Οι θέσεις της «Κίνησης Πολιτών για το Μητροπολιτικό Πάρκο στο χώρο της ΔΕΘ και την Βιώσιμη Ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης», μετά τις δηλώσεις του Πρωθυπουργού, για την αλλαγή του σχεδίου για την ΔΕΘ.
1. Το Μητροπολιτικό Πάρκο στη θέση της ΔΕΘ είναι αδήριτη ανάγκη της Πόλης. Το Σχέδιο του Εμπράρ, χωροθετούσε την ΔΕΘ, εκτός των ορίων της πόλης. Όλα τα μεταγενέστερα πολεοδομικά σχέδια προέβλεπαν τη δημιουργία Μητροπολιτικού Πάρκου και μεταφορά του εκθεσιακού κέντρου Δυτικά. Η πρόταση αυτή ήταν κοινά αποδεκτή και περιλήφθηκε το 1985 στο Ρυθμιστικό Σχέδιο Θεσσαλονίκης, όπως και στο επικαιροποιημένο του 2014, που δυστυχώς δεν ψηφίστηκε στη Βουλή, από την τότε κυβέρνηση. Η ιδέα του Μητροπολιτικού Πάρκου εγκαταλείφθηκε το 2013 με πρόσχημα την έλλειψη πόρων. Με τη συμφωνία των μετέπειτα κυβερνήσεων και φορέων της πόλης, υιοθετήθηκε το πρόζεκτ της δήθεν ανάπλασης της ΔΕΘ, με το πράσινο να περιορίζεται στα 30 στρέμματα. Η ευθύνη όσων συναίνεσαν στο περιβαλλοντικό έγκλημα ήταν μεγάλη.
2. Η κλιματική κρίση επανάφερε με δραματικό τρόπο την αξία του Μητροπολιτικού Πάρκου, ως ζωτικού χώρου πρασίνου στο πυκνοδομημένο κέντρο της πόλης. Σε μια πόλη με το λιγότερο πράσινο ανά κάτοικο στην Ευρώπη, που έχει καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για την αέρια ρύπανση.
Και ενώ σε όλες τις Ευρωπαϊκές -και όχι μόνο- πόλεις προωθούν την βιώσιμη και ανθεκτική ανάπτυξη, εμείς κάνουμε το αντίθετο.
3. Το τοπίο των εκθεσιακών δραστηριοτήτων έχει αλλάξει. Η σημασία της ΔΕΘ δυστυχώς έχει υποβαθμιστεί, καθώς το 80% του εκθεσιακού έργου πραγματοποιείται στην Αττική. Αλλά και διεθνώς η τάση είναι να περιορίζεται η φυσική έκθεση και να αντικαθίσταται από την προβολή προϊόντων και υπηρεσιών, στις ψηφιακές πλατφόρμες..
4. Στη ΔΕΘ υπάρχουν κτίρια με αρχιτεκτονική και ιστορική αξία, που συγκροτούν ένα μοναδικό σύνολο της μεταπολεμικής ελληνικής αρχιτεκτονικής. Είναι απολύτως εφικτή η μετατροπή τους σε σύγχρονους εκθεσιακούς χώρους, για τη στέγαση εκθέσεων χαμηλής όχλησης, με παράλληλη μεταφορά των βαριών εκθέσεων εκτός του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης, στην δυτική πλευρά της πόλης, στον χώρο όπου είχε αποφασιστεί να γίνει η EXPO 2008. Αντί της κατεδάφισης και αντικατάστασης με θηριώδη κτίσματα, η επανάχρηση των υφιστάμενων περιπτέρων θα εξοικονομήσει χρόνο και κόστος, ενώ θα προσφέρει τουλάχιστο 100 στρέμματα ενιαίου και πυκνού Μητροπολιτικού πρασίνου.
5. Για 10 χρόνια, η Διοίκηση της ΔΕΘ διαβεβαίωνε ότι ιδιώτες επενδυτές υπάρχουν και μελέτες επίσης. Στην πραγματικότητα, το μόνο που έχουν είναι προσχέδια ενός αρχιτεκτονικού διαγωνισμού. Προσχέδια, που προδιαγράφουν ένα τερατώδες περιβάλλον: Κτίρια διπλάσιου ύψους και μεγέθους του Παλαι Ντε Σπορ, ξενοδοχείο 4 αστέρων, 32 μέτρων ύψους, και εμπορικό και επιχειρηματικό κέντρο, με πάρκινγκ, συνολικά 2,5 Χιλ. θέσεων. Ένα φράγμα αδιαπέραστο, επικίνδυνο για τις πλημμύρες, τους σεισμούς, την αισθητική. Θα χανόταν η θέα της Πάνω πόλης.
