Μαύροι και κόκκινοι Χμερ

Θεόδωρος Παπαθεοδώρου 03 Μαϊ 2025

Τα πρόσφατα περιστατικά ωμής βίας στους χώρους του Φυσικού του ΑΠΘ, του Ιανού και της Νομικής στην Αθήνα επαναφέρουν στο δημόσιο διάλογο, για πολλοστή φορά και με όρους αυξανόμενης ανασφάλειας, την προσβολή της ακαδημαϊκής ελευθερίας και την παραβίαση του δικαιώματος της ελεύθερης έκφρασης. Φασίστες, μπάχαλοι, σταλινολάγνοι, επαγγελματίες κομματάνθρωποι, παρακρατικοί, τραμπούκοι, "μαύροι και κόκκινοι Χμερ" επιτίθενται, χτυπούν, τρομοκρατούν με σκοπό να επιβάλουν το φόβο, την αποχή, την αδράνεια  στα Πανεπιστήμια, και στο δημόσιο χώρο.

Η "κατάληψη"  του δημόσιου χώρου με όρους καταδρομικής επίθεσης, κατατρομοκράτησης και επιβολής σιωπής είναι ο στόχος των μαύρων και κόκκινων Χμερ σε αυτό το νοσηρό κοινωνικό, πολιτισμικό και πολιτικό περιβάλλον της ιδιότυπης ανοχής στην ασύδοτη βία των "δυναμικών μειοψηφιών" που μας κληροδότησε η μεταπολίτευση. Ας συμφωνήσουμε τελικά στα απλά και τα αυτονόητα, ότι δηλαδή η βία δεν είναι ακτιβισμός, αλλά ποινικό αδίκημα και ότι η επιλογή "της πλευράς της ρίψης μολότοφ από οποιονδήποτε" πέρα από ανόητη πολιτική κατασκευή απολογίας της βίας είναι βασικά εγκληματική συμπεριφορά που πρέπει να τιμωρείται.  

Ο τραυματισμός του φοιτητή στη Νομική -ο οποίος αντιστάθηκε στη βία για να προστατεύσει τους συμφοιτητές του, αλλά και τη δική του αξιοπρέπεια και τα δικά του δικαιώματα-, οι προπηλακισμοί καθηγητών και φοιτητών, οι τραμπουκικές επιθέσεις με μολότοφ και ρόπαλα στο ΑΠθ για την ανάκτηση του "κεκτημένου της κατάληψης", οι απόπειρες διάλυσης εκδηλώσεων με τις οποίες διαφωνούν οι κάθε λογής  μαύροι ή κόκκινοι Χμερ ανάλογα με τη περίσταση (τόσο προβλέψιμες μερικές φορές) δεν παραβιάζουν απλά τα συνταγματικά δικαιώματα της ακαδημαϊκής ελευθερίας και της ελεύθερης έκφρασης, αλλά μας υπενθυμίζουν  με τον πλέον προσβλητικό, αντικοινωνικό και αντιδημοκρατικό τρόπο το σημείο υστέρησης και οπισθοδρόμησης της κοινωνίας μας.

Η δράση των ποικιλώνυμων "μαύρων μπλοκ" τροφοδοτείται κυρίως από την απουσία συλλογικής αντίδρασης, αποφασιστικής και αυστηρής απάντησης από την πλευρά της μεγάλης κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας, σαν να μην έχουμε συμφωνήσει όλοι για να ξεριζώσουμε τέτοια φαινόμενα εκφασισμού και εκφοβισμού από την κοινή μας ζωή και από το δημόσιο χώρο. Χρειάστηκε να περάσουν μία-δυο μέρες για να καταδικάσουν τα πολιτικά κόμματα- πλην του ΠΑΣΟΚ που το έπραξε άμεσα και με σωστές θέσεις- τη βία των κουκουλοφόρων στη Νομική και για να αντιδράσουν οι οργανωμένοι θεσμοί του Κράτους.

Για τα επεισόδια στον Ιανό οι αντιδράσεις ήταν χαμηλόφωνες και προσεκτικές, ακόμα και όταν απώθησαν τους τραμπούκους "εισβολείς" οι "παλαιοί των αγώνων" υπερασπιζόμενοι την ελευθερία του λόγου. Όσο για την επίθεση στο ΑΠΘ, business as usal, δηλαδή σιωπή. Αυτό σημαίνει έλλειψη δημοκρατικών αντανακλαστικών, αδράνεια και τελικά ανοχή απέναντι στους μαύρους και κόκκινους Χμερ. Είναι, ωστόσο, σίγουρο ότι με συνεντεύξεις και ανακοινώσεις δεν λύνεται το πρόβλημα της βίας στο δημόσιο ή στον πανεπιστημιακό χώρο. Δεν λύνεται με ευχολόγια από κυβερνητικούς παράγοντες για την ανάγκη σύλληψης των δραστών και απόδοσης δικαιοσύνης.

Δεν λύνεται με ανακοινώσεις πανεπιστημιακών αρχών για καταδίκη της βίας "από όπου και αν προέρχεται". Δεν λύνεται με την "καρμπόν" καταγγελία της βίας ως προβοκάτσιας από ορισμένα κόμματα, πάντα με περισσή προσοχή μήπως αυτή ταυτιστεί με την ακτιβιστική δράση του "λαϊκού κινήματος". Δεν λύνεται με αόριστο και απρόσωπο επιμερισμό ευθυνών στους πάντες που οδηγεί τελικά στην πολιτική και διοικητική ανευθυνότητα.

Αντίθετα, λύνεται αν συμφωνήσουμε -κράτος, θεσμοί, κοινωνία, εμείς όλοι δηλαδή οι πολίτες ως άτομα και μέλη του κοινωνικού συνόλου- να προασπίσουμε τα δικαιώματα του ανθρώπου και του πολίτη -που τελούν κατά το Σύνταγμα υπό την εγγύηση του Κράτους- και να αντιμετωπίσουμε τη βία. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι στο δημόσιο χώρο πρέπει να υπάρχει ενεργός και διαρκής πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας, καθολικότητα στην προστασία της δημόσιας ασφάλειας με όλα τα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα. Αυτό σημαίνει επίσης ότι στα Πανεπιστήμια θα σταματήσει το πινγκ-πονγκ   αλληλο-επίρριψης  ευθυνών για την ασφάλεια τους.

Μετά το φιάσκο της πανεπιστημιακής αστυνομίας και την διάψευση των κυβερνητικών κορόνων περί εμπέδωσης της ασφάλειας στα Πανεπιστήμια, οι Πρυτανικές αρχές έχουν χρέος να προχωρήσουν στη θέσπιση μηχανισμών ελέγχου εισόδου και πρόσβασης στις πανεπιστημιακές εγκαταστάσεις, στην ίδρυση λειτουργία υπηρεσίας φύλαξης με αρμοδιότητες τάξης εντός των χώρων των ΑΕΙ για την αποτελεσματική περιφρούρησή τους, στην άμεση διασύνδεσή της  με τις  αστυνομικές αρχές, καθώς και στην εφαρμογή πειθαρχικών μέτρων για τους καταδικασθέντες φοιτητές για πράξεις ενδοπανεπιστημιακής βίας.  Αυτά τα μέτρα θα εξαλείψουν το πρόβλημα;

 Όχι, αλλά θα το περιορίσουν δραστικά και θα δημιουργήσουν ένα πολιτικό υπόδειγμα απόρριψης και καταπολέμησης της βίας, με συλλογική-κοινή πεποίθηση εφαρμογής και αποτελεσματικότητας. Και τότε, οι μαύροι και οι κόκκινοι Χμερ ίσως να  είναι λιγότερο ασύδοτοι, όπως πράγματι αυτά τα "παιδιά" δεν είναι καθόλου ασύδοτα, καθόλου βίαια, καθόλου "αντικοινωνικά", όταν εγγράφονται και φοιτούν σε πανεπιστήμια του εξωτερικού και δεν διανοούνται όχι μόνο να βανδαλίσουν και να βιαιοπραγήσουν, αλλά ούτε να κολλήσουν αφίσα στον τοίχο. Ας το σκεφτούμε, γιατί πλέον για τον κοινωνικό, πολιτικό και θεσμικό στρουθοκαμηλισμό δεν περισσεύει άλλη άμμος.