κόμματα χωρίς υπόβαθρο στη βάση μιας φορτισμένης συναισθηματικά και μόνο αντίδρασης ή με αυτόκλητους σωτήρες και αποτυχημένους μάγους δεξιούς και αριστερούς, που αναζητούν μια νέα καριέρα ή να εκβιάσουν πολιτικές εξελίξεις.

Δυστυχώς σε μια έξαρση βουλιμικού λαϊκίστικου και εθνικιστικού οργασμού, που οι ερμηνείες και οι τοποθετήσεις επιλέγονται με κριτήρια οπαδισμού και χαρακτηριστικά ηττοπάθειας ή μεγαλοϊδεατισμού, η λογική φαντάζει μακρινή και εξοστρακισμένη. Οι προκλήσεις όμως είναι εδώ και όπως λέει ο Γιάννης Βούλγαρης στα ΝΕΑ «Το σκαρί Ελλάς πλέει σε νέες φουρτούνες και θα χρειαστούμε πολιτική σοβαρότητα και εγκράτεια, για να μην παρασυρθούμε από την θύελλα».

Δημοσιευεύεται και στην εφημερίδα Πατρίς του Πύργου