6. Η αδυναμία υλοποίησης και τα περιβαλλοντικά προβλήματα του προωθούμενου σχεδίου real estate, οδήγησαν και τον Πρωθυπουργό να αλλάξει την προηγούμενη θέση του, όπως συνάγεται και από τις τελευταίες δηλώσεις του.
Κατά τη γνώμη μας, η αλλαγή αυτή οφείλεται σε δύο λόγους:
Πρώτον, επειδή η κυβέρνηση δεν μπορεί να βρει βιώσιμο και αποδεκτό από την κοινωνία χρηματοδοτικό σχήμα. Θυμίζουμε πως το κόστος του όλου πρόζεκτ εκτιμήθηκε αρχικά στα 124 εκ ευρώ, ποσό που θα κάλυπτε ιδιώτης επενδυτής. Τώρα, καθώς το κόστος προβλέπεται πάνω από 370 εκ ευρώ, τα συνεχώς μεταβαλλόμενα σχέδια χρηματοδότησης δεν βγαίνουν παρά μόνο με συμβολή του Δημοσίου κατά τα 2/3 του κόστους. Όλοι έχουν αντιληφθεί πως η παραχώρηση σε ιδιώτη ενός οικοπέδου «φιλέτου» και η κατασκευή του πρότζεκτ και μάλιστα με δημόσια χρηματοδότηση αποτελεί τεράστιο οικονομικό σκάνδαλο.
Δεύτερον, επειδή έγινε φανερό πως κάθε επιμονή στην αρχική θέση θα συνεπαγόταν πολιτικό κόστος, καθώς οι Θεσσαλονικείς έχουν αντιληφθεί την περιβαλλοντική καταστροφή και το οικονομικό κόστος που θα επιβαρυνθούν από την ψευδώνυμη ανάπλαση που επιχειρείται.
7. Στη νέα προοπτική που διαμορφώνεται με την αλλαγή της θέσης του Πρωθυπουργού πιστεύουμε πως συνέβαλε αποφασιστικά
α. Η τεκμηριωμένη και συστηματική δουλειά της «Κίνησης Πολιτών για το Μητροπολιτικό Πάρκο στο χώρο της ΔΕΘ και την Βιώσιμη Ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης». Πάνω από πέντε χρόνια, η Κίνηση Πολιτών, με ανακοινώσεις, εκδηλώσεις, συναντήσεις με κόμματα και φορείς της πόλης ανέδειξε τις επιπτώσεις των καταστροφικών και πανάκριβων σχεδίων.
β. Η πίεση των δημάρχων της Δυτικής Θεσσαλονίκης για ισόρροπη ανάπτυξη, καθώς και οι τοποθετήσεις βουλευτών, ακόμη και της ΝΔ, και οι θέσεις κομμάτων της αντιπολίτευσης.
γ. Η θέληση των κατοίκων του Δήμου, όπως δείχνει και η πρωτοβουλία συλλογικοτήτων με τη συγκέντρωση υπογραφών για δημοψήφισμα.
δ. Η τελευταία πρόταση του δημάρχου Θεσσαλονίκης για περιορισμό της δόμησης σε ένα εκθεσιακό κτίριο και ένα συνεδριακό κέντρο, ώστε να δημιουργηθεί πάρκο μεγαλύτερο των 120 στρεμμάτων.
8. Η ΔΕΘ και η Θεσσαλονίκη έχασαν ήδη πολλά χρόνια, δεν πρέπει να χάσουν και άλλα, ούτε φυσικά να κάνουν και πάλι λανθασμένες επιλογές, γιαυτό δεν πρέπει να παραμείνει στις σημερινές υποβαθμισμένες εγκαταστάσεις.
«Η Κίνηση Πολιτών για το Μητροπολιτικό Πάρκο στο χώρο της ΔΕΘ και την Βιώσιμη Ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης» υποστηρίζει πως δεν υπάρχει αδιέξοδο. Λύση οικονομικά εφικτή υπάρχει, με την αξιοποίηση εθνικών και κοινοτικών πόρων. Όπως επίσης υπάρχει και λύση που βελτιώνει τις περιβαλλοντικές συνθήκες του κέντρου και συγχρόνως μειώνει τις ανισότητες στο Πολεοδομικό Συγκρότημα:
Μητροπολιτικό Πάρκο με ενσωματωμένες, μη οχλούσες εκθεσιακές δραστηριότητες σε αυστηρά επιλεγμένα ιστορικά κτίρια και, δημιουργία ελαφρών εγκαταστάσεων στα δυτικά της Πόλης για της βαριές και οχλούσες κλαδικές εκθέσεις, όπως η Agrotica, η Zootechnia και άλλες.