Σκέψεις με αφορμή τη Γαλλία

Μιχάλης Κυριακίδης 11 Απρ 2022

Μπορεί ο Εμμανουέλ Μακρόν να βγήκε νικητής στον πρώτο γύρο των Γαλλικών Προεδρικών εκλογών, όμως η ανησυχία για τον Β΄γύρο είναι πολύ μεγάλη σε ολόκληρη την Ευρώπη και τον δημοκρατικό κόσμο. Ανησυχία διότι διαπιστώνεται πως οι αντιθεσμικές δυνάμεις και κυρίως η ακροδεξιά, γιγαντώθηκε και μάλιστα στη χώρα, που αποτελεί τους τελευταίους αιώνες την καρδιά του δημοκρατικού κεκτημένου.

Ιδιαίτερα αυτή την περίοδο,  η σφαγή στην Ουκρανία από τη Ρωσία του Πούτιν, ενός αιμοσταγούς δικτάτορα, δίνει ακόμη πιο δραματική διάσταση στις εκλογές.

Ακόμη και εάν βγει νικητής ο Μακρόν, όπως προβλέπουν οι δημοσκοπήσεις, το πλήγμα είναι ήδη πολύ μεγάλο, καθώς η ακροδεξιά της Λεπέν καλπάζει- έχει σχεδόν διπλασιάσει τα ποσοστά της τα τελευταία χρόνια, ενώ η η ακροαριστερά του Μελανσόν αποτελεί άλλη μια απειλή που προέρχεται από την άλλη πλευρά του πολιτικού φάσματος…  και το περίεργο είναι πως τα δύο αυτά άκρα κάπου συναντώνται, καθώς βρίσκονται καβάλα στο άλογο του λαϊκισμού και  του ανορθολογισμού. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, πως η εκλογική τους βάση είναι η ίδια και το μόνο που αλλάζει είναι τα χρώματα και τα συνθήματα (ορισμένα από αυτά). Εξ’ άλλου, όπως άλλωστε δείχνουν οι δημοσκοπήσεις εν όψει του β’ γύρου, πολλοί – περίπου το 1/3 των ψηφοφόρων του Μελανσόν, δηλώνουν ότι θα ψηφίσουν Λεπέν. Και βέβαια δεν είναι τυχαίο πως ο ίδιος αν και προέτρεψε τους ψηφοφόρους του να μην ψηφίσουν την Λεπέν, δεν τους κάλεσε να ψηφίσουν τον Μακρόν.

Είναι εύλογο λοιπόν, οι δημοκρατικοί πολίτες στην Ευρώπη να παρακολουθούν με αγωνία την προεκλογικκή μάχη, καθώς η Γαλλία, εκτός των άλλων, είναι βασικός πυλώνας της ΕΕ η οποία με δεδομένες τις θέσεις της Λεπέν, σε περίπτωση νίκης της θα υποστεί ιδιαίτερα ισχυρό πλήγμα.

Όπως  σημειώνει το Politico επικρατεί νευρικότητα στο ΝΑΤΟ και και την Ευρωπαϊκή Ένωση εν όψει του β΄ γύρου.

Η ανησυχία είναι μεγάλη την συγκεκριμένη συγκυρία της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, διότι νίκη της θαυμάστριας- όπως η ίδια είχε δηλώσει παλιότερα- του Πούτιν, Μαρί Λεπέν, θα πυροδοτήσει την διάσπαση του μετώπου της Δύσης και μια σημαντική νίκη του Ρώσου δικτάτορα, στο γεωπολιτικό παιχνίδι. Η Λεπέν έχει εδώ και πολύ καιρό εκφράσει τα φιλοπουτινικά της αισθήματα και εχει λάβει δάνεια από μια ρωσική τράπεζα.

Νίκη της Λεπέν, θα προκαλέσει, επίσης θανατηφόρα βλάβη στη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς παρά το γεγονός ότι εμφανίζεται να έχει αναθεωρήσει τις θέσεις της  για αποχώρηση από την ΕΕ και το ευρώ, εξακολουθεί να  παραμένει ευρωσκεπικίστρια  με σχέδια  για μείωση των συνεισφορών στην Ένωση και δημιουργία πλατφόρμας σε συνεργασία με τους άλλου ευρωσκεπτικιστές, όπως της Ουγγαρίας και Πολωνίας που ήδη προκαλούν μεγάλα προβλήματα.

Πέρα, όμως από αυτά η πολιτική ελιτ της Ευρώπης, αλλά και οι δημοκρατικοί πολίτες θα πρέπει να προβληματιστούν και για το κυρίαρχο πρόβλημα, που δεν αφορά μόνο στη Γαλλία, αλλά το σύνολο της Ευρωπαϊκής ηπείρου, η οποία αποτελούσε για δεκαετίες υπόδειγμα δημοκρατίας και ευημερίας.

Τι συνέβη και τα- κυρίως- λαϊκά στρώματα  και ένα σημαντικό τμήμα της μεσαίας τάξης, γυρίζουν την πλάτη στο πολιτικό σύστημα που ήταν  ο φορέας αυτής της ευημερίας;

Γιατί κυριάρχησαν οι πολιτικές που γκρέμισαν ή γκρεμίζουν σταδιακά το κοινωνικό κράτος και έθεσαν στο περιθώριο και την ανεργία, μεγάλα τμήματα του πληθυσμού, δημιουργώντας τεράστιες ανισότητες;

Τι συνέβη και οι δύο βασικοί πυλώνες του πολιτικού συστήματος, η κλασσική κεντροδεξιά και η αντίστοιχη κεντροαριστερά, στην Γαλλία εξανεμίστηκαν, ενώ υφίστανται ισχυρούς κλυδωνισμούς στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ;

Υπάρχουν εύκολες απαντήσεις από κάποιες πλευρές που όμως δεν πείθουν.

Χρειάζεται επείγουσα βαθύτερη ανάλυση, διότι ο χρόνος είναι πλέον πολύ λίγος. Χρειάζεται να γίνουν αναθεωρήσεις και ανατροπές σε πολλές πολιτικές που ακολουθούνται έως τώρα. Πολιτικές που θα έχουν ως επίκεντρο, τα χαμηλά και μεσαία στρώματα, τα οποία είναι τα πιο εύκολα θύματα, τόσο των πολιτικών που τα αγνοούν, όσο και των λαϊκιστών.

Τέλος, θα πρέπει, επιτέλους η Ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία να αφυπνιστεί και να αναζητήσει νέες πολιτικές- όπως έκανε στο παρελθόν- με βάση τα νέα δεδομένα του 21ου αιώνα και της παγκοσμιοποίησης, με επίκεντρο τον άνθρωπο. Το αδύναμο και ευάλωτο άνθρωπο